Како да ги внесеме Б витамините преку исхрана во доволни количини?

Зошто Б витамините се неопходни за нашиот организам?

Б витамините се група на хидросолубилни витамини кои имаат широк распон на делување и многубројни позитивни влијанија врз нашето тело. Витамините Б1, Б6 и Б12, се исклучително важни за одржување на нормалната функција на нервниот систем како и за нормална психолошка функција. Токму затоа редовното користење на комбинацијата од овие 3 витамини, дава синергистички ефект кој може да помогне во различни ситуации каде веќе се појавиле симптоми кои укажуваат на оштетување на нервите.  Освен тоа Б витамините  придонесуваат за нормален енергетски метаболизам, намалување на заморот и исцрпеноста и добар имунитет.

Спротивно од ова, во случај на недостаток на овие витамини може да дојде до пореметувања во функционирањето на нервниот систем и да создаде нелагодни симптоми (трнење) на одредени делови на телото, лошо расположение, раздразливост, слаба концентрација, замор, несоница, депресија итн.

Како да ги внесеме Б витамините преку исхрана во доволни количини?

Со оглед на тоа дека Б витамините, генерално не можат да се складираат во организмот во значајни количини, неопходно е нивно секојдневно внесување со исхраната каде се лесно достапни особено во храна од животинско потекло.

Витаминот Б1 (тиамин) најмногу го има во рибата, во мешункастите плодови, во семките и во интегралниот ориз. Витаминот Б6 го има во пилешкото, мисиркиното месо, скробен зеленчук, во млечните производи итн. Витаминот Б12 го има најмногу во риба (туна), месо, јајца, квасец, млечни производи (јогурт, сирење) итн.

Кога е потребен дополнителен внес на Б – витамини преку додатоци во исхраната?

Дополнителна суплементација со Б витамини е особено важна кај лица со хронични болести (дијабет, реуматоиден артритис, дискус хернија, невролошки и психијатриски пациенти итн.), кај вегетаријанци и вегани (пред се Б12), кај бремени жени и доилки, при инфективни заболувања и проблеми со метаболизмот.

 

Денес, квалификувана и вистинска дијагноза на болести на гастроинтестиналниот тракт е невозможна без да се земе предвид факторот Helicobacter pylori т.е инфекцијата со оваа бактерија.

Б актеријата Helicobacter pylori, откриена од научниците пред само 40 – на години, ја населува гастричната слузница не само на болните, туку и на здравите луѓе. Во исто време, сè уште не е целосно јасно зошто во некои случаи предизвикува болести на гастроинтестиналниот тракт, додека во други мирно коегзистира со околината на желудникот и цревата. Меѓутоа, денес токму Helicobacter pylori се смета за причина за 95 проценти од болестите на гастритис, чиреви и рак на желудникот. Познато е дека желудечниот сок содржи хлороводородна киселина. Ова, меѓу другото, е и еден вид дополнително осигурување на нашиот организам од секакви микроби и бактерии, бидејќи повеќето микроорганизми во таква средина речиси моментално умираат. Но, не и бактеријата Helicobacter pylori, која е многу добро прилагодена  во услови на висока киселост. Како оваа бактерија му штети на телото? Освен тоа, за да преживее во кисела средина, бактеријата создава алкална средина околу себе. Таа има флагели кои и овозможуваат задржување на лигавицата на желудникот.Дополнителна предност и дава ензимот уреаза кој jа хидролизира уреата во CO2 и NH3.Ова предизвикува покачување на pH , се разбива постоечката заштитна бариера и ги изложува незаштитените области на желудникот на хлороводородна киселина.

Начините  на инфекција со Helicobacter pylori се стандардни за цревна инфекција.Може да се случи со директен пренос од заразено лице (преку плунка), по фекален пат (недостаток на хигиена и миење на рацете), или со внесување преку храна и пијалок. Според статистичките податоци, бактеријата е откриена кај 20 проценти од луѓето на возраст над 40 години. На возраст од 60 години, кај секој втор прегледан пациент се наоѓа бактерија Хелокобактер. Затоа, дијагнозата и последователната евалуација на ефективноста на третманот  денес се повеќе од релевантни .

Зголемениот интерес за инфекцијата доведе до фактот дека во 40-те години што поминаа од откривањето на бактеријата, се појавија голем број на различни дијагностички методи за нејзино идентификување. Ова создава одредени потешкотии и за специјалистите за лабораториска дијагностика и за присутните лекари – како да се избере најадекватната и најсигурната анализа?

Денес, за откривање на бактерии, постојат голем број тестови, и неинвазивни (не вклучуваат никаква интервенција во телото) и инвазивни. Најсигурната техника е инвазивна, бидејќи ви овозможува да ги видите бактериите буквално со свои очи. За ова, фрагмент од гастричната слузница (специјално  подготвен и обоен ) се зема за микроскопска анализа. Покрај тоа, делови од мукозната мембрана може да бидат подложени на лабораториски тестови, кои се засноваат на спецификите на виталната активност на бактеријата. Како што споменавме погоре, Helicobacter pylori создава околу себе зона на алкална средина неопходна за опстанок. Ако примерокот од гастричната слузница заразена со бактерија се спушти во раствор со уреа, ќе се ослободи амонијак и растворот ќе стане поалкален. Промената на киселоста лесно се забележува со помош на индикатори кои ја менуваат бојата на растворот. Но, за да се идентификува Helicobacter pylori, не е  секогаш потребна биопсија. До денес, развиени се многу побезболни методи. Еден од најкористените е тестот за уреа C13. Се состои од две фази. Прво, прегледаниот пациент вдишува во посебен уред, а специјалистот при издишување го фиксира почетното ниво на означен јаглерод. После тоа, пациентот пие чаша сок со C13 уреа и повторно дише. Како резултат на интеракцијата со уреа, бактеријата почнува да ослободува јаглерод диоксид CO2 со означен јаглерод. Од разликата во неговата содржина се донесува заклучок за инфекцијата на пациентот. Сензитивноста и специфичноста на овој УИТ изнесува отприлика 95 – 100%, соодветно. Од таму лажно позитивните резултати се многу ретки, а лажно негативните резултати може да се регистрираат при несоодветна примена на тестот.Во  неинвазивни методи спаѓаат и :

• Преглед на крвта – докажување на антитела против Х.пилори во серум
• Преглед на столицата – докажување на антигени на Х.пилори во столицата на болниот

Според препораките на Европската работна група за ХП инфекција, посебно се препорачува лечење на ХП инфекцијата кај сите позитивни наоди кај пациентите кои имаат улкус, а посебно кај оние кои имале минато крварење од чирот. Лечењето на ХП инфекцијата исто се однесува и кај оние пациенти кои имаат хроничен гастритис заради висока опасност од преодност кон карцином. Терапијата мора да биде тројна или четворна, составена од два антибиотика, инхибитор на протонска пумпа и пробиотик.Особено се препорачува пробиотик кој има директно антимикробно делување врз Хеликобактер пилори. Pylopass™ е единствен сој на бактерии Lactobacillus reuteri  кој специфично коагрегира со H.pylori во желудникот.Идентификуван е како специфично врзувачки антагонист на H.pylori во однос на сите останати Lactobacillus соеви. Лечењето вообичаено трае 7 до 14 дена, а со употреба на пробиотикот се продолжува уште најмалку две недели.

Мр.Фарм Љупчо Јанковски

 

 

Кои се симптомите на дијабетичка ретинопатија и како го менуваат животот на пациентот?

Што е дијабетичка ретинопатија и зошто се појавува?

Дијабетична ретинопатија е најчеста компликација на долгорочен и недоволно контролиран дијабетес. Главни ризик фактори за појава на дијабетична ретинопатија се зголемени нивоа на глукоза во крвта, хипертензија, дислипидемија, дебелина, пушење, оксидативен стрес, хомоцистеинемија, недостаток на витамин Д итн. Кај пациентите со недоволно контролиран дијабет прогресивно се развиваат микроангиопатии (промени на малите крвни садови) и атеросклероза. Дијабетичната микроангиопатија ги зафаќа и капиларите на ретината во окото и е главна причина за развој на дијабетична ретинопатија. Најпрвин доаѓа до тн. точкасти крварења и макуларен едем кои се едни од најчестите причини за намалување на видот кај дијабетичарите.

Понатаму се случува развој на ретинална неоваскуларизација што подразбира создавање на нови крвни садови со лош квалитет кои прскаат и предизвикуваат крварења во окото. Како последица од овие крварења се создава сврзно ткиво меѓу ретината и стаклестото тело што може да доведе до одлепување на ретината и комплетен губиток на видот. Други можни последици се формирање на непроѕирна мембрана пред макуларната регија или појава на неоваскуларен глауком кој не се  подобрува со медикаментозна терапија.

Кои се симптомите на дијабетичка ретинопатија и како го менуваат животот на пациентот?

Како резултат на оштетувањето на мрежницата кое го предизвикува дијабетичната ретинопатија, пациентот почнува да чувствува ненадејни промени во квалитетот на видот и заматување. Во неговото видно поле почнуваат да се појавуваат  лебдечки точки и/или флеки а некои слики ги гледа ‘’двојно’’.  Болката во окото истотака е очекуван симптом.  Ваквиот развој на настаните води до оштетување и/или губење на видот. Заради сето ова е особено важно успешно да се регулира нивото на шеќерот во крвта но и да се користи дополнителна терапија која ја подобрува оксигенацијата на ретината како и витаминска терапија.

Која е улогата на додатоците на исхраната при дијабетична ретинопатија?

Одредени антиоксиданти, витамини и минерали може значајно да го унапредат очното здравје а пред се, лутеин, зеаксантин, рутин, фолна киселина, витамини Б1, Б6 и Б12, цинк и селен. Гореспоменатите активни компоненти имаат антиангиоген ефект – спречувајќи абнормален раст на нови крвни садови, како и ретинопротективен ефект преку зголемување на антиоксидантниот и антиинфламаторниот капацитет на мрежницата. На овој начин овие додатоци во исхраната помагаат за забавување/стопирање на невродегенерацијата, т.е. прогресијата на дијабетична ретинопатија и, можеби уште позначајно, ублажување на визуелната непријатност и подобрување на визуелниот квалитет на живот.

 

 

Холестеролот е липид кој што се синтетизира во црниот дроб, но  го внесуваме и со исхраната. Тој е одговорен за обезбедување на интегритет на ѕидот на клетката, а истовремено и во синтетизирање на одредени хормони и витамин Д. Триглицеридите имаат улога да обезбедуваат енергија од храната која што ја внесуваме преку калории во вид на јаглехидрати, масти и протеини. Вишокот од овие калории што нема да ги искористи организмот се складираат во форма на триглицериди.

Кога во организмот ќе се покачи „лошиот“ холестерол или ЛДЛ како и вредностите на триглицеридите истовремено се зголемува и ризикот од коронарна срцева болест. Се зголемува и можноста за зголемување на артериски плаки кои можат да доведат до атеросклероза. Фармацевтската индустрија го следи трендот на сите болести и го бара решението за нив, па така и во случајов последниве децении лансирани се повеќе природни препарати кои успешно го регулираат нивото на мастите и холестеролот во крвта.

Таков е примерот со препаратот кој што е комбинација од црвен ориз, артичока, холин и витамини Б1 и Б9 и кој има доста позитивен исход во третманот.

Црвениот ориз изобилува со активни состојки монаколини кои се сметаат за природни статини. Од сите монаколини најактивен е Мonakolin K, кој го инхибира ензимот HMG-CoA редуктаза и на тој начин ја стопира синтезата на холестерол во црниот дроб. Тој е клучен за делотворноста на црвениот ориз во смисла на намалување на вкупен холестерол, намалување на LDL холестерол и триглицеридите во крвта. Покрај монаколинот со процесот на ферментација се создаваат и растителни стероли, незаситени масни киселини, ензими за варење, витамини од Б групата (ниацин) и други продукти кои исто така придонесуваат за делувањето и ефикасноста на производот. Корисниот ефект се постигнува со дневен внес на 3 mg monakolin K од ферментиран црвен ориз. Благодарение на бројни студии кои ги документираат горенаведените дејства постои одобрено здравствено тврдење: „monakolin K од ферментиран црвен ориз придонесува за одржување на нормално ниво на холестерол во крвта“.

Артичоката во народната медицина од дамнешни времиња се користи со цел да се поттикне работата на црниот дроб, односно за лачење на жолчка која ги преработува мастите кои ги внесуваме со исхраната. Покрај тоа извршени се бројни испитувања кои потврдуваат дека преработки од артичока  можат да влијаат на нивото на маснотиите и холестеролот во крвта. Артичоката го намалува покачениот холестерол, на тој начин што го намалува  нивото на лошиот LDL холестерол  а го зголемува „добриот“ HDL холестерол. Ова е резултат на нејзиното холеретично делување односно преку зголемено лачење на жолчка, поради што црниот дроб е во состојба засилено да го претвора холестеролот во жолчни киселини. За разлика од статините артичоката не ја намалува синтезата на холестерол, туку само ја зголемува неговата разградба. На овој начин организмот се справува со вишокот на холестерол, а се намалува и нивото на триглицеридите.

• Холинот придонесува за: нормален липиден метаболизам, нормален метаболизам на хомоцистеин и придонесува за одржување на нормалната функција на црниот дроб (хепатопротективно дејство).
• Тиаминот (Б1) има благотворно дејство врз работата на срцето, а го намалува и дијастолниот и средниот артериски притисок според податоците од литературата.
• Фолната киселина јa намалува концентрацијата на хомоцистеин во крвта, кој инаку е еден од одговорните фактори за атеросклероза и воспалителни процеси во ендотелот на садовите.

Додатоците во исхрана се безбедни производи кои ги немаат несаканите ефекти на статините и кои не мора да се користат континуирано, односно во терапијата со нив може да се прават паузи. Особено се препорачуваат како превенција на лица со кардиваскуларни проблеми, луѓе кои веќе прележале инфаркт и дијабетичари со покачени вредности на холестерол.

Мр. Фарм Оксана Николовска

 

 

Најсилното шаховско натпреварување за сениори/ветерани во светот, чија организација од страна на Светската шаховска организација (ФИДЕ) е доделена на Шаховската федерација на Македонија, ќе се одржи од 18 до 29 септември, во хотел Изгрев (Струга).

Согласно турнирскиот правилник, на Светското екипно првенство за сениори имаат право да учествуваат репрезентации и шаховски клубови, предуслов е да сите играчи од една екипа бидат во соодветната возрасна категорија и регистрирани во иста земја. Македонскиот лидер и најуспешен клуб Алкалоид го пријави своето учество во категоријата на екипи со играчи постари од 50 години, со просечен рејтинг на екипата (се пресметува како просек од првите четири играчи) од 2436, а во екипата се вклучени врвните македонски велемајстори и долгогодишни членови на клубот (долги години носители и на државната репрезентација):

• Кирил Георгиев, супервелемајстор (највисок рејтинг 2725 во Блиц шах), носител на медал од светски шампионати (светски јуниорски шампион), еден од ретките кој во меч го победил поранешниот светски шампион Гари Каспаров
• Трајко Недев трикратен државен шампион, освојувач на сребрен медал за поединечен резултат на Европско Екипно првенство 2003 година, поранешен најпрво член а потоа и селектор на државната репрезентација
• Влатко Богдановски седумкратен државен шампион, долги години столб на државната репрезентација, поранешен член а потоа и селектор на женската сениорска репрезентација
• Звонко Станојоски шестократен и актуелен државен шампион, фронтмен и   прва табла на државната репрезентација на последната Шаховска Олимпијада во 2022 година
• Роландо Кутиров, двократен државен шампион, поранешен најпрво член а потоа и селектор на државната репрезентација
• Драгољуб Јаќимовиќ двократен државен шампион и освојувач на златен медал за поединечен резултат на Шаховската Олимпијада 2000 година поранешен најпрво член а потоа и селектор на машката сениорска репрезентација.

Мошне добро познати на спортската јавност, шахисти кои дале исклучителен придонес во развојот и резултатите на македонскиот шах а во составот на репрезентацијата несебично и посветено ги бранеле боите на националната репрезентација на многу шаховски Олимпијади и Европски и државни екипни првенства. Kако долгогодишни членови на Алкалоидовата екипа се носители на 25 екипни шампионски титули (од кои 11 се во континуитет вклучително и овогодинешната) !

Алкалоид важи за еден од најпознатите европски шаховски клубови, континуирано под спонзорство на фармацевтскиот гигант преку четири децении, европски шампион од 2016 и вицешампион од 2017 година, за кој настапуваа врвни шаховски велемајстори вклучително и актуелниот светски шаховски шампион Динг Лирен од Кина.

Ова прво учество на Алкалоид на светски екипен сениорски шампионат е нов мотив и предизвик, желба повторно да се постигне резултат со кој македонската шаховска и севкупната спортска јавност ќе се гордее. Познавајќи го аналитичкиот и победничкиот дух на овој наш шаховски гигант, да му посакаме среќа и сигурни сме дека екипата ќе ги вложи сите напори за да ја оствари поставената целт за овој турнир – освојување на еден од медалите !

Конкуренцијата на турнирот според пријавените екипи и состави ќе биде силна. Анализата на екипите и играчите, посебно за првите три места покажува дека за првите три места во потесен круг ќе се борат шест екипи (рангирани и  според просечниот рејтинг на  првите четири табли, но и  според играчите кои настапуваат) и тоа:

САД, со просечен рејтинг од 2549 е главен фаворит, во своите редови го има супервелемајсторот Владимир Акопиан (највисок рејтинг имал 2713 во 2008 година, своевремено во светската елита топ ТОП  10, неколкукратен светски јуниорски шампион, носител на златен олимписки медал) со рејтинг 2602 (роден и долги години настапуваше за репрезентацијата на  Ерменија) кој во 2003 година играше за екипата на Алкалоид на Европскиот клупски куп (освои 5 поени во 6 партии и златен медал на првата табла за најдобар резултат). Интересно е што комплетната екипа на САД е составена од мошне силни велемајстори (Грегори Каиданов, Јан Елвест, Александар Шабалов, Игор Новиков) кои се родени и претходно настапувале за други држави.

Англија, важи за втор фаворит, со просечен рејтинг од 2467, на чија прва табла е пријавен супервелемајсторот Мајкл Адамс (во периодот 2000-2002 меѓу топ 5 во светот,  највисок рејтинг имал 2761 во 2013 година, поранешен светски јуниорски шампион, долги години лидер на англиската репрезентација) со рејтинг 2662. И останатите членови на екипата се велемајстори кои порано важеле за доста силни.

Италија,со просечен рејтинг од 2438 е во групата репрезентации со Исланд и Алкалоид кои  според почетното рангирање се со приближно ист просечен рејтинг. Предводена од искусните Давид Алберто и Микеле Годена, но и останатите членови на екипата се со  изедначена снага  и секако ќе бидат предизвик на конкурентите за медал на овој светски сениорски шампионат.

Исланд, со просечен рејтинг од 2435, екипата ја предводат велемајсторите Хелги Олафсон и Јохан Хјартарсон, но и останатите тројца велемајстори членови на екипата се со големо искуство од многу турнири, кои веруваат во себе и силата на својата екипа.

Црна Гора, со просечен рејтинг од 2346, предводена од Велемајсторот Небојша Никчевиќ (рејтинг 2358) и со доста хомогена екипа од останати четири интернационални мајстори, добро познати и на македонската јавност, вклучително и интернационалниот мајстор Богдан Подлесник (добро познат и во банкарската индустрија како искусен долгогодишен менаџер) кој настапи и на тукушто завршеното македонско државно екипно првенство.

Во секој случај светскиот сениорски шампионат ќе биде мошне интересен за  следење, па сосема е разбирливо што македонската шаховска јавност со нетрпение го чека почетокот на ова натпреварување на кое ќе навива за своите шахисти и тоа екипата составена од членови на македонскиот Национален сојуз на слепи шахисти, а посебно во борбата за медал ќе го бодри својот миленик екипата на Алкалоид.

 

Кои се најкорисни антиоксиданти и како да ги внесеме во организмот преку исхраната?!

Што се антиоксиданти и зошто се неопходни за нашиот организам?

Антиоксидантите се соединенија кои го спречуваат процесот на оксидација во организмот, при кој се создаваат слободни радикали кои доведуваат до оштетување на клетките. Антиоксидантите ги неутрализираат слободните радикали пред истите да предизвикаат оштетување на ДНК. Телото ги создава слободните радикали преку секојдневните внатрешни метаболички процеси, вклучително и производство на енергија но и како одговор на надворешни стрес фактори како што се УВ зраци, пушење, алкохол, нездрава исхрана, несоница и многу други фактори. Кога количината на слободни радикали го надминува капацитетот на присутните антиоксиданти во телото, може да се развие т.н. оксидативен стрес кој води кон оштетување на ДНК,  и  понатаму клеточни, ткивни, и органски оштетувања како резултат на кои, може да се појават болести како што се дијабетес, срцеви заболувања, артритис и карциноми.

Телото продуцира најмногу антиоксиданти во периодот на детството, а нивните нивоа опаѓаат со текот на стареењето, поради што  растат и потребите за нивно поголемо внесување преку исхраната.

Кои се најкорисни антиоксиданти и како да ги внесеме во организмот преку исхраната?

Најзначајни антиоксиданти се: витамините А, Ц и Е, каротеноидите (алфа и бета каротен, лутеин, зеаксантин и ликопен), коензимот Q-10, селен, манган итн.

Споменатите антиоксиданти, секој со свој механизам на дејство, го забавуваат стареењето,

ја превенираат атеросклерозата, ги намалуваат воспаленијата, го засилуваат имунитетот, го зголемуваат производството на енергија, го намалуваат заморот и исцрпеноста итн. со што спречуваат развој на бројни заболувања.
Споменатите антиоксиданти главно ги наоѓаме во овошјето и зеленчукот, особено во црното грозје, праски, сливи, јаболки, банани, јагоди, цреши, боровинки, капини, малини, агрумите, домати, моркови, спанаќ, грашок итн.

Кога е потребен дополнителен внес на антиоксиданти преку додатоци во исхраната (суплементи)?

Дополнителна суплементација со антиоксиданти е особено значајна кај бремените жени, спортистите и рекреативците, постарата популација, акутни болни, хронични болни (особено дијабетичари) и реконвалесцентите, како и сите лица под зголемен физички и/или ментален стрес или лица кои имаат неправилна/неизбалансирана исхрана.

 

 

По првичната минатогодишна работна средба, претставници на Американскиот совет на млади политички лидери (American Council of Young Political Leaders – ACYPL), во придружба на претставници од Амбасадата на САД во Скопје, по вторпат остварија работна посета на „Алкалоид“.

За време на посетата, работната група, предводена од Генералниот директор и Претседател на УО на „Алкалоид“ Живко Мукаетов, ги претстави постигнатите резултати од работењето, инвестициските проекти кои компанијата континуирано ги реализира низ годините, извозните операции, како и спроведените активности за општествена одговорност, како едни од клучните приоритети во корпоративната политика на „Алкалоид“.

Посебен акцент беше ставен врз соработката на „Алкалоид“ со реномирани компании од САД, како на пример Pfizer и MSD (Merck Sharp & Dohme), трасиранa пред повеќе од 5 децении.

Од деловните потфати во САД особена гордост за „Алкалоид“ се пласманите на чаеви од програмата Good Nature. Во изминатите 18 години, преку својата подружница во Охајо, САД, „Алкалоид“ има воспоставено успешна соработка со американски компании специјализирани за производство и за дистрибуција на чаеви и на природни лековити производи, како на пример реномираната AVEDA, членка на групацијата Estee Lauder, и компаниите Arbonne International (Groupe Rocher Аrbonne), Swanson и други. Чаевите на „Алкалоид“ на американскиот пазар се присутни и под сопствен бренд, пласирани во големи синџири на маркети, а се продаваат и преку мрежата на Walmart и на Amazon.

Во рамките на глобалната продажна мрежа www.amazon.com, алкалоидовиот чај Healthy Heart фигурира со препознатливата ознака Amazon’s Choice. 

Освен пласманите на чаеви од програмата Good Nature и на детската козметика од брендот „Бекутан“, „Алкалоид“ е партнер од избор на неколку реномирани американски фармацевтски компании, со кои, во рамките на фармацевтската дејност, остварува различни форми на соработка, како на пример лиценцно производство, маркетиншко застапување и авторизации за дистрибуција на нивните производи. 

При обиколката на компанијата делегацијата имаше можност да ги посети и одблизу да се запознае со производствените капацитети на сегментот фармација и со најновите современи услови за работа на Институтот за истражување и развој на компанијата.

Членовите на делегацијата, меѓу кои г-ѓа Сара Харбисон, г. Ноа Санфорд, г-ѓа Брајд Свини, г-ѓа Ванеса Танер, г. Ентони Вега, г. Роберт Вилијамс и г. Дејвид Спектор, го истакнаа своето задоволство од успешното работење на „Алкалоид“ и од деловните активности на компанијата на американскиот пазар.

Американскиот совет на млади политички лидери (ACYPL), од своето основање во 1966 година, на своите членови им дава можност за добивање глобална политичка и бизнис-перспектива преку своите програми за меѓународна размена.

 

Приходи од продажби

Според единечниот биланс на успех, во периодот јануари – јуни 2023 година продажбите достигнуваат 6.293.741.761 денари, што е за 19 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година. Вкупните консолидирани продажби, пак, достигнуваат 8.425.198.446 денари, што е за 18 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година.

Продажби според региони

Консолидираните продажби остварени на домашниот пазар се зголемени за 8 %, а вкупниот консолидиран извоз на компанијата е зголемен за 23 %. Од вкупните консолидирани продажби 29 % се остварени на домашниот пазар, додека, пак, 71 % се остварени на странските пазари. Гледано според региони, во земјите од Југоисточна Европа се остварени 29 %, во земјите од Западна Европа (ЕУ и ЕФТА) се остварени 22 %, во земјите од Источна Европа (ЗНД, УКР…) се остварени 19 %, а на другите пазари е остварен 1 % од вкупните консолидирани продажби.

Најголем пораст кај извозните пазари, во споредба со првото полугодие од 2022 година, бележат продажбите остварени во Австрија, кои се зголемени за повеќе од 4-пати, како и во Чешка и во Турција, каде што се зголемени за двапати. Потоа следуваат оние во Ерменија (раст од 93 %), Романија (раст од 87 %), Монголија (раст од 45 %), во Велика Британија (раст од 28 %), Португалија (раст од 23 %), Бугарија (раст од 22 %), во Хрватска (раст од 11 %), Црна Гора (раст од 11 %), Србија (раст од 10 %), во Босна и Херцеговина (раст од 8 %) итн. Повисокиот раст на продажбите во првото полугодие од 2023 година, во однос на планираните, делумно се должи на недостигот од антибиотици од други производители на повеќето извозни пазари. Овие недостатоци АЛКАЛОИД успеа да ги покрие преку зголемен обем на производство и на продажби на антибиотици од сопственото портфолио.

Продажби според групи производи

Гледано според групи производи, во структурата на вкупните консолидирани продажби најголемо учество заземаат производите од сегментот фармација, и тоа 90 %. Од нив поголем удел имаат антибиотиците со 29 %, препаратите ОТЦ со 19 %, невролошките препарати со 12 %, кардиолошките препарати со 11 % од вкупните консолидирани продажби итн. Сегментот хемија, козметика и билкарство учествува со 10 % во вкупните консолидирани продажби, поточно хемија учествува со 2 %, козметика со 7 %, а билкарство учествува со 1 %. Вкупните продажби бележат пораст кај профитните центри фармација  и козметика во споредба со остварените во истиот период од 2022 година. Сегментот фармација бележи раст од 21 %, а козметика раст од 12 %.

Инвестиции

Вкупните инвестиции во основни средства во периодот јануари – јуни 2023 година изнесуваат 937.983.755 денари.

Резултати од работењето

Единечната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА), која изнесува 1.334.981.131 денари, бележи зголемување од околу 14 %, додека, пак, единечната нето-добивка изнесува 814.786.957 денари и е зголемена за 19 %.

Консолидираната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА) достигна 1.393.017.611 денари и бележи раст од 17 %, додека, пак, консолидираната нето-добивка во износ од 773.414.100 денари е зголемена за 19%.

При извршувањето на оперативните активности АЛКАЛОИД АД Скопје ангажираше повеќе од 1.000 домашни добавувачи.

Вработени

Во периодот јануари – јуни 2023 година во АЛКАЛОИД АД Скопје се реализирани 106 нови вработувања во РС Македонија. Со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, во март 2023 година е одобрен и исплатен регрес за користење годишен одмор за вработените во компанијата во висина на нето-износот од 36.500 денари. Групацијата АЛКАЛОИД брои 2.733 вработени, од кои 2.065 се во земјава, а 668 се вработени во подружниците во странство.

Податоци за акциите

Акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје котираат на официјалниот пазар на Македонската берза за хартии од вредност од 2002 година и важат за едни од најтргуваните и најликвидните акции на Берзата. Цената на акцијата во периодот јануари – јуни 2023 година се движеше од 17.200,00 до 18.400,00 денари или просечно 17.855,25 денари за една акција. На 30.6.2023 година акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје беа во сопственост на 5.379 акционери, физички и правни лица, a пазарната капитализација на компанијата изнесуваше повеќе од 25,55 милијарди денари.

Бизнис-план за 2023 година

Бизнис-планот за 2023 година, донесен со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје на седницата одржана на 29.12.2022 година, предвидува инвестирање на околу 11 % од консолидираните приходи од продажбите во материјални и во нематеријални средства, раст од 10 % на консолидираните продажби во однос на 2022 година, како и раст од 7 % на консолидираниот профит пред оданочувањето во однос на 2022 година.

Бизнис-планот за 2023 година е базиран на очекувањата, проекциите и на можностите на тековните и на новите пазари и производи достапни за компанијата во моментот на изготвување на планот. Околностите и настаните во 2023 година, а со тоа и остварените резултати, може да варираат во однос на прикажаните во бизнис-планот.

Очекувања за претстојниот период

Во изминатиот период друштвото се соочи со голем број интерни и екстерни предизвици и новонастанати ризици генерирани од енергетската и од економската криза. Презедовме голем број мерки во досегашниот период со цел неутрализирање на сите негативни ефекти, без притоа да се загрози успешното работење на друштвото.

Во согласност со очекувањата, она кое доминираше во 2022 година, а кое продолжува и во првата половина од 2023 година е забележителниот раст на цените на голем дел од влезните суровини и материјали и на енергенсите, како и порастот на цените за транспорт на глобално ниво, а особено значителните пролонгирања на роковите за испорака.

Сето ова влијаеше и врз стапката на инфлација, која достигна високо ниво, но и врз намалената предвидливост за нејзините идни трендови. Во исто време, каматните стапки на регионалните и на европските пазари достигнаа рекордно високо ниво во последните неколку години, што дополнително ги оптоварува оперативните трошоци во работењето. Покрај сето тоа, изразената неизвесност на глобалните економски текови доведе и до варијабилност на повеќето национални валути, што значително го зголемува ризикот од негативни курсни разлики во работењето.

Како најголем предизвик и како прв приоритет за периодот што доаѓа и натаму останува грижата за здравјето на вработените, како и одржувањето на тековната ликвидност и на финансиската стабилност и остварувањето на планските цели.

 

Поради низа фактори ризикот од појава на цревни инфекции е поголем при патување и годишни одмори.

Летото е сезона на зголемен број на цревни инфекции, што се должи пред се на високите температури кои придонесуваат за размножување на бактериите, вирусите и цревните паразити. Ризикот од појава на цревни инфекции е поголем при патување и годишни одмори, поради промената на околината и намалената хигиена. Еден од најчестите симптоми на стомачните заболувања е секако дијареата. Дијареата се карактеризира со зголемена содржина на вода во столицата како и најмалку 3 течни столици дневно. Покрај ова се јавуваат и други проблеми како: стомачна болка и грчеви, раздразливост, омалаксаност, температура а понекогаш и повраќање. Дијареата кај возрасните значајно го нарушува квалитетот на живот и е причина за отсуство од работа, додека кај децата може брзо да доведе до дехидрирање што е многу опасно и во некои случаи животно загрозувачко. Токму затоа главна терапевтска цел при дијареа е да се намали бројот на течни столици и да се избегне дехидрацијата.

Повеќе децении за лечење на стомачните проблеми се користат пробиотици кои помагаат да се регулира цревната флора. Пробиотиците примарно делуваат преку блокирање на колонизацијата на цревата од страна на патогените бактерии. Тие компетитираат со патогените бактерии за нутриенти во ткивото кај домаќинот. Покрај ова некои од пробиотиците имаат способност да продуцираат метаболити кои поседуваат антибактериски или анти вирусен ефект и секако поседуваат способност за стимулирање на имуниот систем. Со сите овие дејства пробиотиците помагаат за значајно намалување на времетраењето на дијареата.

Најчесто користени се млечно киселинските бактерии (Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus cassei, Lactobacillus reuteri, Lactobacillus subtilis) како и Bifidobacterim animalis. Најдобри резултати се постигнува со комбинирани препарати кои содржат најмалку 3 различни соја во концентрација од над 1 милијарда единици. Корисни се и комбинации на соодветни пробиотици со цинк и витамин Б6, бидејќи тие забрзано ја стопираат дијареата а за стомачните тегоби можат да помогнат и нане и камилица.

За да бидат ефикасни пробиотиците најпрво мора да го преживеат ниското pH во желудникот, и да стигнат во тенкото црево. За оваа цел е важно да бидат заштитени во желудечно отпорна капсула или да бидат од типот Saccharomyces boulardii кој е природно отпорен на желудочната киселина но и на сите антибиотици. Не треба да заборавиме дека за време на инфекцијата се губи поголема количина на течности и електролити, поради што треба веднаш да се почне со рехидратација, односно со надоместување на изгубените течности со таканаречени ОРС (орални рехидрациски соли). Во оваа смисла користење на комбинирани пробиотски препарати со ОРС делува и на причината (пробиотици-дијареа) и на последицата (дехидратација-ОРС).

Притоа е важно да се продолжи со соодветна диетална исхрана, повеќе пати во мали порции и консумирање на течности. Храната богата со шеќери (слатки, тестенини и леб) треба да се исклучи, бидејќи шеќерите ја разредуваат и онака течната столица. Не е препорачливо да се пијат овошни сокови или газирани пијалоци. Во случај на силно изразена клиничка слика треба да се обратите на лекар, поради можноста од потребна хоспитализација заради парентерална исхрана.

Д-р Ванчо Коцев – лекар по општа медицина

 

АЛКАЛОИД АД Скопје, како глобална и иновативна компанија, континуирано ги следи светските достигнувања во развојот на фармацевтската индустрија. Приспособувањето и искористувањето на иновативните технологии и прифаќањето на дигиталната трансформација се важен императив за да се биде во чекор со најновите трендови, како и заради нивна примена за унапредување и за усовршување на сите аспекти во работењето. АЛКАЛОИД започна со спроведување нов проект од стратешко значење во Профитниот центар Фармација, како носечки и стратешки столб на компанијата.

AlkaMES е суштински важен проект за управување со процесите, целосна дигитализација и автоматизација на производствените процеси со автоматско собирање податоци од производствената опрема и за функционирање без хартија, кој ќе се реализира во соработка со избраниот партнер ANTSolutions од Полска, компанија со големо искуство со системите за автоматизација и со повеќе од 600 имплементации во 35 земји, која функционира повеќе од 17 години и на повеќе континенти.

Како исклучителна алатка за подобрување на резултатите во работењето, овој систем (софтвер и хардвер) има цел целосна дигитализација на производствениот процес преку надградба и интеграција на постојното функционирање, автоматизација на производствените процеси и опрема, примена на нови модули (со опфат и на Room Management, Container Management, Resource Management), интегрирање со постојните системи AlkaSAP ERP, AlkaT&T (Track&Trace) и BMS (Building Management System), AlkaMOS (Maintenannce Operating System) и AlkaOEE (Overal Equipment Effectiveness), надградба на системот за планирање, како и целосно електронско управување со отстапувања и со девијации во производството. Покрај тоа, AlkaMES значително ќе ја подобри севкупната ефикасност, овозможувајќи заштеда на вредни ресурси и на време при собирањето податоци, следење и контрола на процесите во реално време и донесување правилни и навремени одлуки врз основа на точни и на ажурирани информации. Од план до реализација на овој голем проект, процесите на спроведување се соодветно регулирани, имајќи предвид дека системот е во целосна согласност со највисоките фармацевтски стандарди, обезбедувајќи стабилност, безбедност и контролиран пристап.

На почетниот состанок, одржан на 18 јули 2023 г., беше најавен официјалниот почеток на проектот AlkaMES (Alkaloid Manufacturing Execution System), кој е во вредност од над милион евра. Генералниот директор и Претседател на УО на АЛКАЛОИД АД Скопје, г. Живко Мукаетов, со своето обраќање официјално го означи почетокот на проектот, истакнувајќи ги главните придобивки и цели на проектот и поздравувајќи го проектниот тим, кој е составен од преку 80 члена, претставници на АЛКАЛОИД и на партнерската компанија, поделени во девет тима, кои се врвни експерти, докажано искусни и посветени професионалци во својата професија. Според временската рамка, пилот-проектот ќе се реализира до крајот на првиот квартал од 2024 г., а целосниот проект ќе заврши во првиот квартал од 2025 г.

Со секој проект и со секоја активност АЛКАЛОИД постојано оди чекор натаму, секогаш залагајќи се за постојано усовршување и за подигнување на стандардите за квалитет и за примена на иновации во работењето, а самото тоа е доказ дека понудата на производи со врвен квалитет за крајните корисници и грижата за здравјето на луѓето се најголем приоритет за компанијата.

 

 

„Алкалоид“ АД Скопје, како општествено одговорна компанија, постојано тежнее кон поздрав свет и кон супериорен квалитет на производите и на услугите, a чиј императив се грижата за здравјето и заштитата на секој човек, високо позиционирани во корпоративната деловна стратегија.

И оваа година хуманиот однос спрема секој човек и спрема заедницата го покажа со нова крводарителска акција на вработените во компанијата, реализирана по повод одбележувањето на 14 јуни – Светскиот ден на крводарителството.

Во крводарителската акција „Дарувај крв – спаси живот“, која се одржа во Центарот за едукација и за обуки на „Алкалоид“, во соработка со „Црвен крст“ и со Институтот за трансфузиона медицина, 150 вработени го искажаа својот хуман гест на доброволно дарување крв. Меѓу крводарителите во голем број беа вработените кои имаат повеќебројни дарувања и кои ја продолжуваат долгата традиција на дарување крв во компанијата, но во голем број беа и алкалоидовците од помладата генерација кои за првпат даруваа крв, што е уште еден доказ дека нашиот највреден ресурс, нашите вработени, секогаш и во сè помасовен број се подготвени да ги покажат своите хуманост и солидарност на дело.

Со организирањето крводарителски акции компанијата уште еднаш ги истакна својата заложба за хумано однесување и посветеноста за унапредување на корпоративната култура и на општествената одговорност, а во сето тоа поддржана од ентузијазмот за хуманост на своите вработени. Токму тие се и најголемите амбасадори на сето она за што се залага „Алкалоид“ и се вистински пример за посветени вработени и за општествено одговорни луѓе.

 

 

 

Пченицата – Triticum sp. L. е најпознато и најспоменувано растение во светот, редовно присутна во јадења, здравици, напивки и обреди. Со неа се поврзани безброј приказни и обичаи. Пченицата е значаен извор на витамини од B-комплексот и токоферол, а посиромашна со другите витамини

Постојат повеќе видови пченица, со многу илјади сорти и над 1600 вариетети. Кај нас најраширени се видовите: обична (мека) и тврда пченица, а сосема малку во производството е застапена и англиската пченица. Овие видови, меѓу себе се разликуваат, како според бројот на хромозомите, изгледот на растението, класот и зрното, така и според хемискиот и технолошкиот квалитет. Енергетската вредност кај пчениците е различна помеѓу видовите, но во просек изнесува 1570 kJ на 100 грама зрно.

Обична (мека) пченица – Triticum aestivum L. Кај нас, а и во светот е најраширен вид пченица. Таа има зимски и пролетни форми, како и многу сорти способни да се приспособат за одгледување речиси на сите почвени типови и во сите климатски подрачја во светот.

Зрното е со различна големина, со изразена браздичка, со жолтникава до црвена или бела боја. Брадичката на врвот од зрното е јасно изразена и со долги влакненца. На напречен пресек зрното е тркалезно и претежно со брашнеста структура. Содржината на белковините се движи од 8 до 18%, а квалитетот на лепилото е различен и многу зависен од сортата, почвено-климатските услови и агротехниката при одгледувањето. Оваа пченица претежно се употребува за исхрана во зрно или за производство на брашно за леб, бели печива или други преработки. Из’ртените млади растенија се многу добар додаток со кој за збогатува секоја салата.

Тврда пченица – Triticum durum Desf. Овој вид е помалку застапен во производството во светот, а кај нас само на околу 5 % од вкупното производство на пченица. Најчесто се застапени пролетните форми, а има создадено и многу сорти, како во светот, така и кај нас. Зрното е подолго, отколку кај меката пченица и на пресек претежно е стаклесто. Браздичката е јасно изразена, а брадичката е со куси и слабо изразени влакненца или ја нема. Содржината на белковините се движи околу 18%, а лепилото е кусо и жилаво. Поради оваа особина на лепилото, брашното од овој вид пченица најмногу е барано во индустријата за тестенини.

Англиска пченица – Triticum turgidum L. е најмалку распространет вид кај нас и тоа со неколку домашни популации. Се одгледува на ограничени површини во некои јужни реони на државата. Зрното е кусо и во долниот дел трбушесто. На напречен пресек е со изразено брашнеста структура, со апсолутна маса од 30 до 45 g и хектолитарска маса од 74 до 80 kg/hl. Содржината на белковини е многу мала и се движи од 4 до 8%, со мало количество и слабоквалитетно лепило и затоа во пекарската индустрија не е ценета суровина. Од брашното може да се произведе скроб и кекси или обично се користи за варење.

Пченица спелта – Triticum spelta е вид кој се одгледува на посиромашни почви во Централна Европа. Зрното е квалитетно и богато со хранливи материи, со голем процент белковини и големо учество на глутен, со добри пекарски својства и со ароматичен вкус. Видот спелта е познат и како германска пченица за производство на тестенини и бели печива. На пазарот доаѓа како дробени зрна, брашно, гриз или семолина. Дробените зрна (гершла) се користат во домаќинството за правење супи, слатки или додатоци.

‘Ржта – Secale cereale L.  е далеку помаку застапена во светското производство и трговија отколку пченицата. Претежно се одгледува во северните делови на Европа и во планинските подрачја на југот. Кај нас е застапена со релативно мали површини. Зрното на ‘ржта е со издолжена форма со бледозеленкеста или жолтникава боја. Во просек зрното на ‘ржта е поситно од пченицата, иако некои понови сорти имаат и покрупно. Зрното содржи околу 11% белковини, кои се сиромашни со глутенин и лепило, па затоа лебот од ‘рж не нараснува. ‘Ржта има 1570 kJ енергетска вредност на 100 грама зрно. Интегралното дробено зрно може да се употреби како гарнир на јадења или додаток на супи.

Брашното од ‘ржта се употребува за производство на леб, кекси, производи за лесни јадења и за мешање со други брашна, како и во месната индустрија за полнеж и сврзување на смесата во преработките. Добиеното нискобелковинско брашно претставува многу квалитетна суровина во производството на пиво. ‘Ржениот леб е тешко сварлив и не ги содржи витамините B1 и PP. При постојана употреба на овој леб доаѓа до недостиг од витаминот B3, односно до појава на болеста пелагра.

Во смеса со пченичното, ‘ржаното брашно се користи за изработка на многу прехранбени производи. Овие производи се со вкус на ‘рж и висок квалитет од пченицата и затоа се многу ценети од потрошувачите.

Тритикалето – Triticale е синтетички вид поледелско растение, чие создавање поминувало и сé уште поминува по пат на менување на формите. Тоа е хибрид помеѓу пченицата и ‘ржта, кој спаѓа во фамилијата на тревите (Poaceae), како и останатите жита, но во посебен синтетички род – Triticale. Во овој род, до сега, се сместени неколку позначајни или помалку значајни видови кои се разликуваат според низа морфолошки, биолошки, генетски и квалитетни својства. Зрното е голо со форма слична на ‘рж, но со помалку збрчкана површина. Според хемискиот состав зрното ги има наследено особините на двата родитела (пченицата и ‘ржта), оттука и неговата намена е како и на зрната од овие култури.

Јачменот – Hordeum sativum L. во зависност од стандардот, во одделни земји, има различна улога во исхраната на човекот, некаде помалку додека во други повеќе. Се користи за правење на каша или леб, а во поразвиените земји во исхраната влегува во вид на разни преработки. За производство на леб се употребува многу малку и тоа само во некои планински подрачја за сопствена потреба. Во трговијата може да се сретне и како лупен јачмен (гершла) за варење, како замена за оризот. Исто така, денес е застапен и во мешавините на суви, пресувани и експандирани жита (мусли). Поголемо е неговото значење во производството на пивски слад и за добиточна храна.

Пивскиот слад, освен за производство на пиво, често се употребува во фармацијата и во кондиторската индустрија.

Зрното на јачменот е обично покриено со плевици, иако има и видови и сорти со голо зрно. Содржината на белковини се движи околу 10%, a содржината на лепило е мала и затоа јачменот дава леб со слаб квалитет. Јачменот, освен витамините A, E и D, го содржи и потребниот B12. Од минералите содржи: натриум, калиум, фосфор, калциум, магнезиум, железо, манган, сулфур, бакар, цинк, кобалт и други. Јачменот според хемискиот состав не заостанува зад другите жита, но има и некои подобри својства. Во зрното од јачменот се откриени 35 незаситени масни киселини, а особено е богат со витаминот B12, кој речиси го нема во останатото растително производство. Јачменот е најбогат со витаминот E меѓу житата. Енергетската вредност изнесува 1630 kJ на 100 грама зрно.

 

„На манифестацијата беа доделени награди во вкупно 7 категории, а ’Алкалоид’ ја доби наградата како апсолутен победник, односно се закити со титулата ’Најпосакуван работодавец за 2022 – најпосакувана македонска компанија’“

Компанијата „Алкалоид“ е најатрактивен работодавец, односно најпосакувана македонска компанија за работа за 2022 година, според анкетата спроведена од веб-порталот на Агенцијата за посредување при вработување „Вработување.ком“. На јавното анкетно истражување спроведено во периодот од 26.5.2022 до 19.6.2022 година дури 41 % од вкупно 1.468 испитаници одговориле дека би сакале да работат во „Алкалоид“.

Наградата му беше врачена на Генералниот директор и Претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“, г. Живко Мукаетов, на манифестацијата конципирана како оскари за работодавците, „Работодавец на годината“, реализирана низ симболиката на 20-годишниот јубилеј на „Вработување.ком“.

Наградите за најпосакуван работодавец се доделуваат врз база на три критериуми: бројот на посети на огласите и на објавите на сајтот „Вработување.ком“, покажаниот интерес од апликантите и јавното анкетно истражување. На манифестацијата беа доделени награди во вкупно 7 категории, а „Алкалоид“ ја доби наградата како апсолутен победник, односно се закити со титулата „Најпосакуван работодавец за 2022 – најпосакувана македонска компанија“.

Како компанија во чија деловна стратегија и во стратегијата за општествена одговорност Луѓето се пред сè, „Алкалоид“ ќе продолжи да одржува и да креира високи професионални стандарди во работната средина која претставува кариерен предизвик за сè повеќе млади професионалци кои тежнеат својата кариера да ја градат во сопствената земја.

 

Приходи од продажби

Според единечниот биланс на успех, во периодот јануари – март 2023 година продажбите достигнуваат 3.104.714.658 денари, што е за 15 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година. Вкупните консолидирани продажби, пак, достигнуваат 4.346.596.075 денари, што е за 20 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година.

Продажби според региони

Консолидираните продажби остварени на домашниот пазар се зголемени за 3 %, а вкупниот консолидиран извоз на компанијата е зголемен за 28 %. Од вкупните консолидирани продажби 28 % се остварени на домашниот пазар, додека, пак, 72 % се остварени на странските пазари. Гледано според региони, во земјите од Југоисточна Европа се остварени 29 %, во земјите од Западна Европа (ЕУ и ЕФТА) се остварени 22 %, во земјите од Источна Европа (ЗНД, УКР, …) се остварени 20 %, а на другите пазари е остварен 1 % од вкупните консолидирани продажби.

Најголем пораст кај извозните пазари во споредба со првиот квартал од 2022 година бележат продажбите остварени во Ерменија каде продажбите се зголемени за 3 пати, потоа во Романија (раст од 51 %), Грузија (раст од 40 %), Грција (раст од 22 %), Хрватска (раст од 13 %), Црна Гора (раст од 12 %), Бугарија (раст од 11 %), Косово (раст од 9 %), Велика Британија (раст од 9 %), Словенија (раст од 7 %), Унгарија (раст од 6 %) итн.

Продажби според групи производи

Гледано според групи производи, во структурата на вкупните консолидирани продажби најголемо учество заземаат производите од сегментот фармација, и тоа 90 %. Од нив поголем удел имаат антибиотиците со удел од 33 %, препаратите ОТЦ со 18 %, кардиолошките препарати со 11 %, невролошките препарати заземаат 11 % од вкупните консолидирани продажби итн. Сегментот хемија, козметика и билкарство учествува со 10 % во вкупните консолидирани продажби, поточно хемија учествува со 2 %, козметика со 6 %, а билкарство учествува со 2 %. Вкупните продажби бележат пораст кај профитните центри фармација  и козметика во споредба со остварените во истиот период од 2022 година. Сегментот фармација бележи раст од 22 %, а козметика раст од 19%.

Инвестиции

Вкупните инвестиции во основни средства во периодот јануари – март 2023 година изнесуваат 346.520.151 денари.

Резултати од работењето

Единечната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА), која изнесува 598.921.588 денари, бележи зголемување од околу 12 %, додека, пак, единечната нето-добивка изнесува 355.523.149 денари и е зголемена за 19 %.

Консолидираната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА) достигна 758.445.142 денари и бележи раст од 19 %, додека, пак, консолидираната нето-добивка во износ од 441.583.321 денари е зголемена за 22 %.

При извршувањето на оперативните активности АЛКАЛОИД АД Скопје ангажираше над 1.000 домашни добавувачи.

Вработени

Во периодот јануари-март 2023 година во АЛКАЛОИД АД Скопје се реализирани 47 нови вработувања во РС Македонија. Со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, во март 2023 година е одобрен и исплатен регрес за користење годишен одмор за вработените во компанијата во висина од нето износ од 36.500 денари. Групацијата АЛКАЛОИД брои 2.678 вработени, од кои 2.039 се во земјата, а 639 се вработени во подружниците во странство.

Податоци за акциите

Акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје котираат на официјалниот пазар на Македонска берза за хартии од вредност од 2002 година и важат за едни од најтргуваните и најликвидните акции на берзата. Цената на акцијата во периодот јануари – март 2023 година се движеше од 17.200,00 денари до 18.100,00 денари, или просечно 17.787,37 денари за една акција. На 31.03.2023 година акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје беа во сопственост на 5.365 акционери, физички и правни лица, a пазарната капитализација на компанијата изнесуваше над 25,64 милијарди денари.

Бизнис-план за 2023 година

Бизнис-планот за 2023 година, донесен со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, на Седницата одржана на 29.12.2022 година, предвидува инвестирање на околу 11% од консолидираните приходи од продажбите во материјални и во нематеријални средства, раст од 10% на консолидираните продажби во однос на 2022 година, како и раст од 7% на консолидираниот профит пред оданочување во однос на 2022 година.

Бизнис-планот за 2023 година е базиран на очекувањата, проекциите и на можностите на тековните и на новите пазари и производи, достапни за компанијата во моментот на изготвување на планот. Околностите и настаните во 2023 година, а со тоа и остварените резултати, може да варираат во однос на прикажаните во бизнис-планот.

Очекувања за претстојниот период

Во изминатиот период друштвото се соочи со голем број интерни и екстерни предизвици и новонастанати ризици, генерирани од енергетската и економската криза. Презедовме голем број мерки во досегашниот период, со цел неутрализирање на сите негативни ефекти, без притоа да се загрози успешното работење на друштвото.

Во согласност со очекувањата, она што доминираше во 2022 година, а продолжува и во првиот квартал од 2023 година е забележителниот раст на цените на голем дел од влезните суровини и материјали, енергенсите, како и порастот на цените на транспортот на глобално ниво, а особено и значителните пролонгирања на роковите за испорака. Сето ова влијае и на стапката на инфлацијата што веројатно како тренд ќе биде уште понагласен во периодот што следи.

Како најголем предизвик и прв приоритет за периодот што доаѓа и понатаму останува грижата за здравјето на вработените, како и одржувањето на тековната ликвидност, на финансиската стабилност и остварување на планските цели.

 

За инвестираните 104,1 милиони евра во изминативе 5 години, Коморскиот инвестициски форум на Западен Балкан го прогласи „Алкалоид“ за водечки инвеститор во регионот

Со цел овозможување дополнителни услови за професионално профилирање на студентите и за усвојување практични вештини под менторство на врвни професионалци во повеќе дејности, „Алкалоид“ АД Скопје склучи нов меморандум за соработка со Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Скопје во рамките на Програмата за развој на практикантство. Ова официјализирање на постојното меѓусебно партнерство, кое досега опфаќаше соработка на компанијата со 4 факултети при УКИМ, е со цел да се прошири опсегот на образовни профили за кои би постоела можност за практикантска работа на студентите, кои ја претставуваат идната работна сила на земјата.

Предметниот меморандум го потпишаа Генералниот директор и Претседател на УО на компанијата г. Живко Мукаетов и Ректорот на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Скопје проф. д-р Никола Јанкуловски. Работната група е составена од претставници на двете институции, предводени од раководителот на Одделот за човечки ресурси во „Алкалоид“ г. Никола Ефтимов и од раководителката на Центарот за кариера при УКИМ Скопје проф. д-р Јасмина Тониќ-Рибарска.

„Како општествено одговорна компанија ги отвораме вратите за што повеќе студенти кои имаат желба и волја пред прагот на своето професионално поглавје да се стекнат со соодветни практични знаења и вештини, под директно менторство на нашите докажани професионалци во различни сегменти од работењето на ’Алкалоид’. Со цел да создадеме силна синергија меѓу образовниот и реалниот сектор и да го подигнеме нивото на научноистражувачката дејност, им овозможуваме на студентите од повеќе факултети на УКИМ да се вклучат во секојдневните компаниски процеси и низ еден систем на високо поставени деловни вредности да го развијат својот професионален потенцијал“, истакна Генералниот директор и Претседател на УО на компанијата г. Живко Мукаетов.

Ректорот на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Скопје проф. д-р Никола Јанкуловски изрази благодарност за подготвеноста на компанијата „Алкалоид“ постојано да ги надградува капацитетите за квалификација на студентите, чии образовни профили се дел од кадровската структура на компанијата.
„Преку оваа соработка студентите се стекнуваат со практично искуство, кое ќе биде од непроценливо значење додека се подготвуваат за своите идни кариери. Сметаме дека оваа соработка со ’Алкалоид’ АД Скопје ќе ги задоволува потребите на нашите студенти, како и на компанијата“, истакна проф. д-р Јанкуловски.

Раководителката на Центарот за кариера при УКИМ го потенцираше значењето на практичното искуство во однос на барањата на пазарот на трудот.
„Со потпишувањето на овој договор за соработка со ’Алкалоид’, една од најдобрите фармацевтски компании во Југоисточна Европа, ќе им се овозможи на нашите студенти одлична можност да стекнат практично искуство и да учат од професионалци во индустријата. Преку оваа соработка очекуваме нашите студенти да добијат корисни искуства и, секако, продолжуваме да инвестираме во квалитетот на нашите дипломци и да создаваме кадар кој ќе одговара на очекувањата на пазарот на трудот“, истакна проф. д-р Јасмина Тониќ-Рибарска.

Практикантската работа во „Алкалоид“ ќе биде достапна како за студентите од факултетите при УКИМ, со кои традиционално се соработува (како Фармацевтскиот, Медицинскиот, Институтот по хемија на Природно-математичкиот, Технолошко-металуршкиот факултет) така и за студентите од останатите факултети од Универзитетот, како Машинскиот, Факултетот за електротехника и информациски технологии, Факултетот за компјутерски науки и инженерство и други факултети. Со овој концепт на практикантска работа, кој се изведува во работните простории на „Алкалоид“, студентите ќе имаат можност да се здобијат со практично искуство во делот на фармацевтската, козметичката, билната и хемиската индустрија.

Програмата за млади таленти оваа година ја очекува шестата генерација практиканти, а досега во нејзини рамки биле вклучени 205 практиканти, од кои 94 се веќе вработени во компанијата. Соработката меѓу „Алкалоид“ и Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ Скопје, во делот на Програмата за практикантство, за првпат е започната во април 2018 година, а првиот циклус на практикантство со своевремено два факултети е заокружен во септември истата година.

 

За инвестираните 104,1 милиони евра во изминативе 5 години, Коморскиот инвестициски форум на Западен Балкан го прогласи „Алкалоид“ за водечки инвеститор во регионот

По повод петгодишнината од формирањето, Коморскиот инвестициски форум на Западен Балкан (WB6CIF), кооснован од Европската Унија, на почетокот на 2023 година објави повик за учество во регионалниот натпревар отворен за компании од шесте земји членки. Рангирањето на апликациите, поделени во 6 категории, беше направено од комисија составена од по еден претставник од шесте стопански комори на Западен Балкан и претставник од канцеларијата на Коморскиот инвестициски форум

Првата награда во категоријата „Водечки инвеститор (шампион) во земјите од Западен Балкан“ му беше доделена на „Алкалоид“ АД Скопје, презентирана на пригодна церемонија организирана за оддавање признанија за достигнувањата на најдобрите и најуспешните компании во регионот.

Имајќи го предвид значењето на континуираното инвестирање и унапредување во сите сегменти од работењето, високо позиционирано како една од клучните стратешки определби во деловната политика на „Алкалоид“, оваа награда претставува уште една значајна потврда за достигнувањата на компанијата: 

„Во својата долга историја, ‘Алкалоид’ минал низ бројни предизвици, но една фактичка констата во текот на деветдеценискиот развој биле инвестициите, кои во изминативе три децении се насочени кон градење и проширување на производствените капацитети, капацитетите за истражување и развој, инсталирање на модерна опрема, лаборатории, технологии, модерен софтвер и добро обучен кадар. Само во изминативе 5 години, инвестиравме 104,1 милиони евра во земјите во регионот, интегрирајќи ги нашите операции за целите на подобро водење на дејноста од нашата база во Македонија. На овој курс сме решени да останеме и во иднина, работејќи на глобализација на брендот ‘Алкалоид’, достоинствено и посветено, со практикување на високи етички стандарди, кредибилиет и професионален пристап во севкупните операции“ – изјави Генералниот директор/ Претседател на УО на компанијата, Живко Мукаетов.

Коморскиот инвестициски форум е заедничка иницијатива на стопанските комори на земјите од Западен Балкан, кооснован од Европската Унија, која ги претставува интересите на повеќе од 350.000 компании во насока на спроведување на заеднички активности кои се од интерес за бизнис-заедницата од регионот.

 

 

Според потеклото, начинот на производство, стандардите на земјата, постојат многу видови брашна

Од изборот на брашното зависи и квалитетот на пекарските производи. Со избор и мешање на брашната се прават и специјални наменски брашна, со кои се постигнува посакуваниот квалитет на пекарските производи. Брашната со висок процент на белковини формираат висок (нараснат) леб, додека ниско белковинските брашна формираат сплескан леб. Затоа, овие брашна се употребуваат за правење на кекси, бидејќи за нивно производство е потребно ронливо тесто. Исто така, овие брашна се употребуваат за мешање со поквалитетни брашна. За подобрување на квалитетните својства на слабите брашна се додават комерцијални коагулатори, путер, маргарин, масло, маст кои ги замрсуваат и ги скратуваат глутенските влакна.

Најчесто брашната се поделени на три вида: бело, црно и интегрално брашно. Меѓутоа, според стандардите во различни земји, а во зависност од: потеклото, начинот на мелење и сеење, содржината на пепел и намената, се разликуваат многу видови, типови и класи на брашна.

Брашна според потеклото, односно од кој вид растение се произведува може да биде: пченично (од мека и тврда обична пченица), пченично од дурум пченица, пченично од пченица спелта, пченкарно, јачменово, ‘ржано, брашно од тритикале, овес, ориз, сирак, елда, квиноа, амарантус, компир, соја, од наут. Некаде се произведуваат брашна од зеленчукови производи, или од различни диви и култивирани растенија.

Кај пченичното брашно, во некои земји, постојат и различни класи во зависност од видот на пченицата. Па така се разликуваат брашно: од тврда зимска пченица со црвено зрно, од тврда пролетна пченица со црвено зрно, од мека зимска пченица со црвено зрно, од тврда бела пченица, од мека бела пченица и брашно од дурум пченица. Врз основа на содржината на белковини и количеството и квалитетот на лепилото брашната се делат на: тврди, меки, јаки и дурум брашно.

Типови брашна според намената

Во зависност од технолошките постапки, потребите на пекарската индустрија и барањата на потрошувачите, мелничката индустрија во светот произведува многу видови наменски брашна. Без разлика на потеклото на брашното, а во зависност од квалитетот, мелничката индустрија произведува различни типови брашна: полно, сенаменско, лебно, брашно за бисквити, бели и темни брашна, саморастечко, семолина, збогатено, брашно од пченичен или друг вид слад, интегрално, глутенско, безглутенско, слаткарско, органско, инстант и други.

Типови брашна според содржината на пепел

Во трговијата се среќаваат и различни видови брашна, означени како типови со соодветни бројки, според содржината на пепел. Одредувањето на пепелот се врши лабораториски со спалување на брашното на температура од 550 или 900ºC, според методи кои се во склад со меѓународните стандарди. Според просечните вредности на хемискиот состав на зрното, содржината на пепел изнесува околу 2%. Количеството на пепел во брашното зависи од степенот на мелењето и учеството на обвивките на зрното во него, но секако дека таа вргедност е помала во споредба со вкупното количество пепел во зрното.

Така, интегралното брашно го содржи истото количество пепел како и зрното, додека другите видови брашна, содржат помало количество, во зависност од степенот на мелење.

Кај белите брашна со 50-60% рандеман, содржината на пепел изнесува само околу 0,4%. Содржината на пепел во брашната се движи од 0,4 до 1,5%. Во различни земји во светот постојат различни означувања на типовите брашно, но тие се во склад со стандардите и законските регулативи во земјата. Во Германија и Франција означувањето на типовите брашна според содржината на пепел се врши со бројчани ознаки, додека во САД и Англија содржината на пепел ретко е назначена на етикетите.

Според стандардите во Македонија, пченичното брашно врз основа на содржината на пепел, е поделено на неколку типа: наменско, тип-400, тип-500, тип-800, тип-850, тип-1100, интегрално, специјални брашна, гриз и пченични дробени зрна.

 

Германска економска делегација, составена од претставници на Министерството за економија на СР Германија и на германски компании, од потпретседателот на групацијата „BASF Централна и Југоисточна Европа“ и од високи претставници на Aмбасадата на СР Германија во Скопје, оствари работна посета на „Алкалоид“ АД Скопје.

На средбата претставниците на германската економска делегација, чиј домаќин беше Генералниот директор и Претседател на УО на „Алкалоид“, г. Живко Мукаетов, проследија презентација која ги опфати остварените резултати од работењето на „Алкалоид“, како една од најуспешните фармацевтски компании во ЈИЕ, нејзините пласмани, производственото портфолио и деловните операции. За време на средбата беа претставени и големиот број инвестиции кои компанијата континуирано ги реализира низ годините, извозните активности и политиката за општествена одговорност, кои се дел од деветдеценискиот континуитет на успешната приказна за „Алкалоид“.

Во рамките на работната средба посебен акцент беше ставен врз долгогодишната успешна соработка на „Алкалоид“ со германски компании. Како еден од брзорастечките извозни пазари на компанијата, Германија е од особено стратешко значење и пазар каде што „Алкалоид“ во 2022 година оствари пласмани од 3.014.328 евра, при што забележа раст од 6,6 % во однос на 2021 година. Посебен осврт беше даден за тридецениската стратешка соработка на „Алкалоид“ со компанијата „BASF“, eвропска мултинационална хемиска компанија и најголем производител на хемикалии во светот, која важи за еден од најсигурните партнери на „Алкалоид“. Како компанија со најголема доверба во однос на квалитетот на суровините и која ги следи потребите на нашата компанија, „BASF“ е снабдувач на суровини во сегментите фармација, козметика и хемија.

При обиколката на производствените капацитети на сегментот фармација и на Институтот за истражување и развој, гостите изразија задоволство од високото ниво на подготвеност и на стручност на човечкиот капитал кој управува со процесите, како и од високото ниво на технолошка опременост на капацитетите, при што голем дел од инсталираната опрема е снабдена од германски производители.

Генералниот директор и Претседател на УО на „Алкалоид“ АД Скопје, г. Живко Мукаетов, се заблагодари за честа и за можноста да ги претстави работењето и деловните операции на компанијата пред присутните, потенцирајќи го значењето на оваа средба за натамошно продлабочување на билатералната соработка.

Вршителот на должноста Aмбасадор на СР Германија, г. Ото Граф, изрази благодарност од посетата и од срдечното гостопримство, истакнувајќи дека преку оваа работна средба се уверил во големината, успешноста и во организираноста на една од компаниите столбови на македонската економија.

 

 

Античките Македонци правеле над 50 видови леб и имале народни пекарници и фурни

Лебот е еден од основните прехранбени производи во исхраната на човекот од најстарите времиња, дури од неолитот. Исто така, постојат можности да се верува дека и киснатиот леб води потекло од предисториско време. Во историските писанија се среќаваат податоци дека луѓето во камено време, правеле квалитетни бисквити од јачмен и пченица дробени со камен. Според тоа, може да се каже дека историјата на лебот е многу долга. Во Библијата пишува за бркањето на Адам и Ева од Рајот кога Господ на Адама му рекол: „Ти ќе го заработиш твојот леб со потта од твоето чело”.

Лебот во исхраната на човекот претставувал и сé уште претставува многу значаен производ кај сите народи и цивилизации. Тој е прехранбен производ кој секојдневно се употребува, а се одликува со специфичен вкус, мирис и структура. Ако е изработен од квалитетни суровини, тој ги содржи речиси сите хранливи материи со кои можат да се задоволат енергетските, а во добар дел и биолошките потреби на човечкиот организам. Многу од рецептите за правење леб, до ден денешен не се изменети, односно се останати како и изворните-традиционалните.

Заради неговото значење и континуитетот во исхраната на човекот, лебот секогаш е присутен и во обредите, верувањата, наградувањето и казнувањето, во уметноста и уште каде не! Долгата историја на лебот се потврдува и со археолошките откритија.

Во археолошките ископини во Говрлево, покрај Скопје, е пронајден леб од камено доба.

Во Тумба Маџари, исто така, во околината на Скопје откриени се фурни и садови за правење леб. Во националниот музеј во Цирих, Швајцарија е сместен леб, пронајден од археолозите во ископините на едно исушено езеро, стар повеќе од 6000 г. Во Метрополитен музејот на уметноста во Њујорк, има векна леб, најдена во Египет, стара 3500 години.

Исто така, најдени се погачи од просо од палеолитското време. Античките Македонци правеле над 50 видови леб и имале народни пекарници и фурни. Римјаните продолжиле со идејата за градење на народни фурни. Постојат документи дека во почетокот на христијанскиот период, Рим имал над 300 фурни. Римјаните започнале дури и да ставаат своја марка на лебот. Преданијата зборуваат дека сиромасите во Израел печеле леб од јачмен, а богатите од пченица.

Во Европа, луѓето станале земјоделци дури во VII век и затоа Хомер (Homer) не ги опишува како земјоделци. Производството на леб долг период било фамилијарна или племенска тајна, која се пренесувала од колено на колено. Кај Античките народи, жените го мелеле житото со рачни мелници, и требало да поминат неколку стотици, а можеби и илјадници години додека мажите го презеле мелењето. Поради огромното значење на житото и лебот, во животот на луѓето, тие одредиле и нивни божества. Така, за божица на житото е одредена Деметра (Demetra), а за бог на лебот Христус Панус (Hristus Panus).

Познат е фактот дека минувале илјадници години додека нашите претци дошле до сознанието дека кашата од вода и брашно, може да се претвори во многу вкусен леб.

Оваа значајна улога ја одиграле случајно развиените микроорганизми во кашата. Старите Египќани го оставале тестото да се расипе (при што од габичките од воздухот се вршела ферментација) и таквиот течен леб го печеле и им бил многу полесен и повкусен. Старите Израелци потквасувањето на лебот го научиле од Египќаните. Потоа почнале да чуваат дел од тестото-мајата со која го замесувале брашното при идното месење. Дури во XVII век Левен Хук (Leven Huk) ги открил квасците за квасење на лебот.

До развој на занаетчиското производство на леб, дошло во триесеттите години на дваесеттиот век, а подоцна преминало во индустриско производство. Денес, производството на леб претставува силно развиена индустриска гранка. Целосната линиска опрема и автоматизација, овозможува производство на различни видови леб, печива, кондиторски производи и др.

Лебот произведен од пченично брашно, добиено со обично мелење, е богат со витамини од комплексот B (B1; B2; PP и др.). Во еден килограм брашно има околу 0,83 mg витамин B1 и 29,3 mg PP. Содржината на витамините B1 и PP во килограм пченичен црн леб е поголема од дневните потреби на човечкиот организам, додека белиот леб има 3-6 пати помалку.

Лебот од пченичното брашно содржи и многу соединенија на калциумот, фосфорот и железото, кои се многу значајни за човечкиот организам.

Во еден килограм пченично брашно има 1300-2450 mg фосфор, додека дневните потреби на човечкиот организам изнесуваат околу 1 g. Содржината на железо изнесува 10-28 mg, на калциум 140-260 mg, а дневните потреби на човекот изнесуваат 12 mg железо, односно 1300 mg калциум. Во 100 g леб, од интегрално брашно, има околу 120 mg магнезиум, додека во полубелиот 90 mg, а додека во овесните снегулки 150 mg. За дневните потреби на возрасен човек, како неопходен елемент за работа на мускулите и за јакнење на нервите, потребно е 300-350 mg магнезиум.

Меѓутоа, мора да се спомене и фактот дека извесен број луѓе страдаат од болеста целиакија, која ја предизвикува глутенот од житата. Затоа, во светот е разработена целосна технологија за производство на безглутенско, наменско брашно за производство на леб, бели печива и тестенини, кои не предизвикуваат алергија.

 

Приходи од продажби

Според единечниот биланс на успех, во периодот јануари – декември 2022 година продажбите достигнуваат 10.538.230.192 денари, што е за 10 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година. Вкупните консолидирани продажби, пак, достигнуваат 14.289.050.974 денари, што е за 12 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година.

Продажби според региони

Консолидираните продажби остварени на домашниот пазар се зголемени за 3 %, а вкупниот консолидиран извоз на компанијата е зголемен за 16 %. Од вкупните консолидирани продажби 32 % се остварени на домашниот пазар, додека, пак, 68 % се остварени на странските пазари. Гледано според региони, во земјите од Југоисточна Европа се остварени 30 %, во земјите од Западна Европа (ЕУ и ЕФТА) се остварени 21 %, во земјите од Источна Европа (ЗНД, УКР, …) се остварени 16 %, а на другите пазари е остварен 1 % од вкупните консолидирани продажби.

Најголем пораст кај извозните пазари бележат продажбите остварени во Полска каде продажбите се дуплирани, потоа во Романија (раст од 81 %), САД (раст од 51 %), Грција (раст од 43 %), Грузија (раст од 35 %), Бугарија (раст од 25 %), Ерменија (раст од 21 %), Косово (раст од 11 %), Црна Гора (раст од 8 %), Хрватска (раст од 7 %), Германија (раст од 7 %) итн. Во 2022 година во сегментот фармација се реализираа и првите поголеми продажби во Португалија, во износ од 18,7 милиони денари и во Монголија, во износ од 12,8 милиони денари.

Продажби според групи производи

 Гледано според групи производи, во структурата на вкупните консолидирани продажби најголемо учество заземаат производите од сегментот фармација, и тоа 88 %. Од нив поголем удел имаат антибиотиците со удел од 23 %, препаратите ОТЦ со 18 %, кардиолошките препарати со 13 %, невролошките препарати заземаат 13 % од вкупните консолидирани продажби итн. Сегментот хемија, козметика и билкарство учествува со 12 % во вкупните консолидирани продажби, поточно хемија учествува со 3 %, козметика со 7 %, а билкарство учествува со 2 %. Вкупните продажби бележат пораст кај сите профитни центри во споредба со остварените во истиот период од 2021 година. Сегментот фармација бележи раст од 12%, хемија од 10%, козметика од 5% и билкарство од 20%.

Инвестиции

Вкупните инвестиции во основни средства во периодот јануари – декември 2022 година изнесуваат 1.474.213.445 денари.

Резултати од работењето

 Единечната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА), која изнесува 2.381.036.341 денари, бележи зголемување од околу 9 %, додека, пак, единечната нето-добивка изнесува 1.411.542.911 денари и е зголемена за 10 %.

Консолидираната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА) достигна 2.537.701.372 денари и бележи раст од 10 %, додека, пак, консолидираната нето-добивка во износ од 1.463.420.874 денари е зголемена за 12 %.

При извршувањето на оперативните активности АЛКАЛОИД АД Скопје ангажираше над 1.000 домашни добавувачи.

Вработени

 Во периодот јануари-декември 2022 година во АЛКАЛОИД АД Скопје се реализирани 187 нови вработувања во РС Македонија. Со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, во март 2022 година е одобрен и исплатен регрес за користење годишен одмор за вработените во компанијата во висина од нето износ од 30.000 денари. Во декември 2022 Управниот одбор по повод новогодишните и божиќни празници, одобри исплата на новогодишен надоместок за вработените во нето износ од 31.000 денари. Групацијата АЛКАЛОИД брои 2.617 вработени, од кои 2.019 се во земјата, а 598 се вработени во подружниците во странство.

Податоци за акциите

Акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје котираат на официјалниот пазар на Македонска берза за хартии од вредност од 2002 година и важат за едни од најтргуваните и најликвидните акции на берзата. Цената на акцијата во периодот јануари – декември 2022 година се движеше од 15.556,00 денари до 19.400,00 денари, или просечно 17.475,80 денари за една акција, што претставува раст од 10,6 % во споредба со просечната цена во истиот период од 2021 година. На 31.12.2022 година акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје беа во сопственост на 5.332 акционери, физички и правни лица, a пазарната капитализација на компанијата изнесуваше над 24,5 милијарди денари.

Бизнис-план за 2023 година

 Бизнис-планот за 2023 година, донесен со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, на Седницата одржана на 29.12.2022 година, предвидува инвестирање на околу 11% од консолидираните приходи од продажбите во материјални и во нематеријални средства, раст од 10% на консолидираните продажби во однос на 2022 година, како и раст од 7% на консолидираниот профит пред оданочување во однос на 2022 година.

Бизнис-планот за 2023 година е базиран на очекувањата, проекциите и на можностите на тековните и на новите пазари и производи, достапни за компанијата во моментот на изготвување на планот. Околностите и настаните во 2023 година, а со тоа и остварените резултати, може да варираат во однос на прикажаните во бизнис-планот.

Очекувања за претстојниот период

Во изминатиот период друштвото се соочи со голем број интерни и екстерни предизвици и новонастанати ризици, генерирани од пандемијата на КОВИД-19 како и од енергетската и економската криза. Презедовме голем број мерки во досегашниот период, со цел неутрализирање на сите негативни ефекти, без притоа да се загрози здравјето на вработените и успешното работење на друштвото.

Во согласност со очекувањата, уште во текот на минатата година здравствената криза се претвори и во економска, а со тоа се појавија и нови предизвици во работењето. Она што како тренд започна во 2021 година и доминираше и во 2022 година е забележителниот раст на цените на голем дел од влезните суровини и материјали, енергенсите, како и порастот на цените на транспортот на глобално ниво, а особено и значителните пролонгирања на роковите за испорака. Сето ова влијае и на стапката на инфлацијата што веројатно како тренд ќе биде уште понагласен во периодот што следи.

Како најголем предизвик и прв приоритет за периодот што доаѓа и понатаму останува грижата за здравјето на вработените, како и одржувањето на тековната ликвидност, на финансиската стабилност и остварување на планските цели.