Beyaz Yakalı Seyyah

Laz Alpleri

Mon, 02 Sep 2019 18:57:34 GMT

Türk ve Arap istilasından kaçarak Artvin'e doğru geri çekilişimiz devam ediyor.

Memleketimiz Trabzon'u çok öncesinden kaybetmiştik; HES'lerle perişan olan derelerimiz, süs havuzuna döndürülen Şerah Gölümüz (Uzungöl), akın akın istilaya uğrayan Sümelamız ve kötü yapılaşma örnekleri ile dolu memleket topraklarımızı terk edip, Rize Fırtına Vadisi'ne sığınmıştık. Son iki Karadeniz turumuzda doğum yerimiz Trabzon'u sadece uçağın indiği yer olarak kullanıp doğrudan Fırtına Vadisi'ne yol almıştık, şimdi de Fırtına Vadisi'nden de daha da geriye çekilip Artvin'e sığındık. Fırtına Vadisi de plansız turizmin kurbanı olmak üzere..

"Vali bize çapulcu diyor. Biz çocukluğumuzdan beri burada yaşıyoruz. Vali, kaymakam kimdir? Ben, ben, ben, halkım ben! Devlet bizim sayemizde devlettir!" Havva Ana

Bir Karadenizli olarak iyi bilirim ki, Karadenizli her şeyi hoyrat kullanır, estetik kaygısı yoktur, işlevsellik ve maddi kaygılar önde gelir. Genellikle de iyi eğitim görmüş Karadenizli Karadeniz'de yaşamadığı için Karadeniz coğrafyası hoyrat ellerde çaresiz kalır. Doğaya sahip çıkmaya ilişkin tüm mücadele, coğrafyasına sahip çıkan bir avuç Karadenizli tarafından yürütülür. Yeri gelmişken bu mücadelede emeği geçen herkese, Havva Analara, öldürülen öğretmen Metin Lokumculara, avukat Cihan Erenlere hepsine ama hepsine en derin saygılarımı, sevgilerimi sunarım. Bu doğanın tahribatına sebep olan tüm politikacılara, karar vericilere ise en içten duygularımla "allah belanızı versin" diyorum.

Dilek ve temenniler sonrası gezimize başlayabiliriz.

Trabzon Havaalanı'ndan 3,5 saatlik yolculuk sonrasında Hopa'ya vardık. Mençuna ve Karagöl ziyaretlerinden sonra 'yüksek dağlara doğru (Koliva)' yürüyüş rotamıza koyulduk. Karagöl'den araçla bir saatlik yolculuk sonrası Atansu yaylasından itibaren rotamıza yürüyerek devam ettik. 2.500 metreye kadar çıkıp, 2.300 metre yükseklikte Beyaz Su yaylasında yürüyüşü bitirdik. Yaklaşık 10 km'lik parkuru 3 saatte tamamladık. Normalde beş saat olarak planladığımız yürüyüşün daha kısa sürmesinin sebebi yoğun sis ve hafif/orta şiddetteki yağmurda hızımızı artırmamızdı. Yüksek dağ manzaralarını ve ayaklarımızın altında uzanan bulut denizini görme şansımız olmadı. Bununla birlikte yüksek dağ çiçekleri ve çiy taneleri ile örtülmüş bitki örtüsü yol boyunca bizi büyük keyfe gark eyledi. Bu arada, biz sis ve yağmurdan da şikayetçi değiliz. Konaklamayı Beyaz Su (Ebrika) Yaylasında yerel rehberimiz İsa Hocanın ev/pansiyonunda yaptık. Annesinin yaptığı çok güzel yemekleri yedik, babası ile tanıştık ve akşam soframızda hep beraber "bi büyük" dostumuzu ağırladık, oradan da Turuncu Zamanlar'a selam çakıp, yayla evinde Demre'nin annesini saklayan köylü kadınların ellerinden öptük, ama diğer yandan da Şavşat'ından Kızıldere'sine jurnalci tüm muhtarlara düz gitmeyi unutmadık.

Ebrika Yaylası

Trabzon'dan Of/Rize'ye kadar olan bölgenin iç taraflarında Romeika kültürü ve dili baskın iken, Of sonrasında Rize'den Artvin'e kadar olan bölgede, özellikle Çamlıhemşin-Fırtına Vadisi'nde Ermeni kültürü ile harmanlanmış Hemşin kültürü, Rize Pazar civarında ise laz dili ve kültürü kendini gösterir. Artvin'e geçince ise bambaşka bir aleme açılırsınız; Gürcü dili ve kültürünün varlığını hissetmeye başlarsınız artık. Bunu niçin söylüyorum: tek bir Karadeniz kültürü yok, farklı geçmişlere sahip çok kültürlü bir coğrafyadır Karadeniz. Hepsinin ortak özelliği ise insanlarının konuşmayı şehvetle sevmeleri ve sırtı lacivert hamsiler uğruna bir şarkı söyler gibi ölüme gidebilecek olmalarıdır.

Bir yerde taş bir köprü görmüşseniz Ermeni taş ustalarına sevgilerinizi, şükranlarınızı göndermeyi ihmal etmeyin!

Çifte Köprü - Arhavi

İkinci gün rotamız Beyaz Su Yaylası’ndan (Ebrika) Yıldızlı Göl'e (2.840 mt) yürüyüştü. Günlük güneşlik bir hava ile yola koyulduk, şansımız yaver gitti. 3 saatlik bir tırmanış sonrası göle vardık, dönüşümüz ise 2 saat sürdü. Tamamıyla bulutlar üzerinde bir yürüyüş yaptık, müthiş bir görsel şov vardı. Daha önceki iki turumuzda şahit olmadığımız bir şovdu bu. Göl de inanılmaz güzeldi, şort ve havlularımızı getirmemenin pişmanlığını yaşadık. Suyun sıcaklığı 8 derece civarı:) Keyfine vara vara yürüyüşümüzü tamamladık. Yürüyüşün son anlarında yoğun sis güzelliğini göstererek kulaklarıma Eternity and A Day müziği fısıldadı.

Yıldızlı Göl Tırmanışı

Yıldızlı Göl

Bu bölgede yürüyemediğimiz rota Beyaz Su Yaylası (Ebrika)-Macahel rotası oldu. Atansu-Beyaz Su rotasını açık havada yürüyüp neler göremediğimizi de görmek isteriz ama. Bölgeye tekrar gelecek olmanın tohumlarını ekiyorum ortalığa.

Gezdiğim gördüğüm onlarca yere ilişkin tavsiyeler vermişken memleketime ilişkin tavsiye vermemek olmaz.

Şehir merkezlerinde hiç vakit harcamayın. Yükseklere çıkın ve en bakir yerlere kaçın. Şehir merkezleri yeşil ile tuğla renginin harman olduğu yerlerdir. Karadenizde binaya sıva ve boya gereksiz görülür!!

Kendi başınıza ve kendi aracınızla gitmeyin, turla gidin. "Yayla turu" programlarını tercih edin.

Konaklamalar konfor anlayışınıza göre şekillenir. Turlar da sizi İstanbul konforu sunan kendi otellerine yönlendirir. Eğer tur programına müdahele edebilecek kalabalıkta iseniz Fırtına Vadisi'nde Pokut'ta Plato'da Mola, Amlakit'te Ufuk Pansiyon, Gito'da Hozboncuk Dağ Evi ya da Koçira Pansiyon konaklama için seçenekleriniz olabilir. Son gezimizdeki Artvin yaylalarında konakladığımız yerler aynı kategoride değil, epey bir aşama katetmeleri gerekiyor, ha biz mutlu değil miydik, mutluyduk, o başka! Macahel Pansiyonlarından övgüyle söz ediliyor, görmedik, kalmadık, bilmiyoruz.

Doğu Karadeniz'e Temmuzda gitmeyin, yağmur mevsimidir, bu yüzden Temmuz ayı Çürük Ayı diye adlandırılır. Ağustosun 2. haftası sonrası yağmur ihtimali düşer. Yağmur olursa da mutsuz olmayın; doğanın keyfini çıkartın. 19 Ağustost'ta bile yoğun sis ve yağmur altında kaldık. Bunun garantisi yok. Temmuz 10 öncesi bölgeye giderseniz, yükseklerde bitki örtüsü çok daha renklidir.

Bölgeye spor ayakkabı ile gitmezseniz kendinize çok büyük bir jest yapmış olursunuz, su geçirmeyen trekking ayakkabıları sizi epey mutlu edecektir. Baton kullanmayı deneyiniz.

Kutsalımız Kazım Koyuncu'dur. Bölgeyi onun müzikleriyle dolaşınız. Sonbahar filmi ve müzikleri ise tur öncesi veya sonrası sizi Karadeniz toprakları, dağları, denizleri ile birleştirecektir. Yusuf ise gönlümüzdeki Karadenizlidir, kendimizizdir, bölgede karşılaşma ihtimaliniz düşüktür.

Bir sonraki rota Svaneti, Mestia. Ve böylece ülkeyi terk etmiş oluyoruz.

Sevilla, Yaşamı Sev İlla!

Sat, 24 Aug 2019 13:33:39 GMT

Burası Sevilla, Yaşamı Sev İlla!

Başlığı Mustafa Balbay’dan ödünç aldım. Il Postino (1994) filminde postacı sevdiği kadına kur yapmak için arkadaşı Pablo Neruda’nın şiirini kullanır, Neruda kendi şiirinin kullanıldığını fark edince mahcup postacının cevabı “şiir onu yazanın değil ihtiyacı olanındır” olur. Benim de Sevilla için güzel bir başlığa ihtiyacım vardı; teşekkürler Balbay.

Sev illa derken, Sevilla’yı mutlaka sevmek zorunda değilsiniz, o kendisini zaten sevdirecektir size. Romantik serseri(!) kralı sayesinde zaten gitmeden aşık olacaksınız bu şehre. Rivayet odur ki, Sevilla’nın son Müslüman kralı Al-Mutamid çok iyi bir şairdir, sokaklardaki şiir atışmalarında hep üstün gelir; ama bir defasında ince bir ses onu bastırır. Granadalı bu kız kralı kendine aşık eder ve sarayına gelin gider. Ancak bir süre sonra kız ben Granada’ya gitmek istiyorum, Granada’yı özledim deyince kral nedenini sorar; Kralın aşkı Sevilla’da hiç kar yağmadığını söyler. Bunun üzerine kral şehrin bütün sokaklarına turunç ağacı diktirir. Bahar gelince turuncun beyaz çiçekleri şehri bembeyaz bir kar bahçesine çevirir.

İşte böyle bir hikaye ile başlayacağınız Sevilla gezisine zaten baştan krediyi sonuna kadar açmış olarak çıkıyorsunuz. Sevilla'dan Granada'ya yol alayım derken, hiç bir yere yol almayıp tüm tatilinizi Sevilla'da geçiriyorsunuz. Yol almak derken yazının burasından itibaren Bulgakov'un Köpek Kalbi'ne doğru gidip bir daha geri dönmeyebilirsiniz de: Prof. Filip Filipoviç'in dilinden düşmeyen Don Juan Operasından aşağıdaki romans size okuduğunuz kitaplarla gördüğünüz yerler arasında yakınlıklar kuracaktır.

Sevilla'dan Granada'ya,
Sessiz alacakaranlığında gecelerin
İşitilir serenatlar, işitilir şakırtısı kılıçların.
Çok kan dökülür, çok şarkılar söylenir güzeller uğruna.
Ben de kan dökecek, şarkı söyleyeceğim en güzel olana.

İspanya’nın güneyinde ve de bir iç şehir olmakla birlikte The Guadalquivir nehri sayesinde Atlas Okyanusu'na bağlanır (Atlas Okyanusu’na uzaklığı 87 km). Bu nehir sayesinde Kolomb gibi denizciler yelkenlileri ile birlikte Sevilla’dan yola çıkıp yeni dünya’yı keşfe çıkarlar. Bu çıkışların şehre dönüşü altın ve diğer ticari mallar ile olur. Yeni dünyanın nimetlerinden ilk Sevilla nemalanır. Müslümanlar zamanında zaten zengin olan şehir İspanyolların eline geçtiğinde de zenginliğini katlar.

Sevilla’ya Avrupalı tüccar aileler, bankerler bürolar açar, para olunca zevk sefa sanat kültür de gelir. Carmen, Sevilla Berberi, Don Giovanni operaları bu şehirde geçer. Her Türk okur yazarının olduğu gibi benim de okumak için aldığım ama bir türlü okuyamadığım Don Kişot bu şehirde yazılır.

Sevilla’ya maalesef doğrudan uçuş yok, Malaga’ya gidip buradan üç saatlik bir yolculukla Sevilla’ya varabiliyorsunuz. Malaga’da hiç vakit kaybetmenize gerek yok, hiç şehre uğramadan doğrudan Sevilla yoluna da girebilirsiniz.

Gidilecek mevsim kesinlikle ilkbahar olmalı. Nisan Mayıs idealdir. Yazın çok sıcak olacağından uzak durulmalı.

En başta karşılaştırma ile başlayayım. Barselona’ya göre çok daha fazla ispanyoldur; Barselona daha bir uluslararasılaşmış bir şehir. Yerel tadlar, yerel bir hava için Sevilla Barselona’dan önde gelir. Sevilla’nın bir Gaudi’si yok ama katedrali ve Alcazar bahçeleri ile bunu telafi edebilir. Ayrıca Gaudi mimarisinin de abartıldığını düşünüyorum.

Öncelikle nerede kalınır. Biz her ne kadar kalmamışsak da Santa Cruz bölgesini (Barrio de Santa Cruz) öneririm. Bizim kaldığımız otel bu bölgeye 15 dak. yürüme mesafesinde Hotel Americano. Bu otel de güzeldi, memnun kaldık.

Sevilla’da ne yapmalı?

Şehir küçük bir şehir. Avrupa’nın en büyük katedrallerinden biri (üçüncü büyük) şehrin merkezinde. Katedral ziyaret edilebilir. Katedralin pek çok özelliği kendini farklı kıldırıyor; ama samimi söylemek gerekirse derdimiz katedral ziyareti değil, katedralin çan kulesinden (La Giralda) şehre tepeden bakmaktı, bu vesileyle de katedral ziyareti yapmış olduk. Katedral içinde Kolomb’un mezarı var ama Kolomb’un burda tüm vücudu mu yoksa tırnakları mı gömülü bilmiyoruz:) Olay Dominik Cumhuriyeti ile İspanya arasında büyük bir çekişme konusu. Her ikisi de Kolomb’un vücudunun kendisinde olduğunu iddia ediyor. Katedraldeki mezarda Kolomb’un tabutunu taşıyanlar Kolomb’un keşiflerinin finansörleri. Mezarın Küba’dan 1899’da buraya nakil edildiği söylenir.

Katedral bir camii yıkılarak yerine yapılmış, camiiden geriye turunçların olduğu avlu haricinde bir tek minaresi kalmış, onu da tepesine çan ekleyerek çan kulesi yapmışlar. Kule bizde olsaydı diyeceğimiz şey “Fatih bunu atla bile çıkabileceği şekilde yaptırmış” olurdu. Geniş bir çıkış merdiveni ile kulenin tepesine varıyorsunuz; sizi güzel bir Sevilla karşılıyor. Turunç ağaçları kısa kaldığı ve sokaklar dar olduğu için sokaklardaki yüzlerce turunç ağacını göremeden şehri görüyorsunuz. Tepeden bakınca yeşilsiz beyaz renkte bir Sevilla çıkıyor karşınıza.

Katedaralden sonra ikinci gezebileceğiniz yapı Alcazar. Alcazar El-Kasır’ın ingilizceleşmiş hali. Saray 1366 yılında hizmete girmiş, İspanyol kralları 700 yıl boyunca bu sarayda yaşamışlar. Kirstof Kolomb gibi denizciler kraliçe tarafından sefere bu saraydan uğurlanmışlar. Endülüs araplarına hayran bir İspanyol kralı sarayın belli bölümlerini müslüman ustalara yaptırınca ortaya müslüman ve İspanyol kültürleri karışımı bir saray çıkartıyor. Avrupa’da halen kullanılmakta olan en eski kraliyet sarayı imiş.1995’de Kral Carlos’un kızı Elena’nın Katedral’deki nikahından sonraki düğününe ev sahipliği yapmış, zaten Katedral’le kapı komşular. Kraliyet ailesi üyeleri Sevilla’ya geldiklerinde burada kalırlarmış. Tabii ziyaretinizde size bu yerler gösterilmiyor:)

Bir öğleden sonrasını Katedral ve Alcazar’a ayırdıktan sonra tembellik yapmaya, yeme içmeye başlayın, aralarda sıkıldığınızda İspanya Meydanı neymiş, bi görelim deyip oraya gidin, aaa bi de nehir varmış deyip isterseniz nehir kıyısına gidin, Altın Kule’nin yanından geçin, arenanın içine girmeyin, gidin bir sokakta cafede oturun ve erken yaz güneşinin keyfini çıkarın. Dedim ya, sakın ha yazın gitmeyin Sevilla’ya.

Genel seyrüseferimiz bu minvalde giderken hep Santa Cruz’dayız tabii ki. Santa Cruz burda da var demeyin. İspanyolca, Portekizce Kutsal Haç anlamına geldiği için tüm Katolik dünyasında Santa Cruz’lu nice yerler, bir şeyler göreceksinizdir. Farklı olarak burdaki Santa Cruz’un biraz dramatik bir hikayesi de vardır.

Sevilla’nın Sevilla değil de İşbiliyye olduğu zamanlarda yani İspanyol hükümranlığı öncesinde bu bölgede Müslüman ve Yahudiler yaşarmış. İspanyollar İşbiliye'yi ele geçirdiğinde Müslüman ve Yahudilere iki seçenek (!) sunmuşlar: ya sev (din değiştir), ya terket! Terk edenler olmuş, din değiştirenler de. Bir de üçüncü yolda gidenler: din değiştirmiş gibi yapıp da değiştirmeyenler. Katolikler bunun farkına varınca yeni dünyadan akan ganimetler zenginlikler sayesinde her gün her hafta düzenlenen şenliklerde halka domuz salamı dağıtmaya başlamışlar. Dağıtanların biraz peşinde de askerler. Bir kez, iki kez, üç kez almayanlar, demek ki domuz etine karşı duyarlı olanlar yani hala kendini Müslüman, Yahudi görenler. Bundan sonra malum işkenceler, öldürmeler, katliamlar. Dinler adına geçmişte öldürülen binlercelere dahil olan yeni binlerceler. Alcazar surlarına doğru yaklaşınca birbirine paralel iki sokak göreceksiniz Calle Vida (Hayat Sokağı) ve şimdiki adıyla Calle Susana (Susana Sokağı) veya eski/bilinen adıyla Death (Ölüm Sokağı). Bir baskında Calle Vida’nın sonunda Alcazar surlarında gedik bulup buradan kaçmayı başaran Yahudilere atfen sokağın adı Yaşam Sokağı olarak verilmiş. Hayat Sokağı yönüne değil de diğer sokak yönüne kaçanlar ise Katoliklerin mezalimine kurban olmuş ve sokağın adı ölüm sokağı olarak kalmış. Bugün bu sokak Susana Sokağı olarak haritalarda yer alır.

Susane’ın da ayrı bir hikayesi var. Dönmüş görünüp de dönmeyenlerden biri de Susane’ın tüccar babasıdır. Susane’ın babası diğer Yahudileri de toplayıp bir isyan organize etmektedir. Ama bu arada Susane da Katolik İspanyol bir soyluya aşıktır. Ona bir şey olacağından korkup babasının bu teşebbüsünden onu haberdar eder. İspanyol da durumu ilgili otoritelere bildirir ve Susane’ın babası ile birlikte tüm arkadaşları yakalanır ve ölüme mahkum edilir. Yaptığından büyük pişmanlık duyan Susane da ölümüne kadar evinden dışarı çıkmaz ve vasiyetinde de başının evinin sokağa bakan dış duvarına asılmasını ister. Bununla hem pişmanlığını hem de Katoliklerin ikiyüzlülüğünü göstermek ister. Susane’ın kafatası 17. Yy sonlarına kadar duvarda asılı kaldığı söylenir.

Santa Cruz geçmişte bu tür acılara ev sahipliği yapmıştır. Bugünse Sevilla’nın en canlı ve turistik bölgesidir. Ara sokaklarında gezip, kafelerinde kahvenizi yudumlamak Sevilla’dan alacağınız keyfi arttıracaktır. Alcazar Sarayı ve Katedral de Santa Cruz’a komşu olduğu için zaten bu bölge her zaman yol güzergahınızda olacaktır.

Nerede yenilir, içilir, eğlenilir?

