Јужнокорејскиот производител на автомобили Hyundai се здружи со модниот дизајнер Џереми Скот, инаку поранешен креативен директор на италијанскиот луксузен бренд Moschino, со цел да рециклира стари автомобилски делови во парчиња висока мода.

Колекцијата насловена „Re:Style 2023“ била оформена околу прашањето: Зошто не би се свртиле кон автомобилите како инспирација за облека? Во таа смисла, како материјали за создавање на парчињата облека биле искористени сите автомобилски делови кои можат да се спасат од отпад, вклучувајќи и некои неконвенционални предмети.

Па така, некои парчиња од колекцијата вклучуваат материјали направени од стари исечени гуми, сигурносни појаси претворени во ремени, странични ретровизори претворени во блескави фустани и бандаж од тркало пренаменет во централен дел на долг и раскошен црн фустан.

„Кога Hyundai ми пријдоа, се почувствував истовремено почестен, но и предизвикан. Ја сакам идејата да изработам нешто со материјали што никогаш порано не сум ги користел. Стари задни светла и безбедносни појаси беа нешто сосем ново за мене, но тоа покажува дека со креативност можете да вдахнете нов живот во било што“ – истакнува дизајнерот Џереми Скот.

Колекцијата ќе биде достапна за гледање од јавноста само во Сеул, Јужна Кореја, до 9 април.

Целта на кампањата е да ги промовира еколошките заложби на Hyundai, која планира да стане јаглеродно неутрална до 2040 година, истовремено испраќајќи позитивна порака до јавноста за заеднички стремеж кон еколошки одржлива иднина.

Извор – Маркетинг 365

The post Hyundai направи модна колекција од рециклирани делови од автомобили appeared first on Иновативност.

Софтверската компанија Персонал Программер отвори нови канцелариски простории во Скопје. Компанијата (personalprogrammer), во која се вработени 70 лица, е специјализирана за обезбедување персонализирани услуги за развој на софтвер за клиентите ширум светот, рапидно се шири во последниве години и се очекува новата локација да биде во чекор со растечката побарувачка.

Со тековната пандемија на КОВИД-19 и порастот на работа од дома, компанијата ги консултираше вработените што очекуваат од новата канцеларија по пандемијата. Едно од најчестите барања беше простран и удобен работен простор кој ќе овозможи вработените да работат без одвлекување на вниманието. Многу вработени ја истакнаа важноста да се има тивка и мирна средина за работа, како и ергономски мебел што ќе помогне да се спречат какви било непријатности или повреди.Друго популарно барање беше добро опремена кујна и неформален простор за релаксација и забава, каде што вработените ќе можат да се одморат и да се освежат за време на нивните паузи.

Многу вработени, исто така, предложија вклучување на здрави закуски и пијалоци за да се промовира здрава и продуктивна работна средина. Покрај практичните размислувања, дел од вработените изразија желба за посоцијално работно место. Некои предложија заеднички простории каде што вработените би можеле да се соберат и да споделуваат идеи, додека други препорачаа редовни спортски активности и Тeam Building настани за да помогнат да се поттикне чувството на заедница и поврзаност меѓу колегите.

Со отворање на канцелариите, според Мартин Тосков, ко-сопственик на оваа холандска компанија, Персонал Программер се стреми да ја исполни својата визија – да биде „идеална работна средина и место каде што би сакале софтвер инженерите да останат, да растат, да ја развиваат својата кариера и секој да работи со задоволство, додека Персонал Программер овозможува возбудливи ИТ работни места кои се предизвик за конкурентниот талент со кој располага Македонија”.

Оваа компанија, која на македонскиот пазар работи повеќе од една деценија, е основана во Утрехт од Тосков и Кевин Бејкер како решение за недостигот на ИТ експерти ширум светот. Специфично за оваа компанија е што секој софтвер инженер работи само за еден тим, односно не е ангажиран за повеќе различни клиенти во исто време.

„Менаџментот на компанијата ги зеде предвид предлозите и ја дизајнираше новата канцеларија, имајќи ги предвид потребите и желбите на своите вработени. Новата канцеларија располага со простран и удобен работен простор, добро опремена кујна и трпезарија и неколку заеднички простории за дружење и соработка помегу вработените”, вели Бејкер.Во светот на ИТ се е брзо и динамично. Во Персонал Программер, „секојдневието е уште поинтересно заради соработката со различни партнери од Холандија, Соединетите Американски Држави, Канада, Швајцарија и Србија. Освен што создаваме софтверски решенија, креираме ИТ кариери и возбудливи работни места за софтвер инженерите во дигиталниот свет. Постојано се стремиме да донесеме попредизвикувачки ИТ работни места во Македонија, за што повеќе млади луѓе да покажат интерес, да се стекнат со најсовремени знаења од оваа област и да се одлучат да работат во оваа професија”, објаснува Кристина И. Капсарова, управител и COO (Chief Operating Officer) во Персонал Программер.

Генерално, отворањето на новата канцеларија на Personal Programmer во Скопје е возбудлив развој и за компанијата и за нејзините вработени. Со фокус на обезбедување удобна и продуктивна работна средина, компанијата сигурно ќе го продолжи својот успех во ИТ секторот и ќе обезбеди исклучителна услуга на своите клиенти.

The post Холандската компанија Персонал Программер отвори нови канцеларии во Скопје appeared first on Иновативност.

Иновацијата и уметноста можат да се недополнуваат, особено ако се работи за вистинска и инспиративна цел, како што е заштитата на животната средина. Пример за тоа се иноваторот Ивица Поцков и уметникот Драган Божинов. Првиот е креаторот на надворешниот прочистувач Aero S што го филтрира воздухот од штетните ПМ 10 честички. Вториот е уметникот, што истите ПМ 10 честички ги искористи да креира извонредни дела кои неодамна беа изложени во Europe House Skopje.

Во интервју за Иновативност, Поцков вели дека Аеро С може да се постави речиси секаде, во близина на потенцијални загадувачи и критични точки во урбани средини, во близина на пешачки зони, паркови, градинки  каде треба да не се дозволи штетните ПМ честички да се шират во околината.

Тоа е мултифункционален уред, па освен примарната функција за филтрација, има улога и како маркетинг тотем, може да се се брендира од сите четири страни и да носи и финансиски бенефит за општината или компанијата која го поставува.

Новинар – Сања Наумовска

Ивица, вашата иновација AeroS е надворешен прочистувач на воздух од ПМ 10 честички, што веќе се наоѓа во Општина Центар во Скопје. Кажи ни нешто повеќе како изгледаше и колку време траеше патот од идеја до реализација?

Aero S e  надворешен прочистувач на воздух, прв од овој тип во Скопје и регионот, кој е наменет да се инсталира во близина на потенцијални загадувачи и критични точки во урбани средини или во близина на пешачки зони, паркови, градинки и да ги заробува штетните ПМ честички не дозволувајќи да се шират во околината. 

Првиот прототип на Aero S беше креиран пред седум години, а идејата дојде почнаа сериозно да се воочуваат штетните последици врз здравјето од аерозагадувањето, како и поразителните бројки за концентрацијата на ПМ честичките, кои нашите градови ги ставаа на листата на најзагадените места во светот. Сметав дека можам да дадам свој придонес кон намалувањето на аерозагадувањето така што ќе креирам уред кој што ќе ги изолира потенцијалните загадувачи, ќе ги заробува штетните ПМ честички и нема да дозволи да се шират, а со тоа ќе се намали нивната концентрација во воздухот.

Развојот на Aero S беше вистински предизвик со бројни пречки од кои најголема беше пандемијата на Ковид 19, но тие беа и големо и позитивно искуство. Не се откажавме и продолживме со реализација на проектот, кој ќе продолжиме и понатаму да го развиваме. Уредот во меѓувреме претрпе многу измени, како во дизајнот така и во процесот на филтација, а денес е мултифункционален комерцијален модел и освен примарната функција за филтрација, има улога и како маркетинг тотем, може да се се брендира од сите четири страни и да носи и финансиски бенефит за општината или компанијата која го поставува.

Какви се перформансите на прочистувачот и на какви локации всушност може да помогне?

Aero S  го филтрира воздухот до 70% и ги задржува штетните ПМ честички, а со процесот на фотоелектрохемиска оксидација дел од честичките се разградуваат додека останатите се задржуваат на филтрите.

Работи на електрична енергија и има мала потрошувачка од околу 1 kW, а капацитот на проток на воздух е од 10.000 до 15.000 кубни метри на час. Во завиност од потребите има можност да се изработи и адаптира според локацијата и типот на загадувачот каде што се планира инсталацијата. Има неколку режими на работа и се вклучува  во период кога фреквенцијата е зголемена, а со тоа се намалува и потрошувачката на електрична енергија. Во меѓувреме работиме на развој за зголемување на капацитетот на протокот на воздух и напојување од обновлив извор на енергија. Процесот на филтрација е развиен во соработка со американската компанија AAF, која е лидер во технологијата за филтрација на цврсти честички и гасовити молекуларни материи.

Aero S  беше првонаграден на меѓународната изложба за еколошки иновации и пронајдоци Еконова 2021

За еден загаден град како Скопје, колку прочистувачи би требало да се постават за да почнеме да дишиме пристоен воздух?

Во изминатиот период неколку пати направивме дисперзионо моделирање, односно одредување на изворите на загадување со цел одредување на концентрацијата на супстанците на воздухот по локации. Утврдивме дека во Скопје има повеќе жешки точки – сообраќајници на кои минуваат во просек по 50.000 возила дневно. Возилата се поголем фактор на загадување од што мислевме. По податоците од Заводот за статистика, просечна старост на возилата е 20 години, поголем голем дел се дизел автомобили, голем број од нив се со извадени дпф филтри и катализатори. Затоа решивме да започнеме од поставување на Аеро С на сообраќајници. Со изолирање и заробување на гасовите и штетните ПМ честички од овие жешки точки, концентрацијата значително би се намалила посебно во зимскиот период кога протокот на воздухот е намален заради термичката инверзија.

Вашата идеја е не само да иновирате туку и да едуцирате, на што заедно работите со уметникот Драган Божинов. Тој нацрта 33 дела со ПМ честички земени од надворешниот прочистувач што можеа да се видат на изложба во Европската куќа во Скопје. Секако, бојата на делата е црна и праќа силна порака дека ова загадување завршува во нашиот организам, во белите дробови на децата. Мислите ли дека институциите и сите релевантни чинители ќе ја видат пораката?

Кога се спојуваат иновативноста и уметноста се случуваат убави работи, како изложбата што ја отворивме со уметникот Драган Божино во Европската куќа со уметнички дела насликани од ПМ честички собрани од Аеро С. Точно е, честичките кои можеше да завршат во нашите бели дробови, Аеро С ги зароби, а Божино ги претвори во уметнички дела. Тој е извонредно талентиран млад уметник со различен пристап на работите, а неговата енергија и амбиција за радикална промена на нашето општество кон подобро е истакната во тие 33 уметнички дела насликани со ПМ честички.

Само 45 дена беа потребни вешто да ги прилагоди честичките во материјал за сликање на платно и од нив да направи дела кои не тераат да размислуваме за навиките и начинот на живеење. Сметам дека никој не може да остане рамнодушен на оваа гласна порака која нема да заврши со оваа изложба, туку ќе земе поголем размер и ќе продолжи да се шири. Веќе е планирано изложбата да се пресели во неколку други градови и надвор од државата со поддршка од Делегацијата на ЕУ и општините и да стане симбол на борбата против аерозагадувањето.

Сега откако првиот надворешен прочистувач е на скопските улици, има ли интерес од институции, општини, компании, да го набават и да го постават на некои локации?

Институциите го препознаа овој проект и истиот е поддржан од Фондот за иновации и технолошки развој, а Општина Центар даде безрезервна поддршка да биде инсталиран без никакви административни пречки. Проектот го препозна и поддржа и делегацијата на ЕУ со Зелениот Договор на ЕУ, а интерес пројавија и други општини и компании кои сакаат да се вклучат. Во следниот период ќе бидат поставени уреди на повеќе локации низ Скопје, но и во неколку други градови.

Една од вашите иновации беше и УВ Гард, уред за дезинфекција што го иновиравте во екот на пандемијата со Ковид 19. На што друго работевте во меѓувреме?

Во пандемијата се чуствувавме должни да дадеме наш придонес во борбата против Ковид 19. Конструиравме уред кој има за цел да дезинфицира просторија само за неколку минути. Организиравме хуманитарна акција и со уредот УВ Гард беа опремени 30 медицински установи кои го штитеа медицинскиот персонал и пациентите во тоа време.

УВ Гард е мобилен, лесно подвижен  низ простории, има вградена батерија која му дава предност за дезинфицирање на делови каде нема електрична инсталација. Се управува од далечина , а со тоа се заштитува лицето кое управува со уредот.

Освен УВ Гард, за борба против пандемијата го конструиравме и Plasma S, голем мобилен мултифункционален уред за дезинфекција на воздух и површини, наменет за простории со големи квадратури. Во уредот се вградени комбинирани технологии за третман на воздух преку кои се подобрува квалитетот на воздухот и се неутрализираат вирусите и бактериите во просториите. Предноста на овој уред е што е целосно безбеден и може да работи во присуство на луѓе во просторијата. Во време на пандемија, Plasma S уредот  најде примена во неколку производствените погони со зголемена фреквенција на луѓе, и овие два уреди беа наградени на меѓународната изложба за иновации Макинова.

Какви се вашите планови за следниот период?

Енергетската криза што го потресе целиот свет и нестабилните цени на електричната енергија не фокусира на технологиите на обновливи извори на енергија. Активно работиме на нови решенија за имплементирање на обновливи извори на енергија во урбаните средини, а во меѓувреме сме доста активни и може да се пофалиме со реализација на повеќе поголеми проекти со фотонапонски централи од вкупна моќност над 30MW како на земја така и кров, а до крајот на годината во план сме да инсталираме уште најмалку 30MW.

Македонија во просек има околу 280 сончеви денови и 1500 киловат часови сончево зрачење, што е 30 проценти повеќе од европске земји. Сонцето е бесплатен и еколошки чист извор на енергија што треба максимално да го искористиме како во економијата така и во домаќинствата. Јас и мојот тим продолжуваме посветено да работиме за поголема енергетска независност, а со тоа поздрава и почиста животна средина.

The post Ова е Ивица Поцков, иноваторот на прочистувач за воздух кој функционира на улица, на раскрсници и во фирми загадувачи appeared first on Иновативност.

Многу преносни технолошки уреди базирани на течности мора да имаат голема и бучна пумпа, која тешко се интегрира во облеката. Сега истражувачи од Лабораторијата за меки трансдуктори (LMTS ) на Федералната политехничка школа во Лозана развија елегантно едноставно решение за оваа дилема.

Тие ја претставија првата пумпа во светот во форма на влакно. Во суштина, тоа се мали цевки кои сами создаваат притисок и брзина на проток. Сега тие пумпи можат и да ги вградат во облека, велат од LMTS.

Влакнестите пумпи на LMTS користат принцип кој се вика електрохидродинамика на вбризгување набој за генерирање проток на течности без подвижни делови. Две спирални електроди вградени во малата пумпа ги јонизираат и ги забрзуваат молекулите на посебни течности. Движењето на јоните и формата на електродите создаваат проток на телноста нанапред. Тоа резултира со тивка работа без вибрации и бара само напојување со енергија и батерија со големина на дланка.

За да ја постигнат таа структура на пумпата истражувачите развиле нова техника која вклучува обвиткување на бакарни жици и полиуретански нишки заедно околу челична шипка, а потоа ги спојуваат со топлина. Откако ќе се отстрани шипката, влакната од 2 мм можат да се интегрираат во текстил со користење на стандардна техника на ткаење и шиење.

Бидејќи има едноставен дизајн, материјалите за изработка на пумпата се евтини и лесно достапни, а производниот процес може да се скалира. Бидејќи количината на притисокот кој го генерира пумпата е директно поврзана со должината, цевките може да се сечат за да одговараат на примената, со што се оптимизира ефектот со намалената тежина.

Студијата е објавена во списанието Science.

(Vidi.hr)

(фото: Flickr)

The post Пумпи вткаени во облека можат да греат и да ладат appeared first on Иновативност.

После шест години, подружницата на Virgin Galactic за лансирање сателити соопшти дека повеќе нема средства за финансирање на своите операции и дека ќе биде затворен. Речиси 90% од вработените во Virgin Orbit ќе бидат отпуштени од работа, односно 675 луѓе.

Virgin Orbit е основана во 2017 година со цел развивање и комерцијализација на системот за лансирање сателити наречен LauncherOne, кој е монтиран под модифициран авион „боинг 747“ наречен Cosmic Girl. Системот е дизајниран да лансира 226 кг мали сателити во ниската орбита на Земјата така што ги испалува со помош на ракети на висина од 9.000 до 15.000 метри.

И покрај успешниот развој и ширењето на услугите во британската војска, првиот официјален тест на LauncherOne системот во мај 2020 година не беше успешен, односно товарот не стигна до орбитата. Вториот обид беше во јансуари 2022 година и беше успешен, а беа лансирани 10 сателити на НАСА. Исто така, успешно беше направено и првото комерцијално лансирање во јуни истата година. Потоа уште седум сателити беа испратени во орбитата, како и опрема за Американските вселенски сили.

Virgin Orbit направи вкупно шест лансирања од 2020 до 2023 година, а само четири беа успешни. Последниот обид наречен Start Me Up требаше да го обележи првоот комерцијално лансирање од британско тло. Иако ракетата успешно се одвои од авионот, аномалија на горната фаза ја спречи испораката на товарот во орбитата. Подоцна беше установено дека филтер вреден само 100 долари ја уништил мисијата.

Основачот на Virgin Group, сер Ричард Бренсон, иневстираше 55 милиони долари во компанијаѕа во изминатите неколку месеци, но неуспешната последна мисија беше капката која ја прели чашата. Поради недостиг на средства, Virgin Orbit објави оперативна пауза.

(Klix.ba)

(фото: Flickr)

The post Ричард Бренсон се откажа од лансирањето сателити appeared first on Иновативност.

Швајцарската компанија Destinus развива патнички авион на погон на водород, кој ќе го намали траењето на летот од Европа до Австралија на само четири часа. Destinus го тестира авионот веќе две години, а на крајот на 2022 година соопштија дека направиле успешни летови. Сега шпанското Министерство за науки го избра Destinus да учествува во стратешка иницијатива и обезбеди средства за истражување и развој на суперсонични летови со користење водород како гориво.

На проектот вреден 12 милиони евра работат компании, технолошки центри и шпански универзитети, а Destinus соработува и со шпанската компанија за производство на мотори ITP Aero на изградбата на фабрика за тестирање мотори на водород. Шпанската влада ќе ја финансира изградбата на тест фабрика во близина на Мадрид, додека друг проект вреден 15 милиони евра ќе биде фокусиран користење на течен водород.

Destinus тврди дека неговата технологија ќе овозможи летот од Франкфурт до Сиднеј ќе трае само 4 часа и 15 минути, а летот од Франкфурт до Шангај само 2 часа и 45 минути. Проектот е дел од напорите на Шпанија да биде прва во развојот и производство на база на водород наменет за транспорт во различни области.

(Klix.ba)

(фото: Wikimedia)

The post Хиперсоничниот авион Eiger ќе патува од Европа до Австралија за само четири часа appeared first on Иновативност.

Американски научници успеаја да направат нов вид на боја која е ултралесна, не бледее, се нанесува во нанометарски слоеви и е еколошки поприфатлива од боите на база на пигменти. Оваа боја ја одбива топлината, штеди енергија, може да има каква било нијанса и боја и може да трае со векови. Оваа боја е најлесната кога било создадена, а научниците за нејзиното создавање се инспирирале од крилата на пеперутките.

Новата магична боја не е направена од пигменти како обичните бои, туку се создава структурно со распоред на наночестички. Научниците ја нарекуваат плазмонска боја. Според нивните пресметки, би биле потребни само 1,4 кг од оваа боја за да се обои цел авион „боинг 747“. За споредба, би биле потребни најмалку 454 кг од обична боја за да се обои авионот. Исто така, оваа боја може значително да ја намали количината стакленички гасови кои се испуштаат при летањ.е.

Новата боја е создадена засега само во лабораторија, така што е уште далеку од масовно производство. Научниците сепак, веќе ја направија во различни бои користејќи техники кои лесно може да се зголемат на индустриско ниво, што е и нивна долгорочна цел.

Друг бенефит на бојата е што може да помогне во одржувањето пониски температури во структурите затоа што го рефлектира црвениот спектар, така што апросбира помалку топлина. Научниците тврдат дека површините под бојата остануваат 13-16 степени Целзиусови поладни отколку што би биле кога би биле обоени со обична боја.

Студијата е објавена во списанието Science Advances.

(Science Alert)

(фото: Wikimedia)

The post Научници создадоа магична боја – штеди енергија, одбива светлина и може да трае со векови appeared first on Иновативност.

Националното стручно жири за избор на „Автомобил на годината во Македонија“ по 28. пат го избра победникот на најпрестижната и најпосакуваната награда и признанието во автомобилската индустрија. Со тоа продолжи традицијата на наградување на моделот што во текот на изминатата година пристигнал на македонскиот пазар, а според критериумите на Националното Жири заслужува да ја добие наградата.

Покрај наградата „Автомобил на годината во Македонија“, Националното Жири додели и две признанија – СУВ на годината и ЕВ на годината (електрично возило на годината).

Од моделите пристигнати на македонскиот пазар помеѓу двата избора, Националното жири за избор на „Автомобил на годината во Македонија“ согласно Правилникот за работа и критериумите на изборот, одреди седум (7) финалисти Alfa Romeo Tonale, Citroen C5 X, Kia Sportage, Opel Astra, Peugeot 308, Skoda Fabia и Toyota bZ4X

Финалистите се оценуваа според следниве шест критериуми: – адекватност и понуда на домашниот пазар, – економичност и еколошка прифатливост, – безбедност и примена на технолошки достигнувања, – возни својства, – дизајн и – комфор и опременост.

Секој од членовите на жирито има право на еден глас. Право на еден рамноправен глас имаат и самите финалисти, кои можеа да гласаат за еден кандидат, освен за сопствениот модел

Согласно критериумите за Избор, членовите на Националното жири за избор на Автомобил на годината во Македонија 2023, донесоа одлука титулата да му ја додели на моделот

* PEUGEOT 308

Во образложението на Жирито за победникот се вели: „Третата генерација на Peugeot 308 прави значаен технолошки исчекор во класата. Уникатен според својот стил, со мулти-енергетски можности и две каросериски изведби тој успева да ги сублимира класичните вредности од минатото, рационалноста на актуелната технологија и иднина со максимален респект кон природата.  Изграден врз најновата надградба на EMP2-платформата тој може да понесе бензински и дизел мотори, потоа електрификација во вид на капацитетен plug-in хибрид, како и целосно електрична верзија“

Ова е првпат моделот Peugeot 308 да ја добие наградата во Македонија во досегашните 27 избори, и воопшто прва награда за францускиот бренд.

Признанието „СУВ на годината“ го доби моделот KIA SPORTAGE, додека за EV на годината (електричен автомобил) е избран моделот FIAT 500e

„ Во специфични услови за сите нас кога и во автомобилската индустрија во тек е голема револуција и напредок, го заокружуваме овој 28-ти Национален „Избор на Автомобил на годината во Македонија“. Горди сме што единствената и најстарата манифестацијата од ваков вид во Македонија останува препознатлива и ја продолжува традицијата почната од 1995 година. Возилата постојано се подобруваат, индустријата оди напред, но купувачите секогаш остануваат подеднакво пребирливи. Верувам дека и во следниот период ќе придонесеме за препознавање и наградување на оние што навистина се најдобри“, вели Горан Антевски, претседателот на Националното Жири за избор на „Автомобил на годината во Македонија“.

Досегашни победници во изборот за „Автомобил на годината во Македонија“:

1996 Fiat Bravo/Brava                             2012 Кia Rio
1997 Renault Megane                              2013 Seat Leon
1998 Opel Astra 1998                              2014 Skoda Octavia
1999 Skoda Octavia                                 2015 Ford Mondeo
2000 Fiat Punto                                       2016 Skoda Superb
2001 Seat Leon                                       2017 Kia Sportage
2002 Toyota Corolla                                 2018 Dacia Duster

2003 Mazda 6                                          2019 Ford Focus
2004 Mazda 3                                          2020 Opel Corsa        
2005 Seat Altea                                       2021 Citroen C4
2006 Vоlkswagen Passat                           2022 Hyundai Tucson                             
2007 Opel Corsa
2008 Kia Cee`d
2009 Volksvagen Golf VI
2010 Opel Astra IV
2011 Hyundai iX35

The post Избран „Автомобил на годината во Македонија“ за 2023 година appeared first on Иновативност.

Соларен пламен од највисока категорија во вторникот ја погоди Земјата, испраќајќи ерупција на X-зраци и ултравиолетово зрачење со брзина на светлината кон нашата планета. Станува збор за соларен пламен од X-класа, кој предизвика прекин на радиосигналите на околу 1 час во делови од Југоисточна Азија, Австралија и Нов Зеланд, кои се најдоа на дневната страна на Земјата во моментот кога удри пламенот.

Прекинот на радиосигналите се случи затоа што екстремното сончево зрачењње ги јонизираше деловите од горната атмосфера на нашата планета, деградирајќи ги високофреквентните реадиобранови кои патуваат во тој дел од земјината атмосфера.

Соларниот пламен се случи после низа силни ерупции на Сонцето, вклучувајќи две големи коронарни дупки, кои предизвикаа поларна светлина да се појави ан небото се до Аризона во САД. Научниците напоменуваат дека тој соларен пламен би можел да биде предвесник на уште поголеми соларни активности во претстојните денови.

Во меѓувреме, вчера Сонцето произведе уште три умерени соларни пламени од М класа, покажаа податоците на американскиот Центар за предвидување на вселенското време и Националната управа за океани и амтосфери. Во извештајот се предвидува и можност за уште повеќе пламени од М класа во анредните денови, со мала шанса за уште еден пламен од класа X идниот четврток.

(Business Insider)

(фото: Pxhere)

The post Соларен пламен од највисок степен ја погоди Земјата appeared first on Иновативност.

Македонскиот BtoBet, дел од NeoGames групацијата, која котира на њујоршката Nasdaq, берза забележа рекорден финансиски раст во 2022 година. IT компанијата објави зголемување од 92,2 отсто на нето приходите во 2022 споредено со резултатите од 2021 година, и тоа не сметајќи ги трансакциите остварени меѓу компаниите од групацијата.

Само во четвртиот квартал на претходната 2022 компанијата остварила пораст од рекордни 65,2 отсто во споредба со истиот квартал од 2021 година, бележејќи огромен напредок и дополнително зацврстувајќи ја својата, но и позицијата на групацијата на глобалниот пазар.

Рекордните финансиски резултати се должат на добро поставената компаниска стратегија, но и континуираното унапредување на својата понуда за постојните и потенцијалните партнери во светски рамки.

Профитабилниот раст се очекува да продолжи и во 2023, која BtoBet заедно со сестринските NeoGames и Aspire Global ја започна со потпишување на повеќегодишно партнерство со првиот регулиран оператор за електронска лотарија и електронско спортско обложување во Бразил, Loto Minas.

Склученото партнерство претставува револуционерен чекор на бразилскиот пазар, кој има колосален потенцијал и наскоро се очекува целосно да биде регулиран. Ова е и прва поголема соработка на компаниите во групацијата по остварената аквизиција, преку која имаат можност да го капитализираат своето широко портфолио на високотехнолошки продукти и услуги.

The post Македонскиот BtoBet со раст од 92% во 2022 appeared first on Иновативност.

Загадувањето со микропластика во крајбрежните води во Велика Британија е 100 пати поголемо отколку пред 6 години, покажа нова студија. Примероците за истражувањето биле земени од страна на три веслачки тимови кои лани учествувале во британската трка GB Row Challenge, долга 3.200 км.

Примероците ги анализирале научници од Универзитетот Портсмут и откриле дека нивото на микропластика во водата е до 100 пати повисокот отколку што покажале податоците кои ги собрал Центарот за животна средина, рибарство и науки за аквакултурата во 2017 година.

Научниците велат дека тоа покачување е предизвикано од тоа што честичките со помали димензии се фатени во челичните филтри кои биле искористени за новата студија и дале точна слика за загадувањето.

Истражувањето исто така нашло докази за зголеменото загадување со микропластика во реките – 4-6 пати поголемо во Темза – иако на тоа можела да влијае методата на земање примероци.

Д-р Феј Кучеиро од Школата за градештво и геодезија при Универзитетот Портсмут вели дека ззагадувањето на океаните е еден од најголемите предизвици на нашето време. Додава дека опремата која ја користеле за земање примероци им овозможила да соберат многу помали честички – така што можеле да добијат поточна слика за тоа каде и колку е концентрирана микропластиката.

Д-р Кучеиро вели дека кај многу видови консумацијата на голема количина микропластика има негативни ефекти од типот на намален раст, ненормален развој, токсични клетки и сл.

(Zimo)

(фото: Pixa Hive)

The post Во крајбрежните води има до 100 пати повеќе пластика отколку пред 6 години appeared first on Иновативност.

Дигитална трансформација, зајакнување на претприемничките капацитети, иновации во функција на поголема конкурентност, холистички пристап преку примена на ESG (environment, society, governance) стандардите, се дел од темите кои ќе бидат во фокусот на годинешниот Самит на Македонија 2025. На овој престижен регионален настан кој претставува платформа за споделување знаење, поврзување и поттикнување промени во регионот, ќе присуствуваат повеќе од 40 говорници, врвни експерти во својата област. На Самитот ќе се разговара за регионални и глобални теми, меѓу кои се и стратешкото лидерство и ChatGPT. Дел од панелите ќе бидат посветени и на значењето на СТЕМ образованието во процесот на градење на просперитетна економија која напредува со иновации и креативност, како и на трендовите за здрав живот и навики.  

Самитот ќе се одржи во Скопје на 26 и 27 април годинава и се очекуваат околу 400 учесници, кои освен што ќе ги слушнат излагањата на панелистите, ќе имаат и уникатна можност за вмрежување со исклучителни професионалци и остварување на нови партнерства и соработка со потенцијални инвеститори. Во насока на унапредување на овој сегмент, Македонија 2025 има подготвено  платформа за просперитетна иднина, која нуди основа за обединување на сите засегнати страни и усогласеност на клучните приоритети за долгорочен развој и за подобра иднина на Македонија и на регионот.

Дел од говорниците на Самитот ќе бидат: Димитар Ковачевски, претседател на Владата на Република С. Македонија, Роберт Доар, претседател на Американскиот институт за претпријатија, Кетеван Бочоришвили, поранешен заменик министер за економија и одржлив развој на Грузија и управен партнер на „Бизнис Грузија“, Кам Бакнер, претставник на државата Илиноис, поранешен кандидат за градоначалник на Чикаго, Тед Саудер, поранешен член на менаџментот на Google, Никола Јуришиќ, основач и управен партнер во Transfiguration Advisory, Иван Артуковиќ, извршен директор на Франк, Живко Мукаетов, извршен директор и претседател на Управниот одбор во Алкалоид, Вал Јусуфи, извршен директор на Институтот ЛЕОРОН, Бранко Станчев, главен комерцијален директор во Македонски Телеком АД, Гурудут Банавар, научен и технолошки иноватор, претприемач, инвеститор и хуманист, Сурав Синха, партнер и раководител за стратегија во Longevity Vision Fund, Никола Велковски, ко-основач и извршен директор на Howitzer и многу други истакнати личности во повеќе области. Повеќе информации за учество на Самитот се достапни на официјалната веб-страница:  https://www.macedonia2025.com/summit/.

Пред официјалниот почеток на Самитот, на 25 април 2023, Македонија 2025 ќе организира и неколку дополнителни активности во соработка со претседателот на Република С. Македонија и Стопанската Комора на Северна Македонија.

Самитот на Македонија 2025 годинава се одржува по 12-ти пат, а го организира меѓународната невладина организација Македонија 2025, чија главна мисија е креирање и унапредување на динамична платформа за споделување на знаења од областа на бизнисот, економијата, технологијата, лидерството и иновациите, во насока на поттикнување на економски развој и одржливост.

The post Самит на Македонија 2025 – просперитетни економии преку дигитализација и стратешко лидерство appeared first on Иновативност.

На 4 мај годинава студенти од Универзитетот Карнеги Мелон во САД ќе лансираат минијатурен, лесен ровер наречен Iris, како и MoonArk, „колаборативен скултпурен проект” предводен од факултети, студенти и алумни, на површината на Месечината. Тие ќе го направат тоа пред НАСА да го испрати својот прв ровер на Месечината.

Иако вселенската агенција испрати пет роботски ровери на Марс, долго време нема испратено ровер на Месечината. Сепак, НАСА почна со работа на својот лунарен ровер VIPER и се подготвува за датумот 10 ноември 2024 година, кога нивниот ровер ќе стапне на Месечината.

Моментално кинескиот робот Yutu-2 се шета по најоддалечената страна на Месечината и ги документира карпите. Грција, Јапонија и Обединетите Арапски Емирати работат на сопствени програми за лунарни ровери, преесува Bloomberg reported.

Околу 300 американски студенти работеле на Iris, минијатурниот ровер кој ќе биде испратен на лунарниот лендер Peregrine со ракетата Vulcan Centaur на United Launch Alliance.

„Со години работиме на оваа мисија и да се има дефинитивен датум на календарот е многу возбудливо. Iris ќе го отвори патот за истражување на Месечината и вселената и ќе докаже дека минијатурен робот направен од студенти може да се качи на Месечината“ вели Раевин Дувал, командир на мисијата Iris mission, said in a statement.

Ракетата која ќе го носи малиот ровер ќе биде лансирана од центарот Кејп Канаверал во Флорида. Кога ќе стигне на Месечината, Iris ќе реализира 60-часовна мисија составена од фотографирање и испраќање на фотографиите на Земјата. Според соопштението, Iris ќе биде првиот американски лунарен ровер, првиот лунарен ровер направен од студенти, најмалиот и најлесен ровер и првиот кој има и шасија и ркала од карбонски влакна.

(Interesting Engineering)

(фото: Pixabay)

The post Студенти ќе го испратат првиот американски ровер на Месечината на 4 мај appeared first on Иновативност.

Рускиот извоз на нафта е на пат овој месец да достигне рекорд, и покрај санкциите на Европската унија, кои Русија ја лишија од досега најголемиот пазар, пренесува Blооmberg.

Москва засега не покажува преголема загриженост дека неодамнешната забрана за продажба на тоа гориво во ЕУ би можела да ја примора да го намали извозот поради недостиг на други купувачи, затоа што Турција, Мароко и други земји купуваат повеќе, а некои количини се држат и во складишта на вода.

Испораката на дизел гориво од Русија во текот на првите 19 дена од март изнесува околу 1,5 милиони барели дневно, според податоците на Vortek, кој е во соопственост на Blооmberg. Ако се одржи тоа ниво, овој месец ќе биде забележан најголемиот извоз во последните 7 години.

Рафинериите во Русија досега во март одржаа високо ниво на работа, што овозможи големо производство на дизел, вели независен американски аналитичар за нафтени производи. Тој вели дека руските производители изгледаат прилично уверени дека можат да ги продадат сите количини на странски купувачи затоа што попустите кои ги нудат се доволно примамливи, а се покажало дека постојат нови пазари за дизелот.

Тој скок во испораката, сепак, можеби нема да трае затоа што плановите за товарење во клучните руски пристаништа укажуваат на пад во април во однос на мартовските активности. Голем дел од рускиот извоз на дизел гориво се однесува на Турција, а други големи увозници се и Мароко, Бразил, Тунис и најголемиот извозник на нафта, Саудиска Арабија.

(Bizlife)

(фото: Flickr)

The post Рускиот извоз на нафта ќе достигне нов рекорд, и покрај санкциите од ЕУ appeared first on Иновативност.

Илон Маск и група експерти за вештачка интелигенција повикуваат на шестмесечна пауза во развојот на системи помоќни од неодамна стартуваниот GPT-4. Тие предупредуваат на можни ризици по општеството и по човештвото.

Компанијата OpenAI неодамна во соработка со Microsoft ја објави четвртата верзија на програмата GPT (Generative Pre-trained Transformer), која ги освои корисниците поради широките можности за употреба – од компонирање песни до сумирање на долги текстови.

Отвореното писмо кое го објави непрофитниот институт „Иднина на животот“, а го потпишаа над 1.000 луѓе, вклучувајќи го и Илон Маск, повикува на пауза во развојот на напредните вештачки интелигенции се додека независни експерти не донесат безбедносни протоколи.

„Моќните системи на AI би требало да се развиваат дури кога ќе бидеме сигурни дека нивните ефекти може да бидат корисни и дека ќе може да се управува со ризиците“ се вели во писмото.

Авторите укажуваат на ризиците од аспект на економсии и политички пореметувања и ги повикуваат програмерите да соработуваат со властите и со регулаторните тела.

Нивната грижа е во насока на предупредувањето од Европол, кој во понеделникот укажа на бројните етички и легални проблеми кои ги донесе ChatGPT, а се однесуваат на можната злоупотреба за сајбер напади, ширење дезинформации и сајбер криминал.

(N1)

(фото: Wikimedia)

The post Илон Маск бара да се направи 6 месеци пауза во развојот на вештачка интелигенција appeared first on Иновативност.

Со цел да му конкурира на Starlink на SpaceX, Кина годинава ќе почне со реализација на својот проект за широкопојасна мегаконстелација и ќе лансира илјадници сателити во ниската орбита на Земјата.

Извештаите навестуваат дека Кина по прв пат ќе користи технологија за втората фаза на Yuanzheng-2 за својата Long March 5B ракета кога ќе биде лансирана од Венгчанг во втората половина од годинава. Кинеската компанија CASC овој месев потврди дека новата ракета Long March 5B и конфигурацијата на горната фаза ќе се користи за лансирање на сателитите за сателитска мрежа во ниската орбита на Земјата.

Space News пишува дека Кина планира да развие и да лансира 13.000 сателити во наредните неколку години. Кинескиот сателитски оператор China Satcom досега можеби имаше помало влијание на глобалната сцена и примарно се фокусираше на оплсужување на интерни барања со помош на сателити позиционирани во геостационарни орбити, меѓутоа работите ќе се сменат во наредните 5-10 години затоа што Кина сега се фокусира на воспоставување глобална мрежа од сателити во ниската орбита. Проектот, кој има поддршка од владата, може да ја смени играта и да му конкурира на западниот свет, посебно во деловите од светот каде што е силно кинеското влијание. Амбициозниот план може да ги спречи другите меѓународни оператори со констелации да ги прошират своите меѓународни претплатници.

Податоците покажуваат дека кинеските вселенски мисии се зголемиле четирикратно во изминатата деценија и дека само минатата година биле објавени над 60 лансирања. Задачата за формирање на мегаконстелацијата и е доделена главно на Кинеската академија за вселенска технологија, која е главна подружница на CASC, како и на Иновациската академија за микросателити (IAMCAS) во рамките на Кинеската академија на науки.

(Klix.ba)

(фото: Needpix)

The post Кина годинава почнува со изградба на констелација од 13.000 сателити appeared first on Иновативност.

Бизнис Платформата ЕУ-Западен Балкан денеска на едно место во Скопје ги собра бизнис заедницата од регионот, претставена преку Бизнис Советот на Коморскиот инвестициски форум и креаторите на политики од Европската Унија.

На настанот учествуваа високи претставници од Европската Унија и различните директорати, регионалните институции кои работат на економската агенда во регионот и претставници на бизнис-секторот кои дискутираа за клучни прашања од аспект на унапредување на интра-регионалната соработка, но и подобро подготвување на компаниите од регионот да се приклучат кон единствениот пазар на ЕУ.

Бранко Азески, ко-претседател на Коморскиот инвестициски форум и претседател на Стопанската комора на Северна Македонија изјави дека ваквиот дијалог ќе придонесе за расчистување на административните, регулативните и техничките прашања кои се важни за компаниите од регионот на Западен Балкан, но и ќе придонесе приватниот сектор од регионот подобро да го разбере функционирањето на единствениот пазар на ЕУ кон кој компаниите ќе треба да го приспособат своето работење.

„Работиме на проектни активности кои се врзани за четири значајни работи, а тоа се: подобрување на инфраструктурата, решавање на бариерите кои што постојат за да го убрзаме протокот на стоки и услуги, да направиме заедничка авиокомпанија која ќе не поврзе, зашто денеска за да одиме во Сараево треба да летаме преку Истанбул или Виена, а тоа не е добра препорака за ништо, а најмалку за бизнисот. И да ги решиме прашањата кои се врзани за сертификационите тела и документи што ќе го забрзаат исто така, протокот на стоки и услуги“, изјави Азески.

Претседателот на Коморскиот инвестициски форум, кој истовремено е и претседател на Стопанската комора на Косово Лулзим Рафуна истакна дека од исклучително голема важност е зајакнување на соработката на бизнис секторот од земјите од Западен Балкан и Европската Комисија.

„Тука сме за да ги подготвиме бизнисите за пазарот на Европската унија. Задоволен сум што КИФ има завршено одлична работа во изминатиот период и имам позитивен став за сите работи кои што ќе се случуваат во иднина, заедно со господинот Азески, зашто ја имаме поддршката од сите засегна страни, како и од донаторите. Нашата работа е всушност да бидеме мост и помош за бизнисите при процесот на дигитализацијата, зелената агенда и останатите можни предизвици кои што ги носи членоството во ЕУ. Кога сме тука собрани и соединети, ќе ја искористиме оваа можност Стопанската комора на Србија и Стопанската комора на Косово во еден заеднички дијалог да ги надминеме бариерите кои што ги имаме меѓу овие две земји„, истакна Рафуна.

Во рамки на настаните кои КИФ  ги организираше во Скопје овие два дена се одржа и седница на Управниот одбор на КИФ на кој што Татјана Штерјова Душковска беше реизбрана за уште еден мандат на позицијата генерален секретар на Коморскиот инвестициски форум.

The post Бизнис Платформата ЕУ-Западен Балкан на едно место во Скопје ги собра бизнисите од регионот и креаторите на политики од ЕУ appeared first on Иновативност.

Ново истражување покажа дека во наредните децении, односно до 2060 година ќе биде соборен актуелиот рекорд за должина на животниот век на луѓето. Со години се расправа дали постои граница на животниот век на луѓето, но проценките покажуваат дека максималниот животен век е зголемен, барем според забележаните историски податоци. На пример, Хебреите од доцната бронзена доба ги сметале 80 години за најдолг животен век, а 1.000 години подоцна Римјаните верувале дека таа граница е 100 години.

Меѓутоа, денес рекордот за најстара личност во светот го држи Џини Калмент, жена која починала во 1997 година на 122 години. И покрај напредокот во медицината, досега никој не успеа да го собори овој рекорд.

Сепак, ново истражување покажа дека луѓето допрва треба да го достигнат својот максимален животен век, а актуелниот рекорд би можел да биде соборен до 2060 година. Истражувањето сугерира дека ако постои максимално ограничување на човечкиот животен век, ние уште не сме блиску до тоа.

Според истражувањето на американски научници, јапонските жени ќе го соборат рекордот. Научниците користеле математички модел за да се предвидат трендовите на морталитетот за наредните години. За таа цел анализиран е историски збир на податоци за смртноста на луѓето на возраст од 50 до 100 години (луѓе родени меѓу 1700-тите и крајот на 1900-тите години до 1969 година) од 19 земји, а калкулациите се искористени за предвидување на староста која луѓето би можеле да ја достигнат во иднина.

„Откривем дека кохортите родени од 1900 до 1950 година низ историјата доживувале одложување на смртноста без преседан, но уште се премлади за да го соборат рекордот на долговечноста. Како што овие кохорти во наредните децении ќе достигнуваат поодмината старост, рекордите на долговечноста може значително да се зголемат“ велат авторите на истражувањето.

Според статистичките анализи, Јапонките би можеле да доживеат 122 години старост во наредните децении и да го соборат рекордот на долговечноста ако имаат добра здравствена и медицинска нега.

(Klix.ba)

(фото: Wikimedia)

The post Научници предвидуваат дека рекордот на човечкиот животен век ќе биде соборен до 2060 година appeared first on Иновативност.

Винарска визба „Тиквеш“ ја доби наградата за компанија со најголем раст на извозот во регионот за 2022 година, што ја доделува Коморскиот инвестициски форум на шесте земји од Западен Балкан, во соработка со Европската комисија. „Тиквеш“ е единствената македонска компанија што ја добива оваа престижна награда во споменатата категорија.

Наградата е резултат на континуираните напори и активности на „Тиквеш“ за промоција на врвните македонски вина и нивниот пласман на странските пазари, меѓу кои секако најзначајни се и пазарите во земјите од регионот на Западен Балкан, каде вината на „Тиквеш“ се традиционално присутни и одлично етаблирани. Најдобaр показател за успехот на ваквата стратегија е растот на извозот од 64%, остварен во текот на минатата година, а кој во голем дел се должи и на пласманот на вината на „Тиквеш“ на пазарите во регионот.

„Чест ни е што Tиквеш се препознава како формула за успех кој трае. Тоа е така затоа што нашата суштинска вредност не се менува, додека бизнис стратегијата успешно ја адаптираме на светот кој се менува“, изјави генералниот директор на ВВ „Тиквеш“, Радош Вукиќевиќ.

„Регионалниот пазар e територија со најголем потенцијал за одржлив раст на извозот, поради фактот што во регионот постои висока свест за брендовите на Тиквеш и препознатливост на квалитетот на нашите вина. Генерално во нашиот регион компаниите од винската индустрија се еден чекор пред компаниите од другите сектори. Веќе настапуваме заеднички на неколку саеми, промовирајќи го регионот како одлична туристичка дестинација, но уште поважно, ги промовираме нашите лозови насади, нашата традиција за производство на вино и нашите локални и автохтони сорти и нивниот квалитет”, истакна Вукиќевиќ, нагласувајќи го значењето и придобивките од регионалната соработка.

Коморскиот инвестициски форум на шесте земји од Западен Балкан (Western Balkans 6 Chamber Investment Forum) е заедничка иницијатива на стопанските и индустриските комори од Северна Македонија, Србија, Црна Гора, Босна и Херцеговина, Албанија и Косово, којшто ги застапува интересите на повеќе од 350.000 компании од регионот, во својата мисија да ја поврзе бизнис заедницата од регионот и да ја обедини во нејзините заеднички интереси.

Наградата за најуспешните компании во регионот, која е поддржана и од Европската комисија, е востановена по повод тригодишнината од почетокот на имплементацијата на Акцискиот план за создавање на заеднички регионален пазар, како и 30-годишнината од создавањето на заедничкиот пазар на ЕУ.   

Со церемонијата на доделување на наградите на најуспешните компании во регионот, беше најавен состанокот насловен „Еден регион, една економија – напредок кон единствениот пазар на ЕУ за бизнисите од Западен Балкан“, што се одржува во Скопје, во рамки на платформата за економска соработка помеѓу земјите од Западен Балкан и Европската Унија.

The post „Тиквеш“ прогласена за компанија со најголем раст на извозот во регионот appeared first on Иновативност.

Утре во малата сала на Филхармонијата на РСМ, со почеток во 11.30 часот ќе се одржи конференцијата „Чувари на мудроста“ на која што искусни и почитувани професионалци од државата ќе говорат пред младите за значењето на професионалната надградба, кариерниот развој, претприемништвото, комуникациите, значењето на културната едукација. Конференцијата е дел од големата кампања на Халкбанк АД Скопје „Чувари на мудроста“, започната минатата година, која ште посветена на повозрасната популација. Целта на кампањата не е само да им се даде повеќе простор на успешните и реномирани луѓе од Македонија кои оставиле трајни белези зад себе, туку и да ги поттикне младите да обрнуваат повеќе внимание и да поминуваат повеќе време со повозрасните од кои може многу да се научи, бидејќи тие се чуварите на мудроста.

На конференцијата, која што е поделена во три панели, успешни професори, уметници, стопанственици и новинари ќе дискутираат и со присутните ќе ги споделат своите животни и професионални искуства на три теми – култура, економија и комуникации. На тема „До успех со среќа или работа“ ќе дискутираат професорите Никола Пановски, академик Таки Фити и Симон Наумоски, основач на „Витаминка АД Прилеп. Писателката Винка Саздова, актерот Благој Чоревски и професорот Костадин Танчев Динка ќе зборуваат на тема „Живот со или за уметноста“, додека новинарките Катерина Цаневска и Лилјана Грџо Дамовска ќе бидат учесници во третиот панел – „Од ѕвездите до калта“.

Бидејќи целта на настанот е токму на новите генерации да им се овозможи да ги чујат искуствата, но и да дискутираат со луѓето кои изградиле успешна кариера, на конференцијата бесплатно ќе можат да присуствуваат  студенти кои својот статус ќе го потврдат со студентска легитимација. Сите заинтересирани можат да се регистрираат и да го пријават своето учество на следниот линк.

Повеќе информации за кампањата „Да ги слушнеме и гушнеме“ се достапни на веб страницата www.cuvarinamudrosta.mk

The post Реномирани професори, уметници, бизнисмени, новинари на конференцијата „Чувари на мудроста“ appeared first on Иновативност.