Hem kaldığımız otele (Hotel America Sevil) yakın olduğu hem de daha önce hakkında bir arkadaş tavsiyesi geldiği için ilk uğradığımız ve sonrasında gene ama gene uğradığımız yer Bodega Dos De Mayo oldu. Lokal halkın fazlasıyla rağbet ettiği ama turistin de eksik olmadığı bir mekan. Tapasın binbir çeşidine nail olun, barda oturup, insanların yediklerine göre bundan da bundan da istiyorum deyip, yiyemedikleriniz için ertesi güne aklınızda ve midenizde yer bırakın. Limonlu birayı da deneyin burda. Servis için aman aman bir şey beklemeyin, dediğim gibi lokal bir yere gidiyorsunuz, buna göre gidin.

Santa Cruz bölgesinde dolanırken öğlen vakti menüsünde fish and chips yiyebileceğiniz bir mekan: Freiduria Puerta De La Carne. Balık çeşidi bol, elde alıp götürebilir ya da dışarda oturup keyif yapabilirsiniz. Mekanın olduğu Calle Santa Maria De Blanca bölgesi zaten cafe/tapasların olduğu işlek bir cadde.

Bu arada güzel sangriaya pek de rastgelmediğimizi söylemeliyim. Sangria sangria diye çıldırmayın, güzel sangrialar beklemeyin.

Her bir meydanı keşfedin, her bir meydanın bir cafesine, barına, tapasına oturun, hem kendinizi şımartın hem de yerel halkı gözleyin.

Plaza del Salvador akşamları İspanyollarla birlikte bira içmek için güzel bir meydan. Herkesin ayakta takıldığı, bol konuşmalı bol kahkahalı barlarda kendinize ispanyol birası söyleyip keyif yapın. Gündüz vakti bu meydanda bir şey olacağını düşünmüyorum. Daha çok iş insanlarının, beyaz yakalıların takıldığı barlar bunlar. Biraz daha gençleşelim, daha salaşlaşalım ama daha da cümbüşlenelim derseniz ordan hemen biraz daha yukarıya doğru kıvrılın, Calle Alfalfa’ya çıkın. Burası daha çok öğrenci mekanı. Dolayısıyla eğlence daha geç saatlere kadar sürüyor, fiyatlar iyice dip yapıyor. Buranın da keyfi sürülmeli, İspanyol insanının neşesine enerjisine gark olunmalı.

Sıra geldi flamenkoya. Turist rehberlerini, otel resepsiyonlarındaki broşürleri boşverin, Carboneria’ya gidin. Santa Cruz muhitinde arka taraflarda salaş bir mekan. Flamenkonun keyfine varın. Flamenkonun en iyisi burda mı izlenir bilemem ama böyle bir yerde izlemek kesinlikle güzel. Duvarlardaki poster ve fotoğraflar, verandadan sarkan saksılar, oturduğunuz derme çatma banklar kendimizi turist gibi hissettirmediği için epey bir zevk aldık. Bu arada, flamenko gösterisi bittiğinde de hemen mekanı terk etmeyin, diğer salonunda size yine küçük bir müzik dinletisi yapılacaktır ve daha sonra da dilinize hep dolanacak Sevilla şarkısını dinleyeceksiniz.

Sierbes Sokağı alışveriş sokağıdır, beylik markaların olduğu bir İstiklal Caddesi varsayın. Bu sokaktan zaten bir şekilde geçersiniz. Daha orijinal bir şeyler alacaksanız Santa Cruz bölgesindeki küçük mağazalar daha etkileyici.

Zavallı İstanbul! Doğu Roma’dan, Osmanlı’dan ne aldıysa üstüne gram bir şey koymadı, kalanları da yok etmekle meşgulüz. Sevilla Endülüs’ten geçmişten kalanları koruyor, üstüne de modern mimariyi ekliyor. İşte Metropol Parasol de böyle bir şey.

Aşağıdaki fotoğrafı ekliyorum, çünkü hala ne yaptıklarını öğrenemedim. Hz. Google bile cevaplandıramadı. Bir bileniniz varsa, paylaşırsa minnettar olurum. Bu adamlar ne yaparlar böyle?

Münih

Mon, 05 Aug 2019 23:10:27 GMT

Genç Türklerin Acıları!

Münih’e ikinci gelişim, genel turistik keşifleri ilk seyahatimde yapmıştım, hem şehir-içi, hem şehir-dışı hemen ziyaret edebileceğiniz yerler konusunda sizi internet aleminin derya deniz bilgi havuzuna bırakıyorum.

MarienPlatz

Tek bir Münih yoktur, herkesin farklı bir Münih’i vardır. Genellemeler yapmak ve herkesin aynı tadı almasını beklemek yanlış olur. Ben kendi Münih’imi anlatıp, kendime aldığım tadları paylaşayım.

Münih küçük bir şehir, ikinci seyahatimde bu küçük şehri daha da küçültüm, kendime Schwabing bölgesini mesken eyledim. Şehrin geri kalanı sahiplerine kalsın, beni Schwabing’e bırakın bir ömür yaşarım.

Aradığımı bulduktan sonra yeni keşifler yapma peşine düşmüyorum artık, kahvemi aynı kafede içmeye başlıyorum, yemeğimi aynı restorantta yemeye devam ediyorum, aynı yürüyüş yolunu kendime rota ediniyorum; kendime kendimce bir rutin yaratıyorum.

Kendi yarattığım küçük Schwabing dünyasından yola çıkarak Münih'e ilişkin illa bir başlık atacak olsam başlık "Münih: İyi Bir Alman Organizasyonu" olurdu.

Almanya’nın en zengin eyaleti, ama zenginliğe ilişkin en ufak bir şatafat görmüyorsunuz, dünyanın en büyük şirketlerinin genel müdürlüklerini ancak kapı numarasından bulabiliyorsunuz; şehrin mimarisinde genel mimariyi bozan tek bir yapı dahi yok.

Kurallara bağlılıkları milyonlarca euroya mal olsa da yine o kurallardan ve ilkelerden vazgeçmiyorlar. Munih Olimpiyat Stadı mimari değeri çok yüksek bir yapıdır, ne var ki 1972 Münih Olimpiyatları için yapılmış, dolayısıyla bugün için yeterli kapasiteye sahip değil. Genişletilmesi ve ihtiyacı karşılayacak bir şekilde büyütülmesi gerekmiş. Ama stadın mimarı bu değişime izin vermediği için Almanlar yeni bir stad (Allianz Arena) yapmak zorunda kalmışlar.

Walking Man

Münih Olimpiyat Stadı demişken aklımdan çıkmayacak hatıram, geçen gelişimde Olimpiyat Köyünü birlikte gezdiğim İsrailli arkadaşımın yaşadığı duygu yoğunluklu anlara şahitliğimdir. Her ülkenin, etnisitenin, dini topluluğun yaşadığı kendi travmaları vardır; ‘en fazla travma benimdir’ yarışından hiç kimse daha önde çıkamaz herhalde.

Küçük bir şehre göre gelişmiş metro ağı ve yaygın bisiklet kullanımı zaten hep duyduğunuz şeylerdir. Ama yeni moda, bunlara ilaveten gelen elektrik şarjlı scooter. Cep telefonu uygulaması (tier) sayesinde yakınınızdaki mevcut scooterları şarj durumları ile birlikte görüp hemen kullanmaya başlayabiliyorsunuz ve istediğiniz yerde bırakıyorsunuz. Turistik veya eğlence amaçlı bir uygulama olarak düşünmeyin, ciddi bir ulaşım aracı. 20 dakikalık kullanım bedeli 5 euro civarında. İstanbul’un düz olmayan cografi yapısı ve trafikte otomobil dışındaki hiç bir aracın ve daha önemlisi yayaların bile yaşam hakkının olmaması scooter işini bizde en fazla Suadiye Caddebostan hattında mümkün kılar herhalde.

Ve şehrin içine bir orman yerleştirmişler: Englischer Garten. Herhalde şehrin içindeki parklara en fazla bizler tav oluyoruzdur; başka bir ülkeye gidip de parkta vakit geçirmek, süreli vaktini parklarda bitirmek kulağa anlamlı gelmiyor, bu kadar insani ve günlük bir olayı dahi yurtdışında yaşama çabamız trajikomik. Parkın keyfini çıkartın. Ben görmedim ama bir arkadaşımın söylediğine göre parkta türkçe “mangal yasaktır” şeklinde levhalar varmış. Parktaki biergarten’larda da yiyip içmek keyifli ama normal şarap sandwich şeklinde sadeleştirilmiş piknik moduna geçmek bence daha güzel.

Englischer Garten

Parklarda büyük açık yüzme havuzları mevcut olması yine insanı keşke’lere gark ediyor. Yılda kaç gün havası güneşlidir ki! Havası hep güneşli memleketimde insanların yüzeceği havuzlar olmaz, çocuklar fıskiyelerde, süs havuzlarında yazı yaşar ülkemde.

Büyük bir şirketin Bavyeralı üst düzey yöneticisi ile konuşurken Doğu Avrupa, Türkiye ve Ortadoğu kültürleri, halkları, inanışları hakkındaki derin ve doğru bilgileri şaşkına çevirdi beni. Ama aynı kişinin Mesut Özil serzenişi de bana bazı şeylerin zengin-fakir doğu-batı olmaksızın tüm insanlığa ait beklentiler olduğunu gördüm. Mesut Özil’in Almanya Milli Takımında futbol oynarken milli maç öncesi çalınan Alman ulusal marşına eşlik etmemesi bu iyi eğitimli Almanı da hayal kırıklığına uğratmış. “Onu Mesut Özil yapan Almanya olmasına rağmen bir minnet göstermemesi Almanları üzmüş. Ama aynı şey bizde olsaydı biz de farklı tepki göstermezdik. Tabi burada Mesut Özil’e değil Almanlara da çuvaldızı batırmak gerekiyor.

Entegrasyon konusuna gelirsek, Almanya’daki yabancılar arasında en fazla sempati duydukları İranlılar. Ama bu İranlılar 1980 Humeyni rejiminden kaçan seküler İranlılar. İran Almanyaya en okumuşunu göç vermiş, biz ise kendi şehrini dahi görmemiş kırsal kesim vatandaşımızı. Dinamikler çok farklı tabii ki. İranlı seküler göçmenler Almanya’ya çok iyi entegre olmuş. 10-15 yıl önce İngiltere’de çok sayıda iyi eğitimli ve batı mantalitesinde iranlı ile tanışmıştım, Amerika’da da çok sayıda İranlı hocamız vardı. Olguları biliyordum ama çok da iyi kavrayamamıştım. Bugün pek çok arkadaşımızın yurtdışına göçmesi ve göçmek istemesi ile geçmiş daha bir oturuyor zihnimde. Batı her daim ihtiyacı olanı alıyor/çekiyor kendine. Geçmişte mavi yaka oldu bu, şimdi ise beyaz yaka.

Münih Değil Tahran! Taste of Cherry!

Yukarıda yazdıklarımın okura pratik bir faydası yok, farkındayım, kendime notlar bunlar. Okura faydam olsun diye pratik bir kaç bilgi paylaşacağım, ki bence nokta atış bilgiler.

Schwabing bölgesi Englisher Garten komşusu olan bir muhit. Marienplatz’dan sağ cenahınızda park kalacak şekilde LeopoldStrate üzerinden yürüdüğünüzde muhitin kalbinden devam ediyorsunuz demektir. Dediğim gibi turisitik değildir ama Münih’in kendisidir. Yolunuz üzerinde Universitat metro durağında Ludwig Maximillian University’e uğrayın, üniversitenin içine girin ve şayet ders yoksa büyük amfisini ziyaret edin derim. Mülkiye’de Büyük Amfi’miz vardı, büyük gelirdi bize. Ne kadar da küçükmüş meğer! Üniversite’nin arka kapısından çıktığınızda karşınızda Lost Weekend Cafe’yi göreceksiniz. Oturmak, bir şeyler okumak için birebir, ama sessiz olmanız gerektiğini bilin. Cafenin giriş kapısının üstündeki “Love Kills Capitalism” bizim gibi safları tavlamak için birebir:)

Lost Weekend Cafe, Love Kills Capitalism

Leopoldstreet üzerinde gönlümü çelen meydan Münchener Freilheit’tir. Buradaki cafeler, barlar, restoranlar vaktinizi gayet güzel geçirmek için birebirdir. Gittiklerimden önermeyeceğim yer Ruff’s Burger’dir. Bunun dışında Trumpf oder Kritisch (pub), Occam Deli (dine and wine), Mun Mun (Thai food), New Era Coffe & Bar (kahve) güzel güzel takılacağınız yerler. Cocktail House da farklı kokteyller deneyebileceğiniz bir mekan. Meydandaki dondurmacının dondurması güzeldir. Bu meydanın hemen arkası Englisher Garten’dir, parktaki bira bahçelerine buradan kolayca ulaşabilirsiniz.

Ben turist olarak takılacağım, vaktim çok az ve şehrin göbeğinden ayrılamam diyenler için MarienPlatz meydanı etrafında Brenner (dünya mutfağı), Hofbrauhaus (Bira - Bavyera mutfağı ), Augistiner am Platzl (Bira-Alman Mutfağı), Schneider Brauhaus (Bira, tap 5 ve tap 7’den hangisini içeceksiniz?- Alman mutfağı). Aslında vakti geniş olanlar da bu mekanları atlamadan diğerlerine geçmesinler. Vereceğim pratik bilgiler bu kadar. Hayati bir bilgi de Almanlar arasındaki inanış: Kadeh tokuştururken karşınızdakinin gözlerine bakın, bakmazsanız 7 yıl boyunca seks hayatınız kötüye gidermiş:)

İsar Kenarında Piknik

Vaktiniz varsa ve hava da şansınıza yaver gidiyorsa yapmaktan zevk alacağınız bir şey de İsar Nehri kıyısında takılmak olabilir; Frühlingsanlagen’de yapabilirsiniz bunu, Fraunhoferstrabe metro durağında inip: yakındaki pizzacı sandwichcilerden (mesela Kiosk Reichenbachbrück) yiyeceğinizi içeceğinizi alıp nehir kıyısında güneşlenip, ayaklarınızı nehre sokup Almanya’nın uçsuz bucaksız Akdeniz kıyılarındaymışçasına vakit öldürebilirsiniz.

Yazının sonuna geldiniz ve başlıkla yazının içeriği hakkında bir ilişki kurma çabasında kafanız karıştı sanırım! Kavramsal sanat tam da bu işte:) O ilişki bende var, sizdeki de sizde, güzelliği burada!

"Hiçbir şey yapmamanın tatlılığı”/Güney İtalya

Sat, 14 Jul 2018 11:19:24 GMT

"Dolce far niente"
Positano, Amalfi, Atrani, Ravello, Capri

Derdimiz Roma Paris gibi büyük turistik şehirleri ziyaret etmek değil, ama yeme içmesiyle, tembelliğiyle, deniziyle dinlenebileceğimiz bir yaz tatili geçirmek. Yani hem keşfedelim hem de dinlenelim, deniz tatili yapalım dedik. Gözümüzü Güney Avrupa’ya, İtalya’nın Amalfi kıyılarına çevirdik: Positano, Capri, Amalfi hedefteki kasabalardı.

Dinlenme deyince büyük şehir olsun istemedik, dolayısıyla yol üzerindeki Napoli, Sorrento devre dışı kaldı. Sorrento gezi rehberlerinde önerilen şehirlerden biri ama Napoli’den kesinlikle uzak durun deniyor. Biz her ikisinden de uzak durduk. Dedik ya, küçük olsun bizim olsun.
Hemen biraz coğrafya bilgisi: Amalfi kıyısı (Costiera Amalfitana / Amalfi Coast) baş şehri Napoli olan Campania özerk bölgesinin batı kıyıları diye adlandırılan İtalya’nın güney batısında bir sahil şeridi. Sorrento ile Salerno arasındaki yaklaşık 50 km’lik kıyı şeridinde uzanan kasabalar sırasıyla Positano, Praiano, Conca Dei Marini, Amalfi, Atrani, Ravello, Minori, Maiori ve Vietri Sul Mare’dir.

Kıyı boyunca ilerlerken doğanın sadece Karadenizlilere zorluk çıkartmadığını görmüş oluyorum. Tıpkı Doğu Karadeniz’de olduğu gibi yaşayabilmek için dik yamaçlarda kendinize mesken yapmanız gerekiyor, başka şansınız yok. Deniz ayaklarınız altında uzanıyor ama ayaklarınızı denize uzatabilmeniz çok zor, uçurumların bir kenarı masmavi deniz, diğer tarafı limon bahçeleri. İnsanoğlunun doğayla mücadelesine şahitlik yapıyorsunuz, o dik yamaçlarda insanoğlu yine kendine bir yer edinmiş, sert koşullarda kendine bir yaşam alanı yaratabilmiş.
Yeşille mavi birbirine bu kadar dik, kafa kafaya girmiş bu bölge işte diyalektiğinin gereği cazibesini arttırıyor. D.H. Lawrence, Virginia Woolf, John Steinbeck gibi yazarlar, Richard Wagner gibi besteciler, Winston Churchill gibi politikacıları da kendisine çeken bu cezbedici güzellikler arasındaki güzel italyan kasabaları.

Her neyse, gezi notlarımıza geri döneceğim. Ama niyetinizde bu bölgeye gitmek varsa, ilk beş filmimden biri olan 1994 yapımı Il Postino (Postacı) filmini de izlemenizi salık veririm. Bölgeye iyice ısınmış olacaksınız.

Tatilimizi 20-27 Temmuz arasında gerçekleştirdik. Hava sıcaklığı Akdeniz, Ege ile karşılaştırılamaz; cehennem sıcakları yok, güneş altında kah şemsiyeli, kah şemsiyesiz güneşlenebiliyorsunuz. Geceleri serin de olabiliyor. Yanı hava sizi boğmuyor.
Deniz genel olarak iyi. Kaş, Kalkan denizini arıyorsanız sizin için uygun olmayabilir. Kum plajlar da yok, plajlar taşlık. Çocuklu tatil için pek uygun olmayabilir. Kıyıya inmek için çok sayıda merdiven inmeniz de gerektiğinden özellikle babaların iyi düşünmesi gerekiyor.

Genel teknik bilgileri verdikten sonra yola koyulalım.

Yukarıda da değindiğim gibi Napoli’ye ilişkin okuduklarımdan sonra Napoli’de yarım gün dahi geçirilmeyeceği fikrini edindim ve havaalanından doğruca Amalfi kıyılarına yöneldik. Havaalanından bizi Sorrento’ya götürecek otobüse bindik. Sorrento Amalfi kıyısının kuzeyden başlangıç noktası. Hakkında güzel yazılar okusam da küçük bir kasaba olmaktan ziyade büyük bir şehir olması bizi bu şehirde konaklama fikrinden uzaklaştırdı. Sorrento’da otobüsten inip
Amalfi kıyılarınının dolmuşu olan SITA otobüslerine bindik.

Evet, turumuz da Sorrento’dan sonra başlıyor zaten. Otobüs sahil şeridine ulaştıktan sonra takip ettiğimiz yollar boyunca adrenalin hep en üst düzeyde. Tek şeritli yollarda, uçurum kenarlarında yaptığınız yolculukta masmavi deniz ve limon bahçeleri arasında yol alıyorsunuz. Yolların darlığı Amalfi kıyısının en karakteristik özelliklerinden. Yazar John Steinbeck, yolların, iki otomobilin yanyana geçememesi için özellikle dar yapıldığını söyler. Andre Gide, yürümeye çalışırken nasıl at arabasının altında kaldığını anlatır. Dağ yollarından korkuyorsanız, düzenli sefer yapan teknelerle kıyı şeridini görerek gezebilirsiniz.

SITA otobüsünün içinde gezi notumu yazarken okurlara ne diyeceğimi düşünüyorum. Otobüsün içinde doğayı seyrederek yol almak mı, ya da araba kullanmanın zevkine varmak mı? Evet bu yolda araba kullanmak inanılmaz cezbedici görünüyor, ama diğer yandan tek şeritli olması nedeniyle zorluk çekme ihtimaliniz de çok yüksek. Ayrıca otoparkların saatine vereceğiniz 3-4 avrolar da işin maliyetini gösteriyor. Tavsiyem yüksek sezonda özel araba ile bölgeye gitmemeniz. Israrcıysanız, kiralayacağınız arabanın küçük olmasına dikkat ediniz.

http://www.youtube.com/watch?v=96MU80lhMu8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=gzJm3S7-VPg&feature=fvwrel

SITA otobüsü ile ilk durağımız Positano. Üç gece Positano’da, dört gece Amalfi’de konaklayacağız.

Positano

Nasıl başlasam övgülere bilmiyorum. Balayı mı düşünüyorsunuz, öneririm; romance diyorsanız öneririm. Ölmeden önce görülecek bir yer mi arıyorsunuz, öneririm. Romance dedik, aşk dedik, öyle deyince aşk filmlerinin de unutulmaz mekanı olduğunu da söylemek gerekiyor: Only You, Under the Tuscan Sun filmlerinin romantik arka fonu olarak seçilmiş kasaba Positano. Goergo Clonney gibi ünlüler de kasabayı Avrupa ve amerikalılar nezdinde iyice popüler yapmış. Zaten sokaklarda italyandan çok amerikalıya rastlarsınız.

Sorrento’dan kıvrıla kıvrıla geldik Positano’da durduk, konaklayacağımız yer Positano’nun girişinde Fornillo Beach’e yakın bir yer. Otobüs Positano’da ilk durakta durduğunda indik, tepede bir yerde. Interno Positano dolmuşunu bekledik ve pansiyonumuz Casa Celeste’ye (Kasa Çeleste diye okunur) doğru indik. Elinizde bagaj varsa dolmuşu beklemenizde fayda var. Dolmuşta bize yardımcı olmaya çalışan İtalyan teyze ile nerde ise sarılarak ayrılacaktık, defalarca el sallama, gülümseme. İstanbul’dan geldiğimizi söyleyince bir şaşkınlık ve ilgi oluyor. Alışkın değiller herhalde.

Casa Celeste bir aile işletmesi, bed&breakfast pansiyon. Akşam 7’ye doğru pansiyona vardığımızda bizi Laura karşıladı. Pansiyonu işleten Marco’nun teyzesi. Brüksel’de yaşıyormuş, kendisi de tatil için ordaymış, oh şansa bak dedik. Sonradan tanışacağımız diğer aile üyeleri plajdaymış. Çok şirin, temiz bir pansiyon, eski, zarif ahşap mobilyalar pansiyona sıcak bir hava veriyor. Üst katta odamıza çıktık. Bavulları bir kenara koyup perdeleri açtık: wooowww. Ağzımızdan ilk çıkan bu oldu. Büyülendik. Çok güzel bir başlangıç oldu.

Positano merkeze indiğinizde sanat galerilerini, limon kokan küçük mağazaları dolaşmak ayrı güzel. Her şey çok muntazam. Kusursuz bir güzellik sunuluyor ziyaretçilere. Taksiler de son model mercedes marka otomobiller. Kasabada yol tek şeritli. Interne Positano, Positano’nun içinde ulaşımı sağlayan dolmuş. Tepelerde konaklıyorsanız bu dolmuşa binmeniz şart. Biz Fornillo’da kaldığımız için Positano merkeze inişleri yürüyerek yaptık, ama geri dönüşler için dolmuşu kullandık.

Positano’da iki tane plaj var. Grande Beach Positano’nun merkezindeki plaj; çok kalabalık ve çok pahalı. Biz konakladığımız yere de yakın olması sebebiyle Fornillo Beach’i tercih ettik. Fornillo Beach şirin bir koyda. Hem daha az kalabalık, hem de diğerinin yarı fiyatına. Daha yakın derken, Casa Celeste’den plaja 440 basamak ile indiğimizi söylemeliyim.

Fornillo Beach’te beach club olarak Ferdinando’nun yerini öneririm. Ferdinando Casa Celeste’nin de sahibi, ailenin en büyüğü. Club’ı, pansiyonu da olduğu gibi Marco işletiyor. Hem atıştırmalıklar hem de kokteyller gayet başarılı. Ferdinando'da yediğim ahtapot salatasının fotoğrafı aşağıda.

Bize yakın olması sebebiyle ilk akşam Il Fornillo’yu tercih ettik. Yine Fornillo’ya yakın “da Gabrisa” var. Manzarası olmamakla birlikte bütçeye uygun bir restoran ise “C'era una Volta”. Bu restoran biraz tepede, Amalfi’den gelirken Positano’ya girişteki ilk durağa yakın. Araba ile sizi otelinizden alabiliyorlar. Yemekleri ve servisinden memnun kaldık, ama dediğim gibi bir manzara aramayacaksınız. Yine bu tepede Bar Internatzionale’nin bitişiğinde Grottino Azzurro var. Girmedik ama önerilen yerler arasında.

Casa Celeste’de Ferdinando’ya nerede yemek yiyelim diye sorduğumuzda eşi ile birlikte epey bir tatlı tarışmaya giriştiler, en son Bruno Bar Ristorante’de karar kıldılar. Gittiğimizde yer bulamadığımız için yönümüzü C'era una Volta’ya çevirdik gene. En iyi Positano manzarası Bruno Bar Ristorante’de var. Şunu söylemekte fayda var; restoranlara akşam 7.30 gibi gittiğinizde yer bulabilirsiniz, ancak 8 sonrası gittiğinizde yer bulmanız şansa bağlı, 8 sonrası için mutlaka önceden rezervasyon yaptırınız.

Buraya ara bir bilgi notu düşmek gerekiyor. Mina Urgan Bir Dinazorun Gezileri’nde ingiliz aydın ve sanatçılarının ispanya ve fransa gibi akdeniz ülkelerini değil de italyayı tercih etmelerini rönesansın italya’da gerçekleşmesine, Fransa ve İspanya’nın modern dünyaya sonradan katılmalarına bağlıyor. Diyor ki ingiliz zenginler çocuklarını okumak ve yaşam kültürünü geliştirmek için rönesans italyasına gönderirlermiş, orada estetiğin ve sanatin ibriğinden geçen aristokrat veya burjuva çocukları italya’nın her zaman için ispanya ve fransaya göre daha popüler kılmasına vesile olmuş. Fransa aydınlanma ile birlikte İtalya’ya yaklaşmış ama İspanya çok gerilerde kalmış.

Dik yamaçlarda birbiri üstüne kurulu farklı renkteki evler Positano’yu Positano yapıyor. Evler rengarenk. Internette arama yaptığınızda karşınıza çıkan görseller gerçek, photoshop değil. Limon kokuları, mor çiçekli begonviller içinden, dar sokaklardan kıvrıla kıvrıla sahile doğru iniyorsunuz, isterseniz tek şeritli yolu takip edin, isterseniz iki kişinin yanyana yürüyemeyeceği merdivenlerden inin. Denize doğru inerken keyften keyfe giriyorsunuz. Yol kenarındaki şık italyan restorantları cezbedici.

Amalfi

Positano’da üç gece konakladıktan sonra sırada Amalfi var. Amalfi ile Positano arası 15 km civarıdır, ama dönemeçli yollar 15 km’lik mesafeyi en az 40 dakikada almanıza yol açar. Ancak buna değer. Daha önce dediğim gibi yüksek adrenalin ve güzel manzaralar eşliğinde yolculuk yapmak isteyenler şöförün arka sırasından bir yer kapmalı.

Amalfi, Amalfi sahil şeridindeki kasabaların en büyüğü. Belediye binası var olduğuna göre idari açıdan da diğerlerinden farklı bir önem arz ediyor demek ki.

Amalfi adı nereden geliyor diye sorarsanız, onun da güzel bir hikayesi var. Herkül, Amalfi adında çok güzel bir su perisine aşık olur. Ancak Amalfi genç yaşta ölünce bu aşk yaşanamaz ve Herkül, aşkının anısına Amalfi kasabasını inşa ettirir.

Amalfi, eski bir kasaba, İtalyan deniz hayatında önemli bir yeri olmuş. 1500’lere kadar Amalfi Denizcilik Yasası (Tavola Amalfitana) tüm Akdeniz’de kabul görmüş. Ticaret hayatı böyle eski olunca kuruluş tarihi 1500’lü yıllar olan bankalar görünce şaşırmıyorsunuz; sahi, Türkiye’de en köklü bankanın kuruluş tarihi kaçlı yıllara uzanır. Haa, demek ki zenginliğin oluşması (ya da diğer bir deyişle sermaye birikimi) üç beş yılda değil yüzyıllarla oluşuyormuş.

Amalfi Positano’ya göre daha büyük, daha ucuz ve daha İtalyan. Daha İtalyan derken, kasabanın meydanında, sahilinde daha çok İtalyan göreceksiniz, plajlarında daha fazla gürültücü İtalyan çocuklarına rastlayacaksanız, az sayıda turist görecek ve tabii ki daha az kazıklanacaksanız(!).

Odanın balkonundan kasaba meydanı. Bavullarımızı az önce koymuşuz, hemen balkon kapısını açtık. Keyfimiz yerinde, meydanın fotoğrafını çekiyorum.

Kaldığımız otel Amalfi’nin ünlü katedralinin (St. Andrea Katedrali)de yer aldığı meydandaydı. Odanın balkonu meydana baktığı için gelen geçeni izlemek, sokak müzisyenlerini dinlemek epey keyif verdi (Tabii katedralle kapı komşu olunca onun sabah gün doğumundan itibaren başlayan çan seslerini de kabullenmek gerekti!).

Finike portakalına ne değer verirsek İtalyanlar da Amalfi’nin büyük ve biçimsiz limonuna aynı değeri veriyor. Mutlaka duymuşsunuzdur: “Limonçello”, en meşhur İtalyan likörüdür. Roma’ya da gitseniz, İstanbul’da duty free’ye de gitseniz limonçello şişelerini görürsünüz. Yemek sonraları restoranlarda ikram edilir, alkol oranı % 35 civarıdır, içinizi titretebilir. Kremalı olanları daha düşük alkollüdür. Biz pek hoşlanmadık ama Amalfi kıyılarının hatrına eşe dosta hediye edilesidir.

Amalfi’de kasaba meydanında katedralin merdivenlerinde uzanırsınız, gelen geçeni seyredersiniz, vadi boyunca bir yürüyüş yapabilir, ara sokaklarda kaybolabilirsiniz, meydandaki cafelerde oturabilirsiniz. Bunlar kasabanın içinde yapabilecekleriniz. Aman çok da farklı şeyler keşfedeceğim telaşında olmayın; dedik ya burası “hiç bir şey yapmamanın tatlılığı”nı yaşayacağınız yer.

Denizine gelirsek; her kasaba gibi Amalfi de bir koyda kurulu. Koyda tek bir plaj var ve plaj üzerinde farklı işletmelerin tesisleri var. Biz plajın kayalık kısmına gidip havlularımızı serdik ve öyle güneşlendik. Positano’ya göre plajların daha kalabalık ve daha fazla gürültücü çocukla dolu olduğunu söylemeliyim. Ama işte biraz da bu, Amalfi’yi daha lokal yapıyor.

Fotoğraftaki yakışıklı resepsiyonistin oğlu..Tüm günü otelin lobisinde müşterilerle oyalanarak geçiyor. İlerde çok yaratıcı olacaktır:)

Bir kaç saatlik Amalfi deniz keyfinden sonra yan koyda konumlanmış Atrani’ye de bir uğrayalım, deniz keyfine orada devam edelim dedik. Atrani de küçük bir koya kurulu bir kasaba. Kasabanın meydanıında yine bir kilise, çeşme ve küçük bir kaç büfe var. Kasabada turist yok, küçük meydanı da turistik tarzda değil zaten, tam anlamıyla şu filmlerde görülen italyan kasabalarını hatırlatıyor. Plajı Amalfi’ye göre daha sakin ve Amalfi’den sadece 10 dakikalık yürüme mesafesi uzaklığında. E bu yakınlıkta olan plaja gidilip yüzülmezse olmaz dedik ve iyi ki de gittik, çok da keyif aldık.

Akşamları Amalfi’de eğlence ve gece hayatı anlamında pek bir şey yok. Yemek yersiniz, meydanda dondurma yersiniz, limanda yürürsünüz, iskelede oturup Amalfi’yi deniz tarafından seyredersiniz. Gece 12’ye doğru kendinizi odaya çekilmiş bulursunuz. Ama Positano’ya kıyasla burada en azından gece 12’ye kadar bir canlılık ve hareket var. (Positano’da yemek sonrası genelde herkes oteline çekiliyor. Biz bunu Positano’da Amalfi’de olduğu gibi bir meydanın olmamasına bağladık.)

Tüm tatil boyunca olduğu gibi Amalfi’de de fark ettiğimiz şey 20-40 yaş aralığında pek kimsenin ortalıkta olmamasıydı. Bu bölgede yaşayan gençler buraları terk etmiş anlaşılan. Gece hayatının zayıf olmasının bir sonucu olsa gerek ki genç turistler de bu bölgeye pek rağbet etmiyor, dolayısıyla bu bölgeyi özelliklere çiftlere ve romantizm arayanlara öneriyoruz.

Amalfi’deki son günümüzü de yerleşim yeri olmayan, sakin bir koyda geçirelim dedik ve çok methini duyduğumuz “Santa Croce” plajına gittik. Plajın kendi tekneleri Amalfi’deki iskeleden 30-40 dakikada bir ücretsiz kalkıyor, 15 dakikalık bir tekne yolculuğu ile koya varılıyor. Koyda bir snack bar, bir de restoran var. Restorantın adı Da Teresa. Meşhur bir restoran, servisi de çok iyi; ancak kuverin ve fiyatların yüksekliği bizde pişmanlık yaratmadı değil. Santa Croce Snack Bar’ı da pekala işinizi görebilir. (Bunların hiç biri Positano’daki Ferdinando’nun yerini tutamaz diyor ve bir kez daha sevgiyle anıyoruz) 40-50 metre yükseliğindeki yamaçlar güneşin saat beş gibi ortadan kaybolmasına yol açıyor. Unutmayın buralarda deniz üzerinde günbatımı yok, o tür bir romans yaşayamıyorsunuz.

Geldik işin yemek tarafına: Nerede yiyelim, ne yiyelim?

Sırasıyla: Tari’yi çok sevdik. Fiyat-fayda anlamında Amalfi’de Tari ısrarla önerilir. Ana yemek ne yersiniz bilmiyorum (ricotta peynirli ravioli önerilir, bluefish ise lezzetli ama biraz ağır), rastgele de söyleseniz olur ama en sonunda yemeğinizi limonlu profiterol ile taçlandırmalısınız. Daha sonra da açıklayacağım üzere Napoli tatlıları bizim tatlılarımız yanında çok zayıf kalır. Tüm tatil boyunca yediğimiz ve aklımızda yer eden tek tatlı limonlu profiterol oldu. Geleneksel limon likörlü Baba tatlısı da güzel ama sadece güzel, harikulade değil.

Il Teatro da makul fiyatlarla yemek yiyebileceğiniz güzel bir pizzacı. Ara sokakta, sokak üzerinde hoş bir ambiyansta servis veriyor. Ben margaritadan başka pizza yemediğim için size ancak margaritasını önerebilirim. Lazanyanın ise ortalamanın biraz üzerinde olduğu söylenebilir.

Meydandan yukarı doğru giderken sağda, domates soslu raviolisine aşık olduğumuz, hatta o kadar ki ikinci akşamımızda da tekrar ravioli yemek için gittiğimiz ve kapalı olduğu için olağanüstü hayalkırıklığı yaşadığımız La Galea. Amalfi'nin en hesaplı restoranı olduğunu da ilave edelim. Ne sebepledir bilinmez bazı restoranlar bazı günler kapalı, (menülerde de yazar) adeta dönüşümlü çalışıyorlar.

Kapalı olması sebebiyle bu kez Tari’ye gittik. Her iki restoranın raviolileri birbirinden farklı olmakla beraber ikisi de gayet lezzetliydi.

Ravello

Capri’de büyüleneceğimizi sanırken hiç hesapta yokken Ravello’da büyülendik. (beklentiyle alakalı olabilir) Capri’yi sonra anlatırım, önce Ravello’yu anlatayım size.

Ravello bir dağ kasabası, dolambaçlı yollardan dolaşa dolaşa bu güzelliğe tırmanıyorsunuz. Denizden 350 metre yükseklikte dik bayıra kurulu. Yazar Andre Gide’in dediği gibi "gökyüzüne denizden daha yakın. Adı çok sık geçmediği için, üzerinde çok fazla okuma da yapmamıştık, ama tatil programında bir geceyi buraya ayırmıştık. Ravello Klasik Müzik Festivali’ni daha önceden duymuş olduğumdan, eğlence hayatı biraz sönük olan Amalfi kıyılarında Ravello’da dinleyeceğimiz bir konser pastamızın üstündeki çilek olurdu diye düşünmüştüm. Ama Ravello’yu bu kadar seveceğimi hiç düşünmemiştim.

Zengin bir kasaba olduğu her halinden belli oluyor. Ki E.M. Forster, Lytton Strachey, Milton Keynes, Henry Moore, T.S Elliot, Virginia Woolf, D.H. Lawrence, Winston Churchill, Greta Garbo, Leopold Stokowsky gibi çok sayıda ünlüye de evsahipliği yapmış. Besteci Wagner de 1880’de Parsifal operasının bir bölümünü burada bestelemiş, ki onun anısına 1953’ten beri her yıl Wagner de çalınan klasik müzik festivali düzenleniyor Ravello’da.

Ravello’yu programa dahil etmekle birlikte bir yanlışlık yapmıştım. Ki bu gezideki tek pişmanlığımdır. İki ay önceden, güzel bir tesadüf klasik müzik festivaline denk geleceğimizin farkındayım. 25 Temmuz’da Villa Rufolo’nun bahçesinde bir klasik müzik konseri var, 26 Temmuz’da da kasaba meydanında, Piazza Douma’da. Ha, bi de aralarında küçük (!) bir fark var, 25 Temmuz’daki konser String Quartet of the Teatro di San Carlo tarafından verilen Schubert konseri, 26 Temmuz’daki de dini bir tören (Feast of San Pantaleone ) vesilesiyle belediye bandosu tarafından verilen City of Francavilla Fontana konseri. Klasik müzik kültürüm, üzerine değerlendirmeler yapacak yeterlilikte değildir, hatta hiç değildir. Ancak Villa Rufola’nın konser alanını gördükten sonra aman allahım ben ne yaptım dedim. Konser mekanı hakkındaki büyülenişimi, Villa Rufolo’yu sonra anlatacağım. Bu mekanda bir konser izleyicisi olmak, orkestranın arkasında fon olarak parlament mavisi Akdeniz ve başınızın hemen üstünde dokunulacak mesafedeki gökyüzü altında kulağınıza çalınacak melodilerden daha güzel ne olabilirdi. Epey bir ah çektikten sonra ister istemez kasabanın meydanındaki (Piazza Duomo) konserini beğenmez oluyorsunuz.

Başa dönelim...

Ravello’ya geldik, dar bir sokaktan, ki sokağın başında yemek yiyeceğimiz Cumpa Cosima var, geçtikten sonra Piazza Douma’ya geldik. Diğer İtalyan kasabalarındaki gibi güzel bir meydan. Büyük bir kilise ve meydanı çevreleyen güzel cafe/restoranlar var. Akşamki dini festival (Feast of San Pantaleone) de bu kilise ve meydanda gerçekleşti. Meydana çıkan dar sokaklarda kısa bir gezinti yaptıktan sonra akşam yemeği için Cumpa Cosima’ya girdik.

Cumpa Cosima’nın patronu Neta adlı orta yaşlı bir İtalyan kadın. Tüm orta yaş İtalyanlar gibi sıcak ve samimi. Tek tek masaları dolaşıyor, herkesle sohbet ediyor. Duvarlar restoranın misafirlerinin fotoğrafları ile süslü. Gazetelerin seyahat/yemek sayfalarına da konu olmuş, onların küpürleri çerçevelenmiş, duvarlara asılmış.

Ne yiyelim diye soranlara karışık makarna tabağı öneriliyor ama 6 çeşit makarnanın olduğu tabaktan favorimiz bolonez soslu fettucini oldu. Karışık makarna tabağından 1-2 makarna çeşidini beğenmeyecek ve/veya az beğeneceksinizdir; nokta atışı yapın!

Ara sokaklardaki güzel mağazalarda kısa bir süre vakit geçirdikten sonra deniz tarafına doğru yol aldık, Villa Rufolo ziyaret edeceğimiz müzeydi. Bir de Villa Cimbrone vardı ama onu es geçmek zorunda kaldık.

Villa Rufolo

Villa Rufolo bahçeleri ile ünlü eskiden özel konut olan, sonradansa müzeye dönüştürülmüş bir yapı. İlk yapılış yılı 1300’lere gidiyormuş ama bugünkü görünümünü 19. Yüzyıldaki sahibinin yapıyı renovasyonuyla almış. Güzel bahçeleri sizleri etkileyecektir, ama sizi asıl etkileyecek olan güzel manzarası olacaktır.

Burayı zamanında ziyaret etmiş olan Wagner’in anısına her yıl Ravello’da düzenlenen klasik müzik festivalinin sahnesi Rufolo’nun bahçesine kurulmaktadır. Dünyada bu bahçedeki sahneden daha güzel bir sahne olabileceğini sanmıyorum.

Gitmedim, görmedim ama gidenler Villa Cimbrone’nin daha etkileyici olduğunu söylüyor. Ki bugün otel olarak işletilmekte. Ravello’da konaklayan pek çok ünlü de burada konaklamış zaten.

Palazzo Avino

Önceden saray olan bu otelin bahçesine tesadüfen girdik. Dar sokakta peşisıra palazzo otelleri geçerken bu otelin kapısından gözümüzü bir saniyeliğine muhteşem bir manzara aldı ve içerden gelen piyanonun sesi irademizi devre dışı bırakarak bizi içeri çekti.

Bu otelde konaklamak, konaklamayı geçtim, yemek yemek için dahi sırtınızın sağlam olması gerekiyor. Evet sırtınız sağlam ve balayı ya da romantik bir tatil için de yer arıyorsanız başka bir yer düşünmeyin derim. Palazzo Avino’nun büyüleyici güzellikteki manzarasına karşı keyif yaptıktan sonra şehrin meydanındaki cafeye gelip yerleştik. Menüdeki sandwichlerin isimleri beni benden aldı. Mozart, Beathoven, Schubert, Paganini, Brahms gibi çok sayıda besteci menüde kendine bir yer edinmiş; acıkınca onlardan birini yiyorsunuz!

Capri ile devam edeceğiz.....

Budapeşte

Sat, 14 Jul 2018 11:18:29 GMT

Londra parklar, Paris meydanlar şehri ise Budapeşte heykeller şehridir!

İstanbul için hep hayal ederdim bunu; hayal ettiğimi Budapeşte'de buldum; şehrin, mutlaka meydanlarına değil ama küçük sokaklarına heykeller dikmek, günlük hayatı tatlı sürprizlerle donatmak güzel olurdu. Heykel derken kasteddiğim kaideler üzerinde yükselen, insana tepeden bakan anıtsal eserler değil, göz hizasında insanlarla demokratik ilişki kuran sanat eserleri.

Heykel konusuna ilerde tekrar döneceğim, yalnız şunu da belirteyim, Macarlar bunu biraz abartmış, Ronald Reagan'ın bile heykelini dikmişler. ABD'de veya dünyanın herhangi bir yerinde daha evvel herhangi bir Reagan heykeline rastlamamıştım.

Heykeller şehri derken Tuna'ya da haksızlık etmiş oluruz ama. Budapeşte bir Tuna şehridir; Tuna hiç bir şehirle bu kadar özdeşleşmemiştir, en azından benim nezdimde. Tuna denince benim aklıma diğer şehirler değil Budapeşte gelirdi. Bununla birlikte Tuna'ya sempati kazandıran Nazım olmuştur bende. Nazım için Tuna memleket, Memet hasretidir; Tuna'nın suyu olmayı, Karadeniz'den İstanbul'una Memedine varmayı hayal etmiştir. Daha güzel bir hasret şiiri olabilir mi? Bu şiiri okuduğumdan beri Tuna nehirlerin en güzeli olmuştur bende.

Gökte bulut yok,
Söğütler yağmurlu,
Tuna'ya rastladım,
Akıyor çamurlu çamurlu...
Hey Hikmet'in oğlu, Hikmet'in oğlu!
Tuna'nın suyu olaydın,
Karaorman'dan geleydin,
Karadeniz'e döküleydin,
Mavileşeydin, mavileşeydin, mavileşeydin...
Geçeydin Boğaziçi'nden,
Başında İstanbul havası,
Çarpaydın Kadıköy İskelesi'ne,
Çarpaydın, çırpınaydın,
Vapura binerken Memet'le anası...

Nazım

Tuna boyunca yürürken kentin en önemli yapılarından biri olan Parlamento binasının hemen yanında Attila Joseph heykelini göreceksiniz; Macarların en sevdikleri şairleri olmalı ki, yeni Macaristan'ın en önemli yapısı olan Parlamento'nun yanında Tuna'ya bakan hüzünlü bir heykelini koymuşlar; heykel o kadar insani ki yanında oturup onunla birlikte Tuna'yı seyredesiniz geliyor, ki bunu yapmalısınız. 32 yaşında kendini bir trenin altına atarak intihar etmiş; 32 yıllık ömrü ile Macar halkının en önemli şairi olabilmiş. 29 yıllık ömrü ile Türk halkının olmasa bile bizim, benim, dostlarımızın en önemli şairi, canımız Zafer Ekin Karabay'ı getiriyor aklıma.

Budapeşte'de her şey Tuna. Tuna Nazım için memleket hasreti iken yahudiller içinse başka acıların anlamı. Hayatımda gördüğüm en dramatik sanat eserlerinden biri yine Tuna kıyısında, Atila Joseph heykelinin biraz ilerisinde Can Togay tarafından yapılmış 60 Ayakkabı (60 shoes)'dır. Tuna kıyısında ayakkabıları çıkartılıp kurşuna dizilen 60 yahudiyi anlatır. Can Togay da Türkiye'den kaçmak zorunda kalan, ülkesine sürgün bir Türkün Macaristan'da doğan evladıdır.

Tuna kıyılarında yürüyüp, üzerindeki köprülerden geçip ve en sonunda Gelbert Tepesi'ne çıkıp Tuna'ya bir de buradan baktıktan sonra artık Tuna sizin de sevgili nehriniz olmuş olacaktır. Avrupa'daki diğer nehirler bir yana, Tuna bir yana.

Peki Doğu ile Batı'yı ayıran Tuna mıdır yoksa Boğaziçi midir? Biz Doğu İstanbul'dan başlar deriz, Napolyon ve Troçki ise Doğu'yu Budapeşte'den başlatır. Budapeşte kendine özel güzelliği ile Doğu olamayacak kadar Batı, tek başına Batı olamayacak kadar da Doğudur. Bununla birlikte Doğu bizi anıştırıyorsa Doğu demek de doğru olmaz, "Batı'dan farklı" demek daha doğru olur. Bu, Sovyetlerden mi yoksa kendi tarihsel geçmişinden mi kaynaklı bilemiyorum. Tarihe ilişkin çok merak ettiğim şey, Sovyetler olmasaydı bugünkü Doğu Avrupa ve eski Sovyet ülkelerinin tarihsel gelişimi nasıl olurdu. Bugün bu ülkelerin Sovyet geçmişi altında yaşadıkları bu ülkelere hiç bir şey vermedi mi? Sovyetler olmasaydı Doğu Bloku ülkelerinde kadınlar yine bu kadar sosyal hayatın içinde olabilirler miydi? Sporda, sanatta bu ülkeler bu kadar başarılı olabilirler miydi? Ve şehirleri bu kadar iyi organize ve yeşile doymuş olabilir miydi?

Kadının özgür olmadığı, kadın erkek eşitliğinin fiiliyatta günlük hayatın içine girmediği toplumların başka alanlarda da ne özgür, ne de mutlu olamayacağı aşikar. Kadına bakış açısı ve kadının toplumdaki yeri turnusol kağıdı gibi, bir ülke hakkında çok fikir verir. Macaristan hakkında edindiğim fikirler, Türkiye hakkında umutsuzluğumu iyice arttırıyor; kadının Doğu toplumlarında hiç bir zaman bugünkü Batı dünyasındaki konumuna gelemeyeceğini bilmek üzücü. Sene 2016; bu yazı 50 yıl sonra okunurken de maalesef aynı sorunlar konuşuluyor olacak.

Türklere karşı önyargılı değiller. Belki bunda Osmanlı'nın bu ülkeyi sadece 150 yıl yönetmiş olmasının da payı vardır. Balkanlar'da 400-500 yılı düşününce 150 yıl kısa kalıyor. Geçmişin Osmanlı topraklarından bugüne gelen uluslarda Türklere karşı öfkeli ve önyargılı olmayan iki toplumun Macarlar ve Yahudiler olduğu söylenir. Yakın zamanda İsrail'de olmasa bile Macaristan'da bunu yıkabileceğimizi düşünüyorum; henüz yeterince Türk Kürt göçmen akınına uğramamışlar anlaşılan. Şehrin her tarafı kebapçı bu arada.

Hiç bir şehre 3 tam günden az zaman ayırmamak gerekir, yoksa o şehre haksızlık etmiş olursunuz. Budapeşte 3 günü hakediyor; Cuma Cumartesi'ye denk getirip cafelerinde, restoran, bar clublarında keyfinizi çıkartın. Yazın açık hava eğlence alanları meşhurmuş, bilemiyorum. Ama bildiğimiz bir şey varsa o da şehirde bir "ruin pub" kültürünün olması. Instant ve Szimpia Kert en ünlü iki ruin pub. Biz Instant'ı daha çok beğendik. Bu iki bar, her ne kadar underground, avant garde olarak adlandırılsa da geniş turist yığınlarının uğrak yeri olmuşlar, gördüğümüz pek bir avant garde'lıkları kalmadığı. Nevizade benzeri bir yer görmek istiyorsanız Gozsdu Udvar'a uğrayabilir, burdaki bar clublarda eğlenebilirsiniz. Şehirde Club olarak kesinlikle gitmemenizi önereceğim yer Peaches&Cream; Instant'a yakındır. Hellobaby, Ankert, A38 arkadaşlarımızın önerdiği clublar. Bizi götürdükleri yer ise Hellobaby oldu. Eğleneceksiniz.

Lüks alışveriş caddesi olarak Andrayocski Caddesi geçer. 1,7 milyonluk bir şehir ama lüks mağazalar açısından İstanbul'la yarışır. Cadde üzerinde çok ünlü markaları görebilirsiniz. Ortadireğin alışveriş caddesi ise Vaci Utca. Zara, H&M gibi markalar bu caddede.

Binaların dış yüzeyleri inanılmaz süslü. Macaristan'ın bağımsızlık kazanması/kurulmasıyla başlamış bir hareket bu. Avusturya ile yarışırlar ve Avusturyalılara ne kadar kültürlü olduklarını göstermek için olayı biraz abartırlar. O kadar çok süsleme var ki bir süreden sonra binaların dış yüzeylerindeki heykelleri görmez oluyorsunuz zaten.

Tramlere binip rastgele şehri dolaşmanız, plansız şekilde tramlerle şehri turlamanızı öneririm.

En nihayetinde aklımda kalan, Budapeşte'nin Prag-Budapeşte-Viyana tur üçlüsü içerisinde düşünülmeden tek başına, başlıbaşına bir rota olmayı hakettiği. Size Türkiye'yi unutturabilir, bir kaç günlüğüne de olsa ihtiyaç duyduğunuz oksijeni almanıza yardımcı olabilir.

Londra, Avrupa'nın Başkenti; Ama Orası Avrupa Değil Ki!

Sun, 27 Nov 2016 17:59:07 GMT

Avrupa’nın Başkenti! Ama Orası Avrupa Değil Ki, Başka Bir Yer!!

Avrupa’nın başkenti demek yanlış olmaz herhalde. Ama Avrupa’nın hiçbir kentine de benzemiyor, sanki Avrupa’da ama Avrupa’ya ait değilmiş gibi! Zaten öyle bir ayrım var ya, Ada ve Kıta diye.

Çok kısaca; İngiliz’den çok yabancının yaşadığı bir kent; bu kadarını hayal etmiyordum. Tam bir festival, hareket kenti. Yaşam çok hızlı akıyor. Eğlencenin hiç durmadığı kent.

Publar
İngilizler nasıl bu kadar mutlu olabiliyor? Herhalde yanıtlardan biri de pub kültürü. İş çıkışı puba uğramak 2 tek atıp eve gitmek rutinin bir parçası. İki tek attıktan sonra yüzünüzde bir gülümseme olması da normal!! Şaka bir yana, İngilizler cidden neşeli olmayı, rahat olmayı içtikten sonra çok iyi beceriyorlar, cidden de iyi içiyorlar!! Publardaki muhabbet ortamı kahkahalar gayet yüksek volümde. Publar genelde 23’e kadar açık, 23'ten sonra ruhsatı olmayanlar kapatıyor. Publar kapandıktan sonra clublar devreye giriyor. Clublar inanılmaz. Bir gazeteci bir tatil gezisinde gozlemlemişti: Akdeniz kıyısı ülkesi insanları içip etrafı gözlemeyi (dikizlemeyi), Kuzey Avrupa Anglosakson insanları ise çılgınca dans etmeyi severler diye! Gözlem kesinlikle doğru, ama içtikten sonra bu işin kuzeyi güneyi kalmadığı da bi gerçek:)

Saat 23’ten sonra içki satışı yasak. Marketlerden içki satın alamazsınız, publar içki satışı yapamaz, 23’ten sonra da içeriye müşteri alamaz, içerdekilerin çıkması beklenir, saat 1’e kadar açma ruhsatı olan pub, 1’de kesinlikle kapatır. Onun için bazen yollarda ellerinde biralar karaborsa satış yapan göçmenleri görürsünüz.

Cuma cumartesi geceleri, gece hayatının zirveye vurduğu gecelerdir, bazı yerlerde pazar akşamlarında da devam eder bu. Undergroundlarda sarhoş veya sızan kişilere yardımda bulunma ihtimaliniz yükselir.
Başımdan geçen bir olay; gece 1 civarı trene bindim eve gidiyorum. Metro istasyonunda iki genç kız ve bir delikanlı alkolden sızmış olan bir genç kıza yardım etmeye çalışıyor, hemen bir metro görevlisi geldi, doktor çağırmaya gerek olup olmadığını nazik bir dille sordu, gençler hayır deyip teşekkür ettiler. Görevli fazla müdahale etmeden uzaklaştı. Bizde böyle bir şey mümkün olabilir miydi bilmiyorum. Trenin kalkmasına yakın delikanlı kızı trene taşımak istiyor ama ne mümkün, kızlar da yardım ediyor ama kız ceset gibi ağır. Yardım ettim, karga tulumba taşıdık. Trende öğrendim ki yardım eden delikanlı ile onun kız arkadaşı diğer sızmış kız ile arkadaşını tanımıyormuş, onlar da yardım ediyorlarmış.İki alman kız ve bir ingiliz çift. Trende yol boyunca arkadaş olduk, sarhoş kız ile arkadaşının inmesi gerekiyor ama kızı taşımak bayağı zor olduğu için kız ayılıncaya kadar trenle son istasyona kadar gitmeye karar verdiler. Ben artık dayanamayacağım deyip hadi eyvallah dedim. İngiliz çift, hiç tanımadıkları iki alman genç kız için trende yollarına devam ettiler. Oysa ben biliyordum ki dunyadaki tek yardimsever, iyilik timsali olan insanlar sadece biz, muhteşem türkleriz!

Publarda biraların genel fiyatının 2.5-3 pound arasında olduğunu; 17-19 saatleri arasında happy hours uygulayan barların olduğunu ve bu barlarda her türlü kokyteylleri deneyebileceğinizi söyleyebilirim. Slug and Lettuce’ler güzel, bi yer bilmiyorsanız bu barlara gidebilirsiniz. Picadily Circus civarında önerebileceğim yer Warwick Bar. Picadilly Circus'tan Oxford Circus’a doğru giderken sağdan 2. veya 3. sokağa girdiğinizde (Warwick Street) karşınıza çıkacaktır. İçecek konusunda kararsizsaniz kendinize bir güzellik yapın, Purple Rain kokteyli ile muhabbetinize başlayın.

Club olarak Walkabout’lar gayet iyi. 21’den önce girerseniz giriş ücreti ödemezsiniz, 21’den sonra 5 pound galiba. Genelde club girişleri centralda 10 pound.Damsız girilmez diye bir kural yok ama spor ayakkabı ile de giremezsiniz tabii! Kılık kıyafetiniz uygun olursa her yere girersiniz. Walkaboutlar Avustralyalıların. Eğlenmesini bilen çok sıcak insanlar. Leicester Square etrafındaki Cheers ve Ekinoks gibi clubların önunde uzun kuyruklar oluşur, buralar genelde yabancı turistlerin mekanlarıdır.
Pub, club olayı için centrala gelmenize gerek yok, kentin her bölgesinde gayet iyi clublar bulabilirsiniz. Kingston’da gittiğim bir club 3 katlı muhtesem bir yerdi. Salı günleri öğrenci partileri oluyor. Öğrenci kartınızı göstermeniz gerekir; ama ben nasil içeri girdim bilmiyorum!!

Wimbledon’da cumartesi gecesi gittiğimiz Walkabout önceki gece alması gerekenden fazla müşteri aldığı için ceza almış; dans yasaklanmış, içerisi tıka basa dolu ama dans yok. Müzik gene var. Müziğe ayak uydurup dans eden bir arkadaşımızı görevli özür dileyerek uyardı. Yüksek volümde müzik, alkol her şey var ama yine de dans etmeme ceza istisnasız uygulanıyor. Uygulanmamasının sonucunun kötü olacağı biliniyor çünkü. İnsanlar da yavaş yavaş clubı terk edip yakındaki başka bir cluba gitmeye başladılar.

Nasıl üşümüyorlar!!!
Bizler gömlek montla dolaşırken İngilizleri salt bir tişörtle veya bir ingiliz kızını üzerinde minimum(!) kıyafetle görebilirsiniz. Onlara özenip benzerini yaptığım oldu, üzerime çok bir şey almadan dışarı çıktığım; ama dönüşüm hep eziyetli oldu!! Onlara özenmeyin derim, ama kapalı bir mekana gidiyorsanız ve gideceğiniz yerde üstünüzü çıkartma şansınız varsa dıştan iyi giyinip içten salt bir tişort veya gömlek giyebilirsiniz, çünkü dışarıda geçireceğiniz vakit genelde metro ve otobüslerde oluyor, onlar da yeterince sıcak. Ki, Londra'nın havası Türkiye'de bahsedildiği kadar da kötü değildir; sıcaklık 5-15 derece arasında değişir kışın!

Tabii ki demokrasi!
Aşağıya bir fotoğraf koyuyorum: Westminster'da Parlamento binasının karşısında konumlanmış sabit (!) göstericilere ait bir fotoğraf. Pankartlar özellikle Irak işgalini protestoya dönük. Pankartlardan birinde Blair için yalancı (Bliar), bir diğerinde "Baby Killers" yazıyor. Daha sert pankartlar da var. İngiliz demokrasisi ve parlamenter geleneği konusunda konuşacak çok şey var; o da ayrı bir yazı konusu olur. Londra'yı gezerken Mülkiye'den değerli anayasa profesörü Cem Eroğul hocamız da zihinsel arka planda bize hep eşlik etmiştir; onun öğrettikleriyle Londra'yı gezdim, herhangi bir başka kılavuza gerek duymadım.

Ayrıca bu parkta İsrail'in Filistin'deki işgal ve diğer insanlık dışı politikalarını protesto eden Filistin yanlısı bir göstericiyi hemen fark edeceksinizdir. Sabahın erken saatlerinden akşamın geç saatlerine kadar burada yeri sabit. Yaşlı ama genç diyebiliriz onu için! 50'li yaşlarda ama bizden daha genç. Kış soğuğunda yarı çıplak günlük sporunu yapıyordu bir keresinde.

Londra'da Marks and Spencer'in önünde de her zaman gösteriler olur. Bu şirketin İsrail'i maddi manevi olarak desteklemesi doğal olarak tepki çekmektedir. Londra Oxford Street'teki şubesinin önünde bu durumu protesto eden stand kurmus göstericiler göreceksinizdir. Onların standını geçtikten 5-10 metre sonra ise İsraillilerin standı vardır, onlar da bildiri dağıtmakta, M&S'i sahiplenmektedirler. Olayın güzelliği, birbirinden ölesiye nefret eden iki tarafın bu kadar yakın mesafede birbirlerine sözlü veya fiziki olarak saldırmadan kendi düşüncelerine uygun mücadele vermeleridir. Bundan çıkartacagımız çok ders var! Böyle bir ortam için Türkiye'de bir asır geçmesi gerekiyor sanırım. Benim ömrümün böyle bir demokrasi anlayışının Türkiye'de mevcut olacağı günleri görmeye yetmeyeceği aşikar.

Parklar

Londra parklar şehri. Londra’yı Londra yapan en önemli unsur. Parklar arasında ayrım yapamazsınız, hepsi çok güzel. Çoğu, zamanında zenginlerin avcılık merakından dolayı korunmuş ama sonrasında da geliştirilmiş yerler. Yazın belki çok daha muhteşem olur ama sonbaharda da parklarda ata binenler, spor yapanlar, bisiklete binenler, uçsuz bucaksız yeşilliklerde yağmur yağdığı halde golf, futbol oynayanlar. Yaşamın keyfi başka türlü nasıl çıkartılabilir ki. Bazı parklarda ilginç şeyler de görebilirsiniz. Parkın açılış kapanış saatleri oluyor; mesela Regents Park akşam 18'den sonra kapalı. Sabah 5-6 gibi açılıyor.

Richmond Park'ı da vaktiniz olursa gidin görün, keyfini çıkartın, hem çıkışta Richmond town'a da uğramış olursunuz; kaymak tabakasının oturduğu çok güzel bir kasaba. Parkta geyik görmeniz de mümkünmüş, ama ben göremedim! Ki bir süreliğine oturduğum evimin penceresi de Richmond Park’a bakardı. Thames boyunca parkta yürüyebilrsiniz. Bazen Thames’ten geçen bir bot patika yolunuzun suyun altında kalmasına yol açabilir! Parka Richmond’ın üst tarafından girerseniz büyük ihtimalle tüm parkı tepeden gören banklarda oturacaksınızdır. Sonrasında sinemadayken hoş bir sürprizle karşılaşabilir, oturduğunuz bankta Nicole Kidman’ın oturduğunu görebilirsiniz. The Hours’ın ilk sahnelerinden biri. Bi de siyaset bilimcilere bir not, Magna Carta da Richmond Park’da okunmuş.

Thames

İngilizlerin yöneticilikteki başarısını kimse inkâr edemez herhalde. O kahverengi suyun (Thames) etrafının nasıl bu kadar başarılı bir şekilde organize edilip pazarlandığını görünce şaşırmamak elde değil. Thames’e bakan evlerin fiyatları da çok yüksekmiş. Thames boyunca yürüyüş yolları var. Hiçbir yerde yürüyüş yolunuz kesilmiyor, her yer kamuya açık; bir yapı yapılmışsa da önünden bir yürüyüş yolu geçiyor, yani sıradan vatandaşın nehirle bağlantısı hiçbir şekilde kesilmiyor.

Thames’e bakınca insanın içinin burkulmaması elde değil. Hele içinden deniz geçen bir şehirde yaşamışsanız. Güzelim Boğaziçi, değerini çok daha fazla anladım ama yapabileceğim bir şey yok. Bir İstanbullu’nun Boğaz’da ne kadar sınırlı alanda denizle birebir teması var. Karaköy’den yürümeye başlasa yalılardan, saraylardan, lailalardan, özel mülklerden dolayı çoğu kez Boğaz'ı göremeden yoluna devam eder. İşte kastettiğim de bu, Thames’te özel mülkünüz de olsa özel mülkle Thames arasında kamu için mutlaka bir yürüyüş yolu var.

Spor

Londra sonrası evet spor yapacağım, dönüşte spora başlayacağım dememek imkânsız. Spor hayatın bir parçası. Parklarda, yol kenarlarında günün her saatinde koşan insanlar görüntünün doğal bir parçası. Geceleyin nehirde kürek çekenler, yağmur yağdığı halde veya soğukta koşanlar sporun yaşamın nasıl doğal bir parçası olduğunun işareti. Nike koşusuna 30 bin kişi katılmıştı. Şehrin en işlek merkezi, görülmeye değer caddeleri trafiğe kapatılmış, bir şölen havasında yapılmış bir yarış. Sadece o değil, bir akşam Regent Street’te yürürken birden 100’lerce patencinin caddeden müzik eşliğinde geçtiğini görmeniz mümkün. Hayatı eğlenceli kılmayı başaranların insanlar olduğunu anlıyorsunuz. Evet doğa önemli ama Londra’nın iklimi, doğası hayatı eğlenceli kılmak için tek başına çok da müsait değil; ama insan faktörü devreye giriyor.

Müzeler
Tüm müzeleri gezmeye kalkmayın, yoksa altından kalkamazsınız. Keza bütün eski yapılar korunmuş, pek çoğu müze yapılmış; yapacağınız en belli başlılarını gezmek. Herkesin ilgi alanı farklıdır ama Natural History Museum’a mutlaka maksimum zaman ayırın. V. Albert’i görmezseniz çok da önemli değil. Bir de anladığımız bir şey var; ingiliz zenginler bizlere ait eserleri toplayıp sonra bize sunuyorlar, Mısırdan, Mezopotamya’dan, Anadolu’dan dünyanın diğer bölgelerinden toplanmış eserleri gidip ziyaret ediyorsunuz. Diğer pek çok şeyde olduğu gibi müzecilikte de müthiş başarılılar, sergilemeyi, ‘show’ işini çok iyi beceriyorlar.

V. A. Museum’u reklamı en fazla yapılan müze, ve tam bir işletmecilik başarısı, düzenlenen sergiler, partiler sayesinde İngiltere’nin en fazla ziyaret edilen müzesi ünvanını taşıyor. Yandaki fotografta V. A. Museum'un girişindeki bir süsleme olayını görüyorsunuz!

Natural History Museum’da inanılmaz şeyler göreceksiniz; http://www.nhm.ac.uk/ Bu müzeyi ziyaret etmeden Londra'dan ayrılmayın.

Alışveriş ve Christmas Çılgınlığı

Fiyatların Kıta Avrupası fiyatlarının pounda çevrilmiş şekli olduğunu söyleyeyim. Avrupa’da 1 euro olan şey burada 1 pound. Avrupa daha ucuz. Kılık kıyafette de aynı şey söz konusu, aynı ürünü Avrupa’da 200 euroya alırken Londra’da 200 pounda alırsınız. Tekstil için bir Türkün gidip oradan alışveriş yapması çok mantıklı değil, şayet Dolce Gabbana, Armani Valentino vs giymiyorsa. Yoksa diğer şeyleri Türkiye’den de alabilirsiniz. İngilizler ne anlar modadan deyip, bu işin Akdenizlilerin işi olduğunu söyleyelim, yapacaksanız alışverişinizi İtalya’dan yapın.

Aşağida Harrods'in otobusten zar zor çektigim bir fotoğrafı var, görüldügü üzere çok net değil. Harrods'ın arap patronu ile İngiliz hükümeti ve kraliyeti arasındaki kavgalar için google'i bir yoklayın.
İngiltere’de fiyatların Avrupa fiyatlarına geldiği dönem Christmas sonrası donemdir. 26 Ocak sonrası. İnsanlar mağazaların önünde sabahları kuyruğa giriyorlar. Ama fiyatlar dediğim gibi ancak o zaman bizim fiyatlara geliyor; çok indirim yapan mağazaların stilleri de pek parlak stiller değil, NEXT veya Marks&Spencer. Oralardan alışveriş etmeseniz de bir şey kaybetmezsiniz.. GAP veya Zara’da % 50 indirimler oldu, oralarda bir şeyler bulabilrisiniz ama dediğim gibi Zara’nın fiyatı indirim sonrası ancak İspanya fiyatlarına geriledi. Yani bir farkı yok. Tabi tax free buyuk avantaj vergiden kurtarıyorsunuz. Yaptığınız alışverişlerin kdv’sini ancak non-eu ülkesine uçarken geri alabilirsiniz. İspanyadan İngiltere’ye giderken İspanyadan yaptığınız alışverişin vergisini ancak İngiltere’den Türkiye’ye dönerken alabilirsiniz. Heatrow’da tax free deskinden paranızı alabilirsiniz. Nakit talep edin. İspanya devletine ödediğim vergiyi İngiliz havaalanından geri alabileceğime inanamamıştım, güzel bir sürpriz oldu benim için. Unutmadan tax free için 180 eu üzeri alışveriş yapmanız gerekir. Vergi iade oranları da genelde % 18.

İndirimleri takip etmeniz de gerekir. GAP’te beğendiğim bir atkıyı indirimde alırım diye bekledim, evet indirimde 18 pound olan atkı 9 pounda düşmüştü ama atkıların yerinde yeller esiyordu, beğendiğim atkının sadece kapışma esnasında yırtılmış bir parçası kalmıştı. İyi ki alamamışım sokakta gördüğüm her iki kişiden birinin boynunda benim atkıdan vardı!

Çinliler, Japonlar inanılmaz. Gucci’nin önündeki sokağa taşan 20-25 metrelik kuyrugun % 80’ini onlar oluşturuyordu.

Yemek

Farklı lezzetleri denemeyi sevenler için Londra eşi bulunmayacak bir yer herhalde. Çok değişik ülke mutfaklarını burada deneyebilirsiniz. Çin, Tai, Hint, İran, Lübnan mutfakları ilk aklıma gelenler. Çin mutfağından hoşlanmadım, hoşlanamıyorum da. Japon mutfağı için önereceğim yer Çin mahallesinin hemen kenarında (?? adini hatirladigimda yazacagim!) adlı küçük bir restoran. Japon bir arkadaşın tavsiyesi ile gittik. Sushi ile kendinizi sınırlamayın. En güzeli 20 veya 21 numaralı menüyü alıp her şeyi tatmanız(numara veriyorum, çünkü bu ülkede kolay kolay bişey değişmez, 10 yıl sonra da herhalde bu menü aynı olacaktır:). Geleneksel Japon içkisini içmeyi unutmayın; bizim rakının onlardaki muadili oluyor bu. Biraz sert ama madem Japon mutfağı diyorsunuz tatmak lazım:)

Uzakdoğu mutfağını denemek istiyorsanız Wagamama denilen restoran zincirlerine de gidebilirsiniz, Londra’da her semtte var hemen hemen. Öğleleri de ful dolu oluyor bu restoranlar. Ful İngiliz desek yeridir aslında. İngiliz mutfağının fakirliğinden mi yoksa gelir seviyesinin yüksekliğinden mi bilmiyorum ama İngilizler hep dışarıda mı yer diye sormadan edemiyorsunuz. Öğle yemeğinde dahi Uzakdoğu restoranları full İngilizlerle dolu olunca insan şaşırıyor.

Fish and chips olayına gelirsek… Yağda kızartılmış mezgit balığı (bizdeki mezgit değil, bu büyük mezgit) ve patates kızartması. Dikkat edeceğiniz, yağın her gün değiştirilip değiştirilmediği. Aynı yağda birkaç gün balık kızartan bir yerden fish and cheaps yerseniz herhalde hayat boyu bir daha tekrarını düşünmezsiniz. Nerde fish and chips yenir mutlaka size tarif ederler. Madam Tusot’un arkasında bir yer varmış, ben gitmedim, arkadaşlarım çok övdü. Ben size Putney’den bir yer önerebilirim. Eğer Putney bölgesinde oturuyorsanız, Putney Tren istasyonunun arkasına doğru 200-300 metre giderseniz Putney muhitinde ünlü olan bir fish and chips mekanına ulaşmış olursunuz. Fish and chips bana göre çok yağlı ve ağır; aman aman bayıldığımı söyleyemem.

Marketlerde her tür hazır gıda mevcut. Size sadece mikrodalga veya fırında ısıtmak ya da pişirmek kalıyor. 2-5 pound arasında çok leziz şeyler bulabilirsiniz.

İngilizce öğrenmek için gidilecek son yer!

Londra İngilizce öğrenmek için gidilecek en son yer; kastettiğim dil okuluna giderek dil öğrenmeye kalkmayın; Türkiye’de dil kursuna gidin, sonrasinda İngiltere’ye belli bir seviyede İngilizce ile gelip burada başka türlü kurslara gidin. http://www.hotcourses.com/ dan seçin. Eylül sonuna kadar bu kurslar başlar. Sonrasında kayıt yaptıramazsınız. Felsefe, tarih, müzik, dans, her çeşit kurs var; buralarda İngilizce bilen insanlarla veya İngilizlerle birlikte olma imkânınız yüksek, ancak bu şekilde dili öğrenebilirsiniz; dil kursunda Uzakdoğulularla birlikte İngilizce öğrenme süreciniz çok uzar. Veya bir master programına gidin. Diyeceğim salt İngilizce için dil kursuna giderek dil öğrenme işini Londra’da yapamazsınız veya çok uzun sürede yapabilirsiniz. Londra’ya dil oğrenmek için gelen Türk öğrenciler genelde düşük ücretli işlerde çok çalışıp tasarruf ederek belli bir dönem sonra Türkiye’ye dönüş planları yaptıkları için ne Londra’nın ne de Avrupa’nın sosyal yaşam imkanlarından yeterince yararlanabiliyorlar; bu demek değildir ki hiç yararlanmıyorlar; Londra’da asgari bir sosyal yaşam bile İstanbul’daki ortalama sosyal yaşam aktivitelerinden fazladır. Burger King’te çalışan bir öğrenci bile akşamları publara takılabilir ve hafta sonu ücretli kaliteli bir cluba gidebilir; tatile de gidebilir. Sosyal imkan ile kastettigim mutlaka bir bara veya cluba gitme olayi degildir tabii. Spor yapma kolayliklari, ; sosyal külturel organizasyonlara katılma imkanları çok daha fazladır, Türkiye ile mukayese edildiğinde.

Kahrolsun İmajımız!

Tarkan’ın değerini anladım. Tanıştığım Brezilyalısı Güney Korelisi, Yunanı ve bilimum diğer milletlerden insanlar Türkiye deyince Tarkan diyor. İstanbul’dayken pek de önemsemediğim Tarkan bir dünya markası olmuş. Tabi jeopolitik öneminden başka bir şey sunmamış bir ulusun üyesi olarak mutlu oluyorsunuz, pop sanatçısı olmuş, futbolcu olmuş sizin için pek fark etmiyor.
Orhan Pamuk’un yaşattığı mutluluk için de Pamuk’a teşekkür. Metroda karşınızda oturan bir ingilizin Orhan Pamuk okuyor olması sizi mutlu ediyor. Türk imajı o kadar olumsuz ki bu tür şeyleri görünce mutlu olmuyorum, beni ilgilendirmiyor demeniz veya "cool" bir tavır sergilemeniz çok zor.

Türk imajı rezalet! Tabii bunda tarihsel, sosyolojik ve de Türkiye topraklarından kaynaklanan etmenleri bir yana birakirsak, göçmenlerin payı çok yüksek. İngiltere’de uyuşturucu ticaretinin bir dönem Türklerin elinde olması, Türklerin karıştığı şiddet olaylarının fazlalığı ve eğitimsiz Türk göçmenlerin kötü imajımıza etkisi çok yüksek. Tabii Türk diyorum ama bunu siz Kürt ve Türk olarak da okuyabilirsiniz. Türkiyeli Kürtlerin olumsuz davranışları sözkonusu olunca adres Türk kimliğine çıkıyor ama normalde uyruğunu sorduğunuzda kürdüm diyor. Ben de bi Kürt arkadaşıma sitemimi ettim: kardeşim madem Kürtsün şu uyuşturucuymuş, çetelermiş onlardan da kendi payınıza düşeni sahiplenin, onları ne diye Türk diye lanse ettiriyorsunuz:) Yanlış anlaşılmasın bu konuda Türkler ve Kürtler beraber uğraş vermişler!! İmajdaki payımız ortak.
78 Maraş Katliamından sonra bütün Pazarcık Londra’ya göç edince, İngilizlerin aklı karışmış. Her nerelisin sorusuna karşılık Pazarcıklıyım cevabını duyunca “Pazarcık mı büyük Türkiye mi büyük” diye soruyorlarmış:)

Bir de şöyle bi rivayet varmış; zamanında Türkler/Kürtler buraya göç etmeye başlayınca Londra Belediyesi bunları nereye yerleştirelim gibisinden kara kara düşünüyormuş. Kuzey’de siyahların yaşadığı bir bölge varmış, burası da belediye için müthiş sorunlu bir alanmış, suç oranları çok yüksekmiş. Belediye nihayetinde bu siyahların hakkından ancak Türkler gelir kararıyla Türkleri bu bölgeye yerleştirmeye karar vermiş; bir taşla iki kuş misali. Türklerin yerleşiminden sonra ilk haftalarda siyahlardan bayağı bir öldürülen olmuş, bölgede siyahlar tarafından işlenen suçlarda azalma olmuş (bunun yerini Türkler tarafından işlenen suçlar almış olabilir:). Netekim(!) ırkçı da değiliz, bu da biline; hepimiz zenciyiz.

Londra’da Yaşanılacak Yer?

Bana göre güney ve veya güneybatı Londra, Londra’da yaşanılacak yerdir. South Kensigton-Chelsea-Fulham-Putney-Wimbledon-Richmond hattı en güzel yerler. Kuzeyde Türk mahalleleri ve siyah bölgeleri var. Doğu çok sakat. Putney’de haftalık 100 pounda single bir oda kiralayabilirsiniz. Ulaşım haftalık zone 1-2 için sınırsız travel card ile 23 pound. Otobüs (bus pass) tüm zonelar için haftalık 9.5 pound.

Oda kiraları merkezden uzaklaştıkça düşüyor. Roomshare odada kişi başı 60-70 pounda merkeze yakın bir yerde kalabilirsiniz, Eğer sevgilinizle birlikteyseniz 120-130 pounda double oda bulabilirsiniz. En iyisi http://www.gumtree.com/ a bakmanız. Ev kiralarken genelde 2 haftalık ücret kadar depozito verirsiniz. Çıkmadan 15 gün önce haber vermeniz şart. Son 2 haftayı depozitonuz ile kalırsınız.

Türklerle aynı evde kalmamanız en güzeli. Farklı kültürlerden insanlarla tanışmak istiyorsanız Türk evlerinden uzak durun. Irkçı değiliz ama siyahlarla yapamayacağımızı da biliyorum, 15 gün bi siyah mahallesinde siyahlarla aynı evde kaldım; çok gürültücüler, sessiz konuşmayı bilmezler:)

Evlerde genelde her şey mevcut. Bir şey götürmeniz gerekmiyor; tabii çarşaf nevresim olayı temizlik hassasiyetinizle ilgili. Evler genelde ful oluyor, çamaşır makinesi, buzdolabı, fırın mikrodalga ve bütün mutfak gereçleri mevcut olur. Mutfak ortak kullanılır. Aynı evde farklı bireysel hayatların bir arada devam etmesi için herkesin bir diğerinin haklarını kabullenmesi şart. İşte bunun mümkün olabileceğini görüyorsunuz.

Evlerde kadınlı erkekli kalınabilir. Bu demek değildir ki mutlaka sevgili olunur. Dediğim gibi herkesin görünmez bir alanı var ve sadece fiziksel mekân paylaşılır, başka şeyler karışmaz:) Türkiye’de kadınlı erkekli aynı evde birlikte yaşanıldığında ne sonuçlar doğabileceğini tahmin edebiliyorum. Her neyse:) Bir yüzyıl sonra belki mümkün!!!

Oxford City

Oxford City tam bir üniversite kenti; biz Oxford Universitesi'ni tek bir kampüs olarak düşünüyorduk ama tüm şehre yayılmış yapılardan oluşuyor. Sakin bir kent; her taraf bisikletlerle dolu, tam bir öğrenci kenti. Öğrenci olarak gidecekseniz tabii ki farklı bir konseptte düsünmek lazım. Şayet maksadınız sadece gezmek ise günübirlik bir tur yeter de artar bile. Burada nerelere gidilebilir; National History Museum’un küçük bir kopyası var, vaktiniz varsa kesinlikle görmelisiniz, aynı şekilde bilim müzesini de.
Kiliseden sonra devam edin; nehri takip edin, güzel bir yürüyüş yolu var, bir daire çizerek yine kiliseye varırsınız.
Clinton ve pek çok ünlünün gitmiş olduğu University College var, Oxford University'e bagli bir kolej. Aslında tek tek kolej ve unlu ismi vermek anlamsiz, pek cok bildik isim gecmistir bu kolejlerden.
Bu fotoğrafı tabii ki ben çekmedim, google'dan buldum. Oxford City'nin nasıl bir yer olduğunu gayet başarili bir şekilde gösteriyor. Bu yapıların büyük çoğunluğu üniversite ve kolejlere ait yapılardır.

Victory Coach istasyonundan 12 pounda gidiş dönüş bilet alıp otobüsle gidebilirsiniz, 1.5 saat mesafede.

Velhasıl, 1 günlük tur Oxford City için yeter de artar bile.

(Eylul-Aralik 2004)

İtalyan Rivierası; Cinque Terre, Portofino

Sun, 06 Nov 2016 21:13:04 GMT

Katı olan her şeybuharlaşıp havaya karışıyor!
-Komünist Manifesto-

İtalya biz Türklere kendini nasıl sevdiriyor ki bir güneyinden giriyorsunuz, bir kuzeyinden; sonra ‘e bu kadar yeter' dediğinizde de bu kez başka bir yeri ile ilgili olarak kendinizi gezi planı yapıyorken buluyorsunuz. Kanımca, İtalya’yı bu kadar sevmedeki en önemli etkenlerin başında damak tadlarımızın birbirine çok benzemesi geliyor. Bir tatilci yeme içmeden memnun oluyorsa diğer her şeyden de memnun olma eğilimine giriyor.

Uzatmayalım, rotamızı tek cümle ile söyleyip detaylara geçelim: Genova’ya varış, 3 gece Rapallo (SML, Portofino, Camogli için), 5 gece La Spezia (Cinque Terre, Lerici, Porto Venere için) ve Pisa’dan ayrılış.

Love in Portofino - Andrea Bocelli Portofino'da dinlenir!

Ulaşım

Önce ulaşımla ilgili temel bilgileri vereyim. İtalya seyahatlerinde araba kiralamak eğer 4 kişi vs iseniz ekonomik olabilir ve aklıma gelmeyen bazı avantajlar sunabilir ama biz şu ana kadar hiç tercih etmedik. İtalya’da tren ulaşımı sizi kesinlikle mutlu eder. Bazı yerler var ki aracı yanınızda taşımak size külfet olur. Cinque Terre köyleri, Portofino, Lerici, San Terenzo, Porto Venere hep otoparkın kısıtlı olduğu yerler; buralara araba götürmek yüksek sezonlarda başa bela. Cinque Terre’ye zaten araba ile ulaşım imkanınız yok, bu köyleri ya trenle ya da köyler arası patikadan yürüyerek ziyaret edebilirsiniz.

Vakitten kazanmak istiyorsanız daha az sayıda istasyonda duran hızlı trenleri tercih etmekte fayda var.

Biz konaklama tercihimizi ulaşımımızda treni tercih edecek şekilde planladığımız için La Spezia’dan yana kullandık. Eğer araba kiralamışsanız La Spezia’da kalmanız gerekmiyor, daha güzel konaklama yerleri bulabilirsiniz.

La Spezia’da tren istasyonuna yakın bir yerde konakladık. Konakladığımız yer otobüs durağına da yakın olunca hem Cinque Terre köylerini trenle çok kolay gezdik hem de Lerici ve Porto Venere gezilerimizi otobüsle çok kolayca yaptık. Bu, şu anlamda bir kolaylık sağlıyor: Gündüz Lerici plajlarına gidip akşama doğru otele döndüğünüzde kolaylıkla Cinque Terre’ye gidebiliyorsunuz.

Yazının ilerleyen kısımlarında da anlatacağım. La Spezia gezmelik görmelik bir yer değil sadece ve sadece gece konaklamalık. Çirkin bir şehir.

Genova

Genova‘dan gezimize başlıyoruz, ama başlamasanız da olur! Gündüz vakti Genova’ya iniyorsanız burada vakit harcamanıza hiç gerek yok, çünkü hayat akşamları başlıyor; gündüz tren istasyonuna varıp direkt Genova’dan ayrılın. Bizim gibi gündüzünüzü cansız bir şehirde harcayıp, şehre akşam can gelirken şehirden ayrılmayın. Şehrin merkezi Ferrrari Meydanı (Piazza de Ferrari) ve çevresidir. Bloglarda belirtilen restoranlara uğradık, aman aman bir şey tadamadık. Genova’ya özgü hamur işi focaccia ve farinataların tadına da baktık ama İtalya zaten tamamen hamur işi olduğu için bunun için Genova’da ekstra zaman kaybetmenize gerek yok. Dediğim gibi, vaktiniz çok çok bol değilse hava alanından tren istasyonuna, tren istasyonundan da doğruca güzelim İtalyan kasabalarına akın. Genova’da iki büyük tren istasyonu var (Principe ve Brignole). Havaalanından bineceğiniz otobüs sizi ikisine de götürüyor. Gideceğiniz yere kalkan en uygun trenin saatine bakıp ikisinden birini seçebilirsiniz. Hiç uğraşmak istemiyorum derseniz Principe’te inin, oradan daha sık tren bulursunuz.

Genova’dan trenle Rapallo’ya geçtik. Rapallo Santa Margharita Liguire ve Portfofino için biçilmiş kaftan. Burada 3 gece konakladık. SML ve Portofino’yu duyuyorduk ama biz rotamıza bir de Camogli’yi ilave ettik; iyi ki de etmişiz.

Rapallo

Rapallo şirin, lokal bir sahil kasabasıdır. Turistik bir yönü yoktur ama konumu itibariyle turistin de bolca olduğu bir kasabadır. Güzel bir sahil boyu ve sahil boyunda dizilmiş restoranları vardır. Akşam saat 11’den sonra sessizliğe bürünür. Kasabanın merkezindeki Ristorante Nettuno ve Ristorante Vesuvio akşam yemeklerini yediğimiz restoranlardı. Yemeklerden memnun kaldık ama harikulade diyemeyiz. Turist yoğun restoranlardı; rezervasyon yaptırmanızda fayda var. Yerel halkın tercih ettiği restoranları bulmak için epey uğraştık ama bulamadık. Bulursanız yorumlarınızda belirtirseniz memnun oluruzJ

Rapallo’da tren istasyonuna 10 dakika yürüme mesafesinde bir otelde konakladık. SML’e ve Portofino’ya tren istasyonundan bindiğimiz otobüslerle gittik, ikisi de aynı hat üzerinde. Portofino son durak. Birbirine yakın kasabalar.

Rapallo’da denize girme şansınız yok. Plajlar SML’de ve Camogli’de.

Santha Margharita Liguire (SML)

Rapallo’da mı konaklayalım SML’de mi diye sorarsanız SML derim. SML biraz daha pahalı olacaktır çünkü Portofino turistlerine ev sahipliği yapmaktadır; ayrıca çok sayıda plaja sahip olması sebebiyle İtalyanların da tatil beldesidir.

Rapallo’ya göre daha organize, temiz ve nezih bir kasabadır. Turistik olmanın getirdiği bir ince dokunulmuşluk vardır.

Plajlar için önden bir araştırma yapmanızda fayda var. Hafta sonları yoğun olduğunu söylemeliyim. Plajlarda şemsiye ve şezlong için kişi başı 20-30 euro arasında ücret ödersiniz; sadece öğleden sonra için giderseniz (saat 14 sonrası) bu ücret 15 euro civarına düşer. Deniz inanılmaz güzel değildir; her zaman söylediğim gibi bizim Ege ve Akdeniz kıyıları deniz açısından muhteşemdir. Ama arzumuz salt bir deniz tatili değil hem keşif hem de deniz tatili olduğu için bize ortalama bir deniz de yeterliydi. İtalyan Rivierası da ortalama bir denizdir. Gündüzünde denize girdiğiniz, akşamında kasabalarını keşfettiğiniz, farklı yemek tadları deneyeceğiniz bir tatil için İtalya denizi de iş görüyor. Ama yine de hiçbir şekilde buralara Ağustos ayında gitmemekte fayda var. Ağustos ayı İtalyanların tatil ayı.

SML’de kordon boyunda ve arka sokaklarında yapacağınız yürüyüşler, marina bölgesi cafelerinde yapacağınız keyifler size SML’i fazlasıyla sevdirecektir.

SML beachlerinde keyif yaptıktan sonra akşama doğru Portofino’ya gidip akşam yemeğini de Portofino’da yerseniz işte “la dolce vita” kıvamına gelirsiniz. Sanırım böyle bir günün değeri de reklam diliyle “priceless” olur.

Portofino

I found my love in Portofino. Çoğumuz Portofino’yu ilk bu şarkı ile duyduk desek yanlış demiş olmayız herhalde. Bir şarkı sayesinde dünyaca tanınan bir yer olmak her yere nasip olmaz. Biz de dilimizde bu şarkıyla Portofino’ya gittik.

Portofino küçük bir koyda yer alan, kendi marinası da olan küçük bir kasaba. Bir film sahnesini andıran dekoruyla, pastel tonlarda boyalı evleriyle, şık restoranları ile size istediğiniz keyfi fazlasıyla verecektir.

Akşam çok geç saatlerde gitmemenizde fayda var, güneşi de yakalamak istiyorsanız saat 17 sularında Portfofino’da olmak ve akşamı orada geçirmek iyidir. Güneş dağların arkasına erken saatte gizleniyor.

Portofino ile ilgili yapabileceğiniz en muhteşem şeylerden biri de Portfofino’da bir konseri yakalamanız olur. Tatil planları yaparken, epey önceden müzik etkinliklerine bi bakmakta fayda var. Andrea Bocelli’nin Portofino konseri çok meşhurdur.

Camogli

Camogli’yi çok sevdik. Kendi halinde core bir İtalyan sahil kasabası; turistten çok yerel halkın olduğu bir belde. Bölgede SML ve Portofino popüler olduğu için Camogli’nin adı duyulmaz. Lüks değildir, kendi halindedir. Denizi güzeldir ama dalgalıdır.

Rapallo’da konaklamanın avantajı bir gün SML, Portofino tarafına gitmişken başka bir gün de Camogli’ye gidebilmektir. Camogli’de Portofino şıklığı beklemeyin; Portofino’da yerdeki taşlar dahi bir formülasyona göre dizilmişken Camogli’de hayatın normalliği vardır!

Camogli’de konaklamak isterdik, aklımızda kaldı. Araçla gidecekler için Rapallo’da değil Camogli’de konaklamalarını öneririm. Ama söylemekte fayda var: kendi halinde bir kasaba, akşamları iyice sessizliğe bürünebilir, turistik değildir.

La Spezia

SML, Portofino ve Camogli için konakladığımız Rapallo’dan Cinque Terre, Lerici, Porto Venere için La Spezia’ya geçtik. Rapallo ile La Spezia arası trenle yaklaşık 1 saattir.

La Spezia şehrini seçmemizin sebebi Cinque Terre, Porto Venere, Lerici gibi birbirine tamamen zıt yönlerde olan lokasyonların tam kesişim yerinde olmasıydı. Şehrin kendisi çok çirkin, bir akşam gezmesi dahi burası için fazla diyebilirim. Güzel bir körfezin nasıl hiç edileceğinin çok canlı bir kanıtı, ama biliyorum bizde de bu kanıtlardan çok var, İzmit, İzmir Körfezleri ne güne duruyor diyeceksiniz. La Spezia da tam olarak İzmit’in karşılığı. Endüstriyel bir şehir ve deniz kıyısında yürüme veya denize girme şansınız yok.

La Spezia’da tren istasyonuna yakın bir yerde konaklamanızda fayda var. Cinque Terre köyleri için tren istasyonuna sık gidip geleceksiniz. Biz gündüzleri Lerici plajlarına, akşama doğru da köylere gittiğimiz için otobüsle otele dönmemiz ve otelden trenle köylere gitmemiz için otelin konumunu stratejik olarak iyi ayarladık.

Cinque Terre

Bu tatile çıkmamızın esas sebebi Cinque Terre’yi görüp keşfetmekti; diğerleri gezimizi zenginleştirecek unsurlar olarak dahil oldu planlarımıza.

Cinque Terre İtalyanca 5 dünya/toprak anlamına geliyor; 5 köyden oluşan bir bölge ve UNESCO dünya mirası listesinde.

Denizin hemen dibinden başlayan yamaçlarıyla insanlara pek de kolay yaşam alanları sunmayan bir bölge Cinque Terre. Bulabildikleri küçük koy ve vadilerde yerleşmişler, dik yamaçları da taraça haline getirerek üzüm yetiştiriciliği, şarapçılık yapmışlar. Kaç yüzyılda bu coğrafya bu halini almış bilmiyorum ama bildiğimiz insanının, doğasının kendisine sunduğu zorlu koşullara karşı onu düşmanı bellemediği, doğa ile uyum içinde yaşadığı. Doğa ile yaşam dengesi hiç bozulmamış, örneğin köyleri birbirine bağlayalım diye sahilden bir “yeşil yol” yapmaya girişilmemiş. İtalyanlar biz Türklerden daha fakir ve daha kıt akıllı değil, ama yapmamışlar. Bazen düşünüyorum, muhtarından bakanına bu milleti ara ara otobüslere doldurup Avrupa’daki bu tür doğal parklara/kentlere götürsek, sonra yine geri getirsek acaba bir şey değişir mi?

İnsanoğlunun hem bu zorlu coğrafyada geçmişten bugüne verdiği mücadeleye hem de doğaya gösterdiği saygıya saygı ve sevgilerimizi sunuyoruz.

Coğrafyanın kendisinin sunduğu güzelliklere insanoğlu evlerini pastel, turuncu, sarı, kızıl renklere boyayarak katkıda bulunmuş. Günün değişik saatlerinde ışığa göre köylerin atmosferi değişiyor. Biz akşam gün batımlarında köyleri ziyaret ettiğimiz için renklerin en yumuşak hallerinde köyleri zihnimize kazıdık.

Köyler halen insanların normal hayatını sürdüğü yaşam yerleri, Portofino gibi herşeyin mükemmelleştirildiği bir sahne dekoru değil, daha canlı, daha insansı; evin önüne çekilmiş bir sandal da görebilirsiniz, boyaya ihtiyacı olan bir bina da.

Gündüzleri inanılmaz turist yığınlarıyla dolu olduğu için saat 17’den 18’den sonra gitmek daha keyifli olabilir; bir günümüzde gündüzünü tecrübe ettikten sonra ertesinde akşama doğru gitmeye karar verdik. Gündüzleri Lerici plajlarına akşama doğruysa Cinque Terre’deydik. Cinqu Terre köylerinde de kayalıklardan deniz girmek isterseniz kimse size dur demez. Yanınızda mayonuz bulunsun.

Yeme içme bakımında Cinqu Terre’de önemli bir keşfimiz, akılda kalır bir restoran olmadı. Yeme içme için çok yormayın kendinizi, bulduğunuz, gördüğünüz yerde oturun. Bana göre en güzel keyfi marketten alacağınız Cinque Terre şarabı ve peynirle Manorola’da tepedeki yamaçlıkta yapacağınız akşam ziyafetinden alabilirsinizJ Cinque Terre’nin beyaz şarabı makbuldür.

5 köyü birbirine bağlayan patika yollardan yürümedik maalesef. Her bir akşam La Spezia’dan farklı bir köye gittik. Corniglia’ya gitmedik. Patika parkurlardan yürümek aklımda kalan bir eksiklik oldu. Bunu ihmal etmeyinJ

Köyler hakkında kısaca bilgi verirsek Monteresso en geniş ve kalabalık köy. Plajları da var ama çok çok kalabalık. Bu köyde konaklama imkanları daha fazla olabilir. Vernazza, Manorola tam seyirlik. Manarola’da akşam gün batımını tepeye çıkıp Manarola manzarasıyla izlemeyi ihmal etmemek lazım.

Lerici, San Terenzo

Lerici İtalyanların tercih ettiği yazlık bir sahil kasabasıdır. Yabancı turist çok değildir. Plajlar bakımından zengindir ama dediğim gibi muhteşem bir deniz aramayın. Turistik tarihi mekanlar yoktur. Tipik italyan mimarisinin hakim olduğu yapılar, güzel restoranlar ve yerel halkla birlikte kaynaşacağınız akşamlar size Lerici’ye ilişkin güzel hatıralar bırakacaktır. San Terenzo ile Lerici arası birkaç kilometredir, birbirine bitişiktir. Denize San Terenzo’da da girebilirsiniz.

Aperol Spiritz Kuzey İtalya kokteylidir ama bu bölgenin de esas içeceğidir. İtalya Liguria’sında aperol spiritz pastel tonajları daha bir pastel yapacaktırJ

Porto Venere

La Spezia’ya vardığımız günün akşamına doğruca Porto Venere’ye yol aldık. Porto Venere bizi 12’den vurdu. Küçük bir kıyı kasabası. Manzarası, küçük dar sokakları muhteşem. Keşke gündüzünde gelseydik ve kayalıklarından denize de girseydik dedik.Burada konaklama da yapılabilir. Tüm yapılarda Cenova bayrakları asılıdır. Gün batımında da çok güzel bir seyirlik sunar.

Şairler Körfezi’nin bir ucunda Porto Venere, diğer ucunda ise Lerici vardır. İkisi arasında botla ulaşım da mevcuttur. Tabii ikisi arasındaki 7,5 km mesafeyi Lord Byron gibi yüzerek de geçebilirsiniz. Lord Byron’ın temel motivi San Terenzo’daki sevgilisi Shelley’i görmekti. İronik olarak ne acıdır ki, Shelley de Şairler Körfezi’nde bindiği teknenin batmasıyla bü dünyayı terk-i diyar etmiştir.

http://www.insanokur.org/kati-olan-her-sey-buharlasiyor-modernite-deneyimi-marshall-berman/

Lizbon

Sun, 21 Aug 2016 19:10:02 GMT

Akdeniz tadında bir okyanus şehri!

Bir haftalık bir Lizbon seyahatinden sonra yazıyorum bu yazıyı. Lizbon denince ilk aklıma gelecek olan ne olur diye düşündüğümde herhalde “sessizlik” olur. Trafikte korna ve uğultunun yokluğu, cafe ve mağazalardan dışarıya sarkan müzik/ses kirliliğinin olmaması size ve şehre kendi halinde bir dinginlik veriyor. 15’ler Avrupasının en yoksulunda trafikteki bu sessizlik, “gelişmekte olan”ların en büyüklerinden! biri olan bizdeki kargaşayla karşılaştırınca farklılığımız ortaya çıkıyor!

İçinden deniz geçen tek şehir İstanbul sanırdım, ama öyle değilmiş:( Lizbon diğer yönleriyle olduğu kadar Tagus Nehri-Boğaziçi benzerliği ile de İstanbul’a benziyor. Ancak Boğaziçi’nin güzelliğini yakalayamaz tabii. Siz Praça de Commercia’da otururken Atlas Okyanusu’na bakmıyorsunuz aslında, baktığınız Tagus nehri. Ve nehre kuzeyden bakıyorsunuz. Belem’e, 25 Nisan Köprüsü’ne doğru gittikçe nehrin ağzına, Okyanus’a yaklaşmış olacaksınız. Birazcık coğrafya bilgisi Lizbon’u kafaya oturtmak için faydalı olur diye düşündüm:)

Hava/sıcaklık

Havadan başlayalım. Kasım 21-27 arası Lizbon’daydık. İlk geldiğimiz gün bizi karşılayan sağanak yağmur sonrası hiç yağmur yağmadı ve sıcaklık 15-20 dereceler arasında dolaştı. Sakın kışlıklarınızı alıp gelmeyin buraya. Evlerde bizim güney illerimizde olduğu gibi kalorifer sistemleri yokmuş.

Nerede kalınır?

Baixa (Baça diye okunur) ve Rossio bölgesi şehrin tarihi ve turistik merkezidir. Kalacağınız otelin bu bölgede olması size rahatlık sağlayacaktır. Bu bölgede gördüğüm otellerden aklımda kalan Hotel Mundial. Biz şehrin biraz yukarısında bir otelde kaldık. Baixa’ya taksi ile 5 dakika mesafede. Shereton, İbis, Ritz, Terra otelleri bu bölgede. Metro ile şehir merkezinden otellere yolculuk 10-15 dakika sürse bile ancak aktarmalı olarak varabilirsiniz. Liberdade Caddesi ve Avenida bölgesi otellerle Baixa arasında kalan yerler. Liberdade Caddesi üzerindeki oteller de tarihi bölgeye yürüme mesafesinde. Bu arada taksi ücretlerinin İstanbul ile aynı olduğunu söylemeliyim. Şehrin merkezi yerlerindeki ulaşımlarımızda 5-6 avrodan yüksek bir ücret hiç ödemedik. Havaalanından şehir merkezi de 10 avro civarında. Bagajların her biri için 1 avro ekstra ödersiniz, taksimetre fiyatına sonradan manuel ilave ediliyor, şaşırmayın).

Nerede ne yenir, ne içilir?

Lizbon’da en çok hoşlanacağınız şeyin yeme içme olduğunu şimdiden söyleyebilirim. Ancak doğru yeri buluncaya kadar bizim gibi epey vakit kaybederseniz, yazık olur; sonra bizim yaptığımız gibi geçmiş günleri telafi etme yoluna gidip mide spazmlarına yol açabilirsiniz:) Öncelikle şunu söylemekte fayda var, Rossio meydanı ve Rua Agusto (trafiğe kapalı tursitik cadde) üzerindeki restoranlardan uzak durun. Şimdi diyeceğim mekan A Licorista E O Bacalhoeiro, yüzünüz denize dönükken turist caddesi Rua Agusto’nun sağdan bir sokak paralelinde, Rua dos Sapateiros sokağının hemen başında. Yemekler çok güzel, garsonları inanılmaz sıcak ve kitlesi sadece turist kitlesi değil, Lisbon’un yerli halkı. Fiyat-lezzet olayında daha iyisini bulamadık Lisbon’da. Kendinize A Licorista E O Bacalhoeiro’nin fiyatlarını ve lezzetini endeks yapabilirsiniz. Tüm deniz ürünlerini yiyin. Ahtapot salatası mutlaka ama mutlaka isteyin. Günlük taze balık (Fresh fish) ne varsa deneyin. Codfish (morina balığı) Türkiye’de kolaylıkla bulamayacağınızdan burada yemekte fayda var. Portekizlilerin milli balığıymış. Karadeniz’de hamsi neyse orda da codfish o. Binbir çeşidini yapıyorlar; kurutulmuş tuzlu olanı bacalhau diye adlandırılıyor. Bairo Alto 28’de (uzak durmanız gereken bir restoran)Lizbon yerli halkına özgü bir türünü (bacalhau Braz- Braz yemeği icat edenin soyadıymış!) denedim, tamamlayamadım. İnce kızarmış patates, soğan, çırpılmış yumurta vs ve codfish karışımından oluşan bir yemek. İçinde codfish ara ki bulasın. Onun için A Licorista E O Bacalhoeiro’de grilled codfish’i denedim. Daha iyiydi, ancak sarımsak yoğun geliyor, kokusu ağır geldi. (Aşağıdaki okur yorumlarından sonra dip not düşmek şart oldu, gezginleri yanlış yönlendirmeyeyim: İstanbul'un Boğaz kenarındaki balık restoranlarını balıkta kimse geçemez, bunlarla karşılaştırmayın, farklı dünyalar bunlar!)

Tek başına ayrı bir paragrafı hakeden A Licorista E O Bacalhoeiro’ye gidin, gidin ve tekrar gidin:) Bu arada restoran 10:00-15:00 ve 19:00-22.00 saatleri arasında açık.

“Bairo Alto 28” demişken bu Bairo Alto’da bir tapas restorantı. Aman uzak durun.

Alfama’da Rest Sol Nascente açık havada turistik bir mekan, ağaç altında güzel bir mekan, gözünüze çarpacaktır, çay kahve için oturulabilir ama yemeğinizi orada yemeyin; 20-30 mt ilerisinde solda kapalı bir mekan var: Casa Madeira. Deniz ürünlerini deneyiniz. Masanıza konan peynir, küçük balık konserveleri ve diğer şeylerin bizim adana kebapçılarının ikramlarından olduğunu düşünmeyin, hepsinin bir fiyatı vardır, bunlara kuver (couvert) diyorlar ve size sormadan ve ücretli olduğunu söylemeden önünüze ikram olarak koyuyorlar. Bu mekan da bunu yapacaktır. Onun haricinde yemek fiyatlarında bir problem yok. (Sardinhas Assadas endeksi 5,80 Euro) Deniz ürünlerinin tadını çıkartın.
Casa Madeira'nın menüsü aşağıda
Grilled sardalya en sık tüketilen deniz ürünü. Lizbon’a gitmişken en az bir öğününüzde yemezseniz Lizbon halkı gücenebilir.

Cafe Nicola Rossio meydanında bir cafe. Orda oturup meydandan geçenleri seyredebilirsiniz.

Pastane yoğunluklu bir şehir ve daha çok tatlı pasta yoğun. Nata geleneksel tatlı pastaları. Milföy hamuru içerisine muhallebi konularak hazırlanan bir pasta. Orjinali Belem’de Pastais de Belem pastanesinde yenir ama şehirdeki pastanelerde satılanlar da tıpatıp aynısı. Pastais Belem’de kapıya varan bir sıra olur. Siz sıraya aldanmayın, içeri girip masalardan birine oturun. Sıradakiler al-götür müşterisidir.

Alfama’daki küçük bar/restoranlar da keyifli molalar için denenebilir.

Tavuk tüketimi çok yaygın. Bu konuda deniz ürünlerinden gitmeye vaktimin olmadığı Rei Dos Frangos restorantı çok meşhur. Bunun için tripadvisor’a bakılabilir.

Ginjina yerel likörlerinin adı. Rossio meydanının köşelerinde bulabilirsiniz bu likör dükkanlarını. Eve dönerken güzel bir hediyelik olabilir.Kokteyllerden caprinha ve sangria en yaygın olanı. Bolca kokteyl içecekseniz bunu Bairo Alto gecelerine bırakın. Bairo Alto kokteyl fiyatları ve lezzeti sizi turist mekanlarından uzaklaştıracaktır.

Tabii ki Porto şarapları. Restorantlarda içeceğiniz ev şaraplarının da çok güzel olduğunu söylemeliyim. Bu arada şarap dükkanlarından şarap alırken fişinizi alınız ve aldığınız ürünleri kontrol ediniz. Size verilen şarap yerine farklı bir şaraptan fiyatlandırma yapabilirler. Kazıklanmayın.

Ulaşım

Ulaşım için en akıllı yol Metro istasyonlarından alacağınız günlük seyahat kartı (4,60 euro) olacaktır. Bununla 24 saat boyunca metro, otobüs ve tramlerden yararlanabilirsiniz. İlk başta bir kereye mahsus kart için 50 cent verirsiniz, sonrasında kartınıza yükleme yaparsınız. Makinelerde 20 euro üzeri para kullanamazsınız.

Taksilerin ucuz olduğunu söylemiştim, 4-5 euroya istediğiniz yere gidebilirsiniz.
Yellow Bus turistik tramleri. Buna binmenize hiç gerek yok. Günlük seyahat kartınızla Tram 28’e bindiğinizde aynı misyonu görür. Eski şehir ile yeni şehir arasında tam bir tur yapmış olursunuz. Kaleye de tram 28 veya tram 12 ile çıkabilirsiniz. Ayrıca 735 nolu otobüs de kaleye çıkar.

Ve gezi turumuz!

Şayet bizim gibi finans merkezi, oteller bölgesinde konaklıyorsanız (Marques Pombal/Avenida bölgesinde) Liberdade Avenue’den aşağıya doğru yürüyünüz, bu cadde sizi Rossio meydanı ve Baixa’ya çıkaracaktır. Lüks mağazaların mevcut olduğu çok geniş bir caddedir bu. Rossio meydanı şehrin kalbidir. Her nereye gidecekseniz buradan geçeceksinizdir. Rossio tren garı da burada olduğu için Sintra ve Cascais’e de buradan gideceksiniz.

Baixa

Rossio ya da 4. Pedro (Praça Dom Pedro IV) meydanı size Baixa kapısını açacaktır. Buradan Rua Agusto sokağı ile deniz kıyısına Praça de Commercia (Ticaret Meydanı)’ya bağlayacaktır. Bu cadde trafiğe kapalı turistik bir caddedir. Paralel caddeleri de sizi aynı yere götürür. Lizbon merkezde cadde ve sokaklar birbirini dikine kestiği için kolay kolay kaybolmazsınız. Rua Agusto’dan deniz kıyısına doğru giderken Santa Justa asansörünü göreceksiniz. Yapılış amacı bizdeki gibi bir Atakule mantığı, şehirde yüksek bir yer olsun mantığı değildir. Daha çok Karaköy Taksim funiküleri mantığıyla yapılmıştır. Şehrin alçaktaki merkezi Baixa’yı şehrin yüksek kesimi Bairo Alto’ya bağlamayı amaçlamıştır. Bu asansörden güzel bir Baixa manzarası ve denizi görürsünüz. Asansörden Bairo Alto tarafına baktığınızda bitişikte göreceğiniz yapı şehrin en eski kiliselerinden 1329’da yapılmış Carmo Convent’tir. Bairo Alto’ya geçtiğinizde sizi küçük bir meydan karşılar, bu meydan bir kahve molası için güzel olabilir. Meydanın sağ köşesinden aşağıya indiğinizde Rossio tren garının oraya çıkarsınız, ki bu tura başladığınız yere geri döndünüz anlamına gelir. Merdivenleri inince küçük bir ginja dükkanı göreceksiniz, burada iki tek atabilirsiniz:)

Asansör’e sapmadınız veya asansorden Bairo Alto’ya çıkmak yerine Rua Agusto’ya geri döndünüz. Denize (Tagus nehri) doğru (Praça do Comércio- Ticaret Meydanı) yolunuza devam ediniz. Meydana çıkış kapısı 1755 depremi anısına yapılmış, kapının sağ tarafındaki heykellerden biri Marquis of Pombal’e, sol taraftaki heykellerden biri Vasco da Gama’ya ait. Pombal, Portekiz’in Atatürk’ü. 1755 depreminden sonra ülkeyi tekrar ayağa kaldırmış, laik rejimin temellerini atmış bir aydınlanmacı. Vasco da Gama’yı anlatmaya gerek yok!. Meydandaki cafede oturabilirsiniz. 1755’de büyük bir deprem olmuş, halk bu meydanda toplanmış, bu kez de tsunami büyük bir felakete yol açmış. Meydanı çevreleyen binalar hükümet binaları. Yüzünüz denize dönükken sağdan Belem’e, soldan Alfama’ya gidersiniz. Turistik tram (yellow bus) buradan hareket eder. Dediğim gibi hiç gerek yok. Belem için tram 15’e bineceksiniz. Alfama için meydandan Tram 12’ye, veya yüzünüz denize dönükken meydanın sol köşesinden tram 28’e bineceksiniz. Alfama’ya yürüyerek de çıkabilirsiniz.

Alfama

Alfama muhtemelen Lizbon’da en çok ısınacağınız bölgedir. Küçük dar sokakları, yine küçük dar apartmanları ile sanki cüceler diyarındaymışsınız hissi yaşatacaktır. Ara sokaklara girip kaybolun, herhangi bir rota takip etmenize gerek yok. Evleri görünce bu evlerde yaşamak pek de kolay olmasa gerek diye düşüneceksinizdir. Minyatür kapılar, minyatür sokaklar. Her şey küçültülmüş gibi. Tabii bu evler sokaklar yapılırken bugünkü yaşamın vazgeçilmez parçalarının tahayyül bile edilmediği yıllardan bahsediyoruz. Evlerin küçük olması, balkonların bulunmaması herkesin çamaşırlarını evlerin dışına gerilmiş askılara asmasına yol açıyor. Evet, Alfama dendiğinde aklınıza gelecek olan çamaşırların dışarı asıldığı minyatür bir dünyadır.
Alfama bölgesindeki küçük cafeler/restoranlar kısa molalarınız için biçilmiş kaftan.
Alfama bölgesinin üstünde şehrin kalesini (Castle of Saint George) göreceksiniz. Lizbon’un şansı kenti tepeden gören bir kalesinin olması denir. Kaleden şehir manzarası harika. Gün batımında kaledeki cafe çok güzel mola yeri olabilir.Kaleye çıkarken sağda gördüğünüz kilise Lizbon Katedrali (Santa Maria Katedrali)’dir.
Kale yolundasınız ama kaleye sapmadınız, tram yolunu takip ediyorsunuz, o zaman yolunuza Graça’ya doğru devam ediyorsunuz demektir. Karşınıza Santa Engracia Church çıkacaktır. Bunun hemen yanında bir bit pazarı kuruluyor, gezip görmek, bir şeyler satın almak ilginç olabilir.

Kaleden devam ettiğinizde Graca’ya vardığınızda ağaçlar altında başka bir cafe ile karşılaşacaksınız, tam da Graça Church’ün önünde. Bu cafeyi de dinlenmek için es geçmeyiniz. Yine güzel bir şehir manzarası; bu kez kadrajınıza kale de girmiş olacak.

Baira Alto

Şehrin eğlence merkezi, Galata’sı Pera’sıdır. Sanatçıların, yazar çizerlerin ve alternatiflerin mekanıdır. Rossio tren garının arka tarafları Bairo Alto diye geçer. Gündüzleri her taraf kapalıdır. Eğlence Cuma, Cumartesi gecelerinde yoğunlaşmıştır. Bir Cumartesi gecesinde bölgeyi keşfetme şansımız oldu, iğne atsan yere düşmez bir kalabalık yoktu; sebebinin ekonomik kriz olduğu söylendi. Tabii bi de kasım aynın sonundayız. Yazlık turist de pek yoktu ortalıkta. 2-3 m2’lik canlı müzik yapılan bir barda latin müziği ile keyiflendik. Kokteyl fiyatları epey bi keyfe gark etmenize yardımcı olacaktır.

Cafe Luso iyi fado dinleyeceğiniz mekanlardan biridir ve Bairo Alto’dadır.
Bairo Alto nerede diye kafanız karışmışsa Baixa&Chiado metro istasyonuna varın. Metro’dan çıkışta sizi bir meydan karşılar. Bu meydanın yukarı kısımları Bairo Alto’dur. Gece gittiğinizde kalabalık sizi zaten doğru yere sürükleyecektir.
Chiado’da Liberdade Caddesi’nde olduğu gibi lüks alışveriş mağazaları göreceksinizdir. Lizbon fiyatlarının İstanbul fiyatları ile birebir aynı olduğunu söyleyebilirim. Uğraşmanıza değmez.

Belem

Şehir merkezinden Atlas Okyanusu yönünde 6-7 km dışarda olan bir muhit. Torre de Belem ya da Belem Tower, Pastais de Belem, Kaşifler Anıtı (Monuments to the Discoveries), (Jeronimos Monastery) Manastır bu bölgededir.
Önelikle coğrafi olarak aklınız karışmasın. Belem’e giderken batıya doğru gidiyorsunuzdur ve Tagus nehrinin kuzeyindesinizdir. Nehrin karşı tarafı güney tarafıdır.

Praca de Figueira’dan kalkan ve Praca de Commercio’dan geçen Tram 15’e binip 25-30 dakikada son durak Torre de Belem’e varın. Belem Tower diye de geçer.Torre de Belem’e vardınız. Tek/bir başına olan bir burçtur burası. İçinden kuleye çıkabilirsiniz. Nehrin ağzında yapılmış, Lizbon’un savunmasına dönük bir kuledir bu. İçinde toplar vardır. Lizbon’un Çanakkale Boğazı girişi olarak düşünün burayı. 30 metre yüksekliğindedir. Bir şehir efsanesi vardır; güya Tower Tagus nehrinin ortasında yapılmıştır, ama 1755 depreminden sonra nehir rotasını değiştirmiştir ve Tower nehrin kenarında kalmıştır. Tarihçiler bunun doğru olmadığını, Tower’ın küçük bir adacık üzerine inşa edildiğini söyler.

Belem Tower’dan sonra Lizbon’a doğru yürüyüşe geçtiğiniz zaman Kaşifler Anıtı çıkacak karşınıza. Bu anıt ünlü Portekizli denizcilere ithaf edilmiş. Heykelin yeri de özellikle seçilmiş. Çünkü Portekizli denizcilerin dünyayı keşfe çıktıkları yeri temsil ediyor burası, tam da Tagus Nehri’nin Atlas Okyanusuna döküldüğü yer. 15. ve 16 yy denizcilerinin figürleri yer alır heykelde. En bildiklerimiz Vasco de Gama ve Macellan’dır. Heykele hem doğu hem de batıdan bakın, iki yüzünde de figürler bulunmaktadır.

Yürüyüşünüze devam ediyorsunuz ve sıra Manastıra geldi. Manastırı girip ziyaret de edebilirsiniz veya sadece Katedrale girebilirsiniz. Manastırın medrese olduğunu düşünün. İçerde güzel bir avlu var ve avluyu çevreleyen 2 kat balkonlu bir yapı. Odalara giremiyorsunuz. Günah çıkarma odası var, işlenmiş çok günahınız varsa bi uğrayabilirsiniz. Karşınızda papaz beklemeyin yalnız. Manastır ziyareti için amam aman demiyorum size yani. Katedrale girin mutlaka ama. Girişte solda Vasco da Gama’nın mozolesi var. Sağ taraftaki mozolenin kime ait olduğunu hatırlamıyorum.
Bu arada Tagus nehri üzerindeki kiremit kırmızısı rengindeki köprünün adı 25th April Bridge’tir. San Fransisco’daki Golden Gate Bridge’ı yapan firma tarafından 1966’da yapılmış, 1999’da da trenlerin geçişi için tren platformu ilave edilmiş. Golden Gate’e çok benzeteceksiniz. Golden Gate’ın üzerindeki orijinal rengi muhafazası için yılda iki kez boyandığını burada ek bilgi olarak vereyim. Köprü 1974’e kadar faşist diktatör Salazar Köprüsü olarak adlandırılmış. Salazar’ın devrilmesi şerefine o günün tarihi olan 25 Nisan adı verilmiş.

Ve Belem’de son olarak varacağınız yer Pastais de Belem. Nata’sı ile meşhur pastane. Kahve ile birlikte iyi gidiyor. Eminim ki tatiliniz boyunca bolca yiyeceksiniz ve bıraz da sıkılacaksınız. Alternatifi için tadacağınız şey queijadas de Sintra olacaktır, ama bunu her yerde bulamazsınız. Sintra’ya özgü bir tatlı. Natalılığından sıkılmışsanız birebir. Mozarella, badem, tarçın ve anlamadığım başka şeyler içeriyor. Rossio Tren Garının ordaki ginjacıda bulabilirsiniz.

Genel Grev

24 Kasım’da genel grev vardı, tam da tatilimizin ortasına gelmişti. O gün otelden erkenden ayrılıp Rossio tren garına vardık. Sintra’ya gidecektik. Ancak ne görelim. Tüm metro ve tren istasyonları kapalı. Genel grev gününe rastgelmişiz. 1975’ten bu yana en büyük 3. İşçi eylemiymiş. Hayat tamamen durmuştu. Ne otobüsler ne de tramler çalışıyordu. Hatta turizm information (Rua Agusto’nun sonuna doğru bir yerdedir) bile kapalıydı. Sendikalar, öğrenciler bir gösteri düzenlediler. Liberdade’den Rossio’ya doğru yürüyüşe geçtiler. Biz de yürüyüşe katıldık, kendilerine desteğimizi verdik. Etrafta bir terör havası ve binlerce polis yoktu. Medeni şekilde yüründü, sloganlarını attılar, konuşmalarını yaptılar ve gösteri sona erdi. Ekonomik krizin Portekiz hayatını nasıl etkildeğini sokakta gördük, özellikle hafta içi caddeler sokaklar mağazalar çok tenha. Konuştuğumuz kişiler bunun ekonomik krizden kaynaklandığını söylüyor.

O günkü Sintra planını ertesi güne devrettik, ama bu da bizim Porto planından vazgeçmemize yol açtı. Lizbon Port trenle 2 saat 40 dakikadır. Biletinizi internetten önceden almanız avantajınızadır. Lizbon’dan ayrılış yerine Lisbon değil, Santa Apolonia yazacaksınız. Çünkü treniniz oradan kalkıyor. AP (alfa) daha hızlı daha pahalı hızlı trenmiş, IC daha yavaşmış. First class ile second class arasında da önemli bir fark yokmuş. (Otel resepsiyonundan aldığım bilgileri satıyorum size.)

Sintra

Sintraya nasıl gidilir..

Sintra, Lizbon’da 2-3 gün geçirdikten sonra yapılacaklar listesine dahil edilebilecek bir yer. Hele bi önce Lizbon’un tadını çıkartın. Tadı çıktı mı, işte şimdi Sintra, Cascai turları düşünülebilir.

Sintra’ya Rossio tren istasyonundan gideceksiniz. Gidiş dönüş bilet fiyatı 4,5 euro civarında . Yolculuğunuz 40 dakika sürüyor. Futbolseverlere: Yol üzerinde Benfica semtinden geçiyorsunuz.

Sintra’yı meşhur yapan şey Pena National Palace’tır. Bir dağın tepesinde Sintra’ya hakim bir konumdadır. Rivayet odur ki açık bir havada Lizbon’dan dahi görülebilirmiş. Bugünkü masalımsı şato 1400’lerde yapıldığında küçük bir manastır olarak yapılmış, ki en fazla 18 rahibin keyfini süreceği şekilde tasarlanmış. 1800’lere kadar böyle gelmiş. 1800’lerde zevk sahibi bir kraliyet mensubu bu manastırı alıp dayamış döşemiş bugünkü halini vermiş. Portekiz’in 7 harikasından biri olarak geçiyor. Bana göre biraz abartılmış/pazarlaması iyi yapılan bir değer. Aman bir masalımsılığı yok. Ama iç dekoru, eşyaları tabii ki güzel. Ne de olsa kraliyet şatosu. Manzarasının inanılmaz güzel olduğunu ilave etmeliyim.
Sakın Pena’ya yürümeye kalkmayın, çok uzak; 435 nolu otobüs sizi tepeye götürecektir.
Sintranın küçük bir çarşısı var, çarşıda en fazla talep gören şey tabii ki pastanelerdeki queijadas de Sintra’dır. Sintra’ya özgü bir pasta.

Sintra’da nerede ne yenir bilmiyorum, ama iyice turistik, 2 kat öder yarı kalite hizmet alırsınız. Çarşı yolunda göreceğiniz Bristol’den uzak durun.

Fado nerede dinlenir?

Portekiz'in türküsüdür. Denize açılan ve bir daha dönmeyen denizcilere yakılan ağıttır, acılıdır, hüzünlüdür, aşk kokmaktadır. Erkekten dinlemektense kadından dinlemek yeğdir. Zaten kadının erkeğine yaktığı ağıttır. Kelime anlamının da ingilizcedeki fade’in anımsattığı üzere “kader, alın yazısı” olduğu söylenmektedir.
Fado nerede dinlenir diyecek olursanız 2 mekan adı aklımızda kaldı. Biri bizim de gidip eğlendiğimiz Alfama’daki Club de Fado, diğeri ise gitmediğimiz ama bize önerilen mekanlardan biri olan Fado Luso. Bir fado gecesine gitmeden Lizbon’dan ayrılmak Lizbon gezinizi eksik bırakacaktır; fado Lizbon’un ruhunu hissetmenize yardımcı olacaktır.

Fado'nun kraliçesi Amália Rodrigues'dir. Ki çok eskilerde Aspendos'ta konser de vermiştir.

Turla gitmek isteyenler için garantitatil'in Lizbon Porto turunu öneririm.

Güney Fransa, Cannes, Nice, Monte Carlo

Sun, 21 Aug 2016 19:05:30 GMT

Nice Marseilles trenindeyim. 2 gece Marsilya, 3 gece Nice’te konaklamalı bir ilkbahar kaçamağı yapalım dedik. İlkbahar mı? En başta bunu düzeltmeliyim. 12-17 Mart arası geldik buraya, uzun zamandır yemediğim soğuğu yedik. İlkbahar diye geldik ama mevsimlerden kışmış ve kuzeydeydi rüzgar. Bir Mistralleri var, insanın içini titretiyor, dışını hissettirmiyor. Velhasıl kelam, Martta uzak durun buralardan, kendinizi sağlama almak için de Mayıstan önce gelmeyin.

Marsilya’da konakladık ama en baştan Marsilya hakkında hiç de güzel şeyler duymadığımız için Marsilya’ya hiç de zaman ayırmadık. Bu doğru bir karardı. Limana indik, bi yerlerde oturup yorgunluk attık, sonra da Fransız mutfağına bir giriş olsun diye yumuşakça yiyeceğimiz Toinou restoranına gittik. Eğer yumuşakça yiyecekseniz Nice’te Massena Caddesi’ girişinde de bir restoran bulabilirsiniz.

Bu yumuşakça olayı için bir iki yıl önce okuduğum Radikal’de Tan Morgül yazısı kanıma girmişti. Yazıyı ön belleğe almıştım ve bir G. Fransa gezisinde yapılacaklar listesinde en başta idi. Deniz kestanesi, deniz salyangozu, midye, istiridye, karides, yani denizin altında ne varsa yedik, maksat “denizden babam çıksa da yerimi” haklı çıkarmak.

Yumuşakça restoranlarında en fazla tüketilen midye. Bizdeki gibi dolmasını veya kızartmasını yapmıyorlar, değişik soslarda haşlıyorlar; siyah derin kaplarda geliyor. Kabın içinde kalan suyu da kaşıkla içiyorlar. Buna sıra gelmediği için üzgünüm, ama diğer yandan da içimdeki “ne yapıyosun civan kaçlara çıktı haberin var mı”sesinden kaynaklı olarak bir rahatlama hissi uyandırdı. Hele de Vedat Milör’deki titreme rahatsızlığının dip balığı/ürünleri çok yemekten kaynaklanmış olduğunu yeni öğrendikten hemen sonra.

Yine yemek olayına girdik, yine lafı uzattık. Şunu fark ettim, yeme-içme olayında nerede mutlu isem, o yer favori listeme giriyor. Zaten herkes için de öyle değil mi? İşte tam da bu nedenle Güney Fransa favori listeme giremedi. Yumuşakça tecrübesi haricinde yerel mutfak diye tabir edeceğimiz hiç bir şeyden zevk almadım. Epey bir çırpındık ama olmadı. Zaten göreceksiniz, en popüler mekanlar italyan restoranları.

Evet arkadaşlar, önerim yemek olayında hiç kendinizi zorlamayın, paranıza kıymayın, gidin subway’lerde McDonalds’larda karnınızı doyurun; üstüne drinklerinizle keyfinizi arttırın.

Uzun bir giriş oldu ve hala sadede gelemedik! Biz Marsilya’da kaldık, oradan günübirlik Aix Provence yaptık. Tavsiyem, şayet turunuza Marsilya Havaalanı ile başlayacaksanız, Marsilya’da hiç kalmayın, konaklamanızı Provence’te yapın. Provence’i çok sevdim. Üniversite var ve üniversite gençliği şehre enerji veriyor. Cafelerde çok güzel tembellik yapılabilir, sokaklarında arşınlanabilir. Eğer Nice bölgesine gitmeyecekseniz, vaktinizi bu bölge için geçirecekseniz, çevre kasabalar ve Avignon’nun da içinde olacağı 3-4 günlük bir tembellik tatili olabilir. Ama Nice bölgesine gidecekseniz burada bir ya da en fazla 2 gece öneririm. Biz çevre kasabaları gezemedik, Vedat Milör’ün yazısındaki restoranlar listemizde idi ama olmadı. XX Kasabasına gitmeyi denedik, ama önce Apt’a gitmemiz (minimum bir saat ve oradan aktarma yapmamız gerekecekti) 1 günlük Provence ziyaretine sığmayacak bir keşif olurdu. Provence sorduğumuz öğrencilerin bu kasabadan hiç haberleri olmadığını da söylemeliyim. Bu arada turizm infodan bize yine aynı bölgedeki bir iki kasaba daha daire içine alındı.

Salt Provence turu yapılabilr. Buna değebilir, ama beklentiniz çok yüksek olmayacak, tembellik tatili olarak bunu yapacaksınız.

Gece Marsilya’ya döndük, gar yakınlarında bir otel ayarlamıştık. Sabah erkenden Nice’e yol aldık. Corte’d Azur bölgesini Nice merkezli olarak gezmeyi planladık.

Nice güzel bir şehir. Evet, şehir, bir tatil kasaba değil. Sahil şeridi bizim Kordon Boyu (Promanade Anglais-İngilizlerin Gezinti Yolu), ama farkı; bir plajlarının olması. Plaj derken bizim Ege Akdeniz plajlarını düşünmeyin. Yazın şehrin bütün yükünü bu plaj çekecektir ve plajın otel plajları tarafından binbir parçaya bölündüğünü söylemeliyim. Bilmiyorum, deniz tatili için çok parlak görünmedi. Plajın arka caddesi Massena Caddesi. Restoranların, cafelerin olduğu bir cadde. Garibaldi meydanı, Liman bölgesi de takılacak, zaman geçirilecek yerlerden.

Yüzlerce otel var, hemen hemen her bina otel ve buranın yazın nasıl olacağını tahmin etmek hiç de zor değil.

Buradan Saint Paul kasabasına gittik, felaket yağmura tutulduk. Kasaba arnavut kaldırımlar, küçük galeriler ve hediyelik eşya mağazaları ile dolu. Tamamen turistik. Tekrar gider misin derseniz gitmezdim. Ha yine gitmek istiyorsanız Massena meydanının köşesinde La Meridien otelinin yanından kalkan 400 nolu otobüs. Yol da Mart ayında 1 saat 15 dakika sürüyor (ki bir blog yazarı 15-20 dakika demişti, öfkeliyimJ). Yaz trafiğinde daha fazla olabilir. Buradan Vence kasabasına da geçebilirsiniz. Orası da blog yazarları tarafından övülüyor, ama bu blogcuların yereldir diye övmedikleri arnavut kaldırımlı yer yoktur zaten. Zahmete değmez, nokta. Bi cafede oturun kahve içip demlenin daha iyi.

Cannes Nice’ten trenle tam yarım saat sürüyor; sakın otobüsle gitmeyin, otobüsle 1 saat 45 dakika sürdü. Yine bir blog yazarının kurbanı olduk, yarım saat sürer diye yazmıştı. Trenden şaşmayın. Tren tek yön 6 euro, otobüs ise 1 euro. Ama 1 euro diye İstanbul’un trafiğini keşmekeşini unutacağım diye çıktığınız tatilde Nice’ın trafiğini çekmek hiç de iç açıcı değil.

Cannes güzel şehir vesselam. Şık, nezih. Plajı da çok güzel. Deniz tatili için Cannes daha güzel. Yine bir kordon boyu ve hemen ötesinde bir plaj mevcut. Plajlar yine çok sayıda işletme arasında bölünmüş. Nice’n plajı taşlık iken burası kumsal.

Yemek konusunda Da Laura çok popüler. Sırada çok bekleyemedik, ayrıldık. Tabii ki yine bir italyan restorantı.

Cannes Film Festvali’nin düzenlendiği salon şehrin hemen göbeğinde ve biz de kırmızı halı üzerinde yürümemezlik etmedik, yalnız ve güzel ülkemi düşündüm yürürken:) Etrafta çok şık hanımlar,beyler, lüks yatlar, otomobiller. Monte Carlo’yu henüz görmemiş olduğumuz için bir vaauuu dedik. Ya biraz şık giyinip gelseydik dedik. Ama asıl utancı Monte Carlo’da yaşayacağımızı bilemezdik tabii:)

Cannes Film Festivali'nin Cannes'a ne kattığına ilişkin güzel bir örnek vermek gerekirse (Atilla Dorsay'dan aktarıyorum);

"Cannes’ın normalde 73 bin küsur olan nüfusu, festivalde 200 bine yükseliyor. Yani üç misli! Organizasyonda 850 kişi çalışıyor. Davetli gazeteci sayısı 4600.

Festivalde şehir 20 bin yapay çelenk ve küçük ağaçla süsleniyor. Ve düzen 700 polis, 200 de özel ajanla sağlanıyor. Sadece tek bir büyük otel, çalışanlarını 370’ten 750’ye çıkarmış. Ve tam 5 bin kokteyle ev sahipliği yapmış. Ünlü Martinez ise VİP konukları için 2500 hediye paketi hazırlamış. Kentte 12 günlük ziyafetlerin sonucu, 1200 ton ek atık yığılıyor, normal zamandaki 150 tona karşın... Ünlü bir kuaför şenlik süresince 180 litre şampuan ve 120 saç fırçası kullanmış. Yine Majestik’de 30 bin metrekare örtü ve çarşaf ütülenmiş: 6 futbol sahası kadar!

20 milyon euro’luk genel bütçesi olan festivalde, 200 milyon euroluk bir alışveriş hacmi yaratıldığı hesaplanmış. Ve 3200 ek iş sağlanmış. Oteller toplam 85 bin geceleme sağlıyor. Ve yıllık gelirlerinin yüzde 15’ini sadece 12 günde kazanıyor. Festivalde normal fiyatlarını özel izinle iki misline çıkararak..."

Cannes öncesinde Antibes, sonrasında ise Saint Tropez var. Her ikisine de gidemedik. Hem hava şartları, hem de zaman kısıtı bizi alıkoydu.

Monaco, Monte Carlo birbirine bitişik iki yer. Monaco şehrin eski yanı, Monte Carlo yeni yanı. Monaco’da prensliğe ait bir yapı var, saray demeyeyim, dersem gerçek saraylara haksızlık olur. Prensliğin bulunduğu tepe güzel bir panorama sunuyor. Monaco’dan yat limanını geçerek Monte Carlo’ya çıkıyorsunuz. Burası ayrı bir dünya. Kumarhene’nin (Casino Monte Carlo) önündeki Cafe de Paris’te oturursanız başka bir dünyaya şahit olacaksınızdır. Şıklık ve lükslük de zirve burası herhalde. Kendi kendimize fotoğraf çekmeye çalışırken yardım eden bir bayanın üzerindeki mücevherler, takılar, bize objektife bakmayı unutturdu, resmen kadını süzdük :)

Monaco’nun girişinden Nice otobüsüne binip Eze kasabasına sapan yol girişinde inebilirsiniz, sonra 83 numaralı otobüse binip Eze’ye çıkarsınız. Eze de eski bir köy olup turistik bir hal almıştır. Tepesinden güzel bir panoramaya sahiptir. Eze’den Nice’e dönmek için 82 numaralı otobüse binmelisiniz.

Bu arada Nice’ten Monaco’ya gitmek için Massena Meydanı’nın deniz tarafında sol köşesinde olan Garibaldi Meydanı’na çıkan bir sokaktan 100 numaralı otobüse binebilirsiniz. Yol 40-45 dakika sürüyor. Yol manzaralı, Güney İtalya’yı hatırlatıyor.

Yazıyı bağlayacak olursak, Nice merkezli bir Corte’d Azur gezisini 4-5 günde yapabilirsiniz, cafelerinde keyif yapabilir, çevre kasaba/şehirleri keşfedebilirsiniz. Deniz tatilinden çok şey beklemeyin derim. Dolayısıyla yüksek sezon öncesi veya sonrası aylar gitmeniz daha çok önerilir.

Midilli - Lesvos

Sat, 08 Aug 2015 10:25:52 GMT

Ege Denizi Balıklarındır!

Midilli’yi biz Midilli olarak biliriz ama asıl adı Lesvos (Lesbos diye okunur)’dur. Adanın Mitillini kenti, ki en büyük kentidir, Türkiye’ye en yakın yer olduğu için biz Türkler de adayı Midilli olarak bellemişizdir.

Adaya 23 Nisan’da gittik, sezon henüz açılmamış, işletmelerin yarıya yakını kapalı. Avrupa turistlerinin adaya gelişi 1 Mayıs’la birlikte başladığı için sezon başlangıcının Mayıs olduğu söylendi. Nisanda geceleri biraz üşüyebilirsiniz. Sıcaklık bakımından Mayıs daha iyi olabilir.

En sonda söyleyeceğim şeyi en başta söyleyeyim: 12 Adanın Yunanlıların elinde kalmış olmasına sevineceksiniz. Daha önceki Thassos Adası ziyaretimizde de benzer sonuca ulaşmıştık, burada bunu teyit ettik. Ada, doğanın en vahşi yaratığı insanoğlunun tahrip edici etkisine maruz kalmamış, Mitillini hariç kötü yapılaşma örnekleri mevcut değil, eskilerin Ege sahil kasabalarını andırıyor. Biz günümüzde tek bir güzel Ege kasabası görebilmek için turizmleştirilmiş, özel olarak canlandırılmış Alaçatı veya Şirince derken ve aklımıza başka bir yer gelmezken ve buralara parayı gömerken, Midilli’nin kasabaları turizmleşmeden bize canlı canlı Ege kasabalarını sunuyor. Özellikle Molivos ve diğer kuzey kasabaları günlük hayatıyla size Ege keyfi yaşatacak yerler. Ancak yaza kalmamanız gerekir; kalabalıklar arasında ve yaz sıcağında aynı zevki alabileceğinizi sanmıyorum. Yazın deniz tatili için Adanın güney kasabalarını tercih edebilirsiniz, iyi plajlar güney batıdaymış. Plajlar konusunda bir tecrübemiz yok.

Adanın kuzey kısmı, Molivos bölgesinin bitki örtüsü olabildiğine yeşil. İlkbaharın doğada yarattığı çılgınlığa bu bölgede tanıklık etmek çok güzeldi.

Konakladığımız yer Petra, Molivos’a yakın bir kasaba (araç ile 5-10 dakika). Deniz tatili için de birebir. Konaklayacağınız otel muhtemelen deniz kıyısında ya da bir sokak geride olacaktır. Petra’yı tarihi yapıları olmayan küçük bir kasaba olarak düşünün. Molivos’ta kalacaksanız, gördüğümüz konum itibariyle güzel bir pansiyon vardı: Marina’s House. Tel: +30 22530 71470

Petra’da Kantina Snack Bar gayet güzel vakit geçirebileceğiniz bir mekan; yemek içinse önereceğimiz mekan Thalassa Restaurant.

Molivos eski dokusu korunmuş, taş yapı evlerin olduğu turistik bir merkez. Çok güzel cafe ve restoranları var. Canlı müzikli bir yunan gecesi için iyi bir adres: Hamam. Her akşam canlı müzik yok. Rezervasyon yaptırmanızda fayda var.

Skala Skamnia çok küçük ve güzel bir balıkçı kasabası. İki ya da üç restoranı var. Bir öğle ya da akşam yemeği buraya ayrılabilir.

Ada’da araba kiralamanız şart, toplu taşıma yok. Adanın kuzeyinde Molivos Mantamados arası köyleri dolaştık, köy kahvelerinde kahvelerimizi içtik. Misafirperverlikleri, sıcaklıkları beni benden aldı. Molivos Mitillini dönüş yolunda Agiassos’a uğradık; vaktiniz bolsa uğrayın, yoksa çok da matah bi yer değil, tur otobüslerinin rotalarında olduğu için turist kalabalıkları mevcut.

Midilli’ye gidiş gelişte en önemli problem gümrük kapılarındaki organizasyon eksiklikleri ve kalabalık ile feribotların Üsküdar Beşiktaş tekneleri ayarında olması. Gidiş geliş yorucu oluyor. Eğer akşam 6’da Adadan ayrılırsanız İstanbul’a dönüşte epey bitap düşmüş olabilirsiniz. Sabah feribotuyla dönmek, kalabalıklara takılmamak için daha iyi bir tercih olur.

Amsterdam, Amstel Dam!

Sun, 19 Oct 2014 18:35:13 GMT

İki ay Den Haag (Lahey) yaşamışlığı, 4-5 defa Amsterdam turistik seyahati sonrası diyebilirim ki, Amsterdam için en güzel dönem eylüldür. Üniversiteler açılmış, öğrenci kalabalıkları azalmış, havanın güneşli, ılık olduğu bir mevsim Amsterdam için muhteşemdir.

Kanal kenarındaki/üstündeki cafelerinde oturmak, kanallarda üstü açık teknelerle kanal turları yapmak, Vondelpark’ta şarap peynir pikniği ve uzun yürüyüşler yapmak için güzel hava şart. O zaman tekrardan diyorum ki, gidecekseniz güneşli güzel havalarda gidin!

Jordan bölgesinde ev kiralayın; Airbnb.com’dan ev bulun. Market/mutfak alışverişinizi Albert Heijn marketlerden yapın, zaten orada yaşıyormuş havasına girin.

En turistik caddeleri boşverin, evet bir defa dolaşmakta fayda var, zaten şehrin turist rehberlerindeki çoğu şey bu caddeler üzerindedir, gezin görün ama tüm tatilinizi buralarda telef etmeyin.

Vaktiniz epey epey bolsa müze gezin, aksi halde müze gezmelerini İstanbul’a bırakın. Zaten en önemli sergiler İstanbul’a da geliyor artık, İstanbul Modern, Sabancı Müzesi zaten pek çok güzel sergiye ev sahipliği yapıyor. Diyoruz ya, vakit değerli.

Kanallları baz alıp her bir kanal boyunca keyifli keyifli yürüyüşünüzü yapın, kanal kavşaklarındaki cafelerde bol bol dinlenin, icabında marketlerden alacağınız içeceklerle kanal kıyılarındaki banklarda demlenin.

İlk kanal ve en küçüğü Singel, sonra Herengracht daha sonra da Kaisergracht gelir. Gezilerimizde dairesel şekilde bu kanalları gezdik. Kanallar üzerinde özellik arz eden yapılar da var. Kısa bir internet araştırması sonrası yol güzergahınızda bakacağınız evlerin numaralarını haritanızda işaretleyin.

Kanal turunu sakın ha sakın şu üstü kapalı, tourist trap cruiselarla yapmayın hem vaktinize hem de paranıza yazık. İstiflenmiş şekilde oturacağınız bu teknelerin üstü de mika ile kapalı olduğu için dışarıyı net göremiyorsunuz. Ayrıca güneş ışınlarını içeriye katlayarak verdiği için sıcaktan başınız ağrıyacaktır. Hava yağmurlu iken de yağmurdan bir şey göremezsiniz.

Kanal turu için size önerim Dam Meydanındaki Krasnapolsky otelinin arka tarafından kalkan Otele ait üstü açık tekne ile gezi turu yapmanız. Bunu gündüz de gece de yapabilirsiniz. Tekneye erken binin, ön tarafına geçin ve yastıkların arasında uzanın, keyif yapın. Temel nokta; tekneye son binenlerden olmayın, sonlarda kaldıysanız, sonraki tekneyi bekleyin. Bunu özellikle gece turları için söylüyorum. Gece turunun güzelliği ayrı.

Vondelpark’ın keyfini çıkartmalısınız. Marketten içeceğinizi, sandviçinizi alın, bir öğününüzü burada çimlerin üzerinde geçirin. (Overtoom ile Van Baerlestraat kavşağında bir Albert Heijn var). Eğer ev tutmuşsanız, parkı günlük yaşamın parçası haline getirip koşunuzu/yürüyüşünüzü burada yapın. Burada bol bol vakit geçirip tembellik tatilinin keyfine varın, kalabalıkların keyfine gark olun. Sonra da İstanbul’u düşünüp bize bu tür parkları çok görenlere, şehir içi 3-5 m2 yeşil alanın popülizm uğruna mangal dumanları arasına boğulmasına izin verenlere küfredin. Ama çok düşünmeyin bunları; amacımız uzaklaşmak, beynimizi nadasa yatırmak, değil mi?

Son bir öneri ulaşım konusunda. Malum Amsterdam uçuşları her zaman pahalıdır. Kışın ucuz olabilir ama dediğim gibi kışın gitmenin de pek bir esprisi yok. Rotterdam’a uçun. Hem THY hem de Transavia havayollarını deneyin. Uçağa bindiğinizde yanlışlıkla Konya uçağına bindiğinizi düşünmeyin! Uçaktaki tek turist siz olacaksınız, kalanı Rotterdam çevresindeki gurbetçi Türkler. Bu arada Rotterdam Dan Hague Havaalanı gördüğüm en güzel havaalanlarından; küçüklüğü ve sıcaklığı beni benden aldı.

Roma, Yüreğimin Yeni Başkenti!

Tue, 07 Oct 2014 10:38:49 GMT

Yüreğimin Yeni Başkenti/İtalya
Hiç ummadığım yer favori şehrim oldu. Evet, Roma. Roma’nın büyük bir medeniyetin merkezi olduğunu biliyordum ama hep Paris ve Barselona sıralamamda en üstlerde yer aldı. Ta ki Roma’yı görünceye kadar. Olay sadece Roma’nın dışsal görünüşüyle ilgili değil, başka şeyler de var işin içinde ama nedir bunlar tam açıklayamıyorum. Herhalde İtalyanları diğerlerinden çok daha yakın hissettim kendime. En son diyeceğim şeyi en başta söyleyeyim de gereksiz yere kasmayayım: Londra’dan sonra Roma sıralamada ikinciliğe yerleşti.

Bir kere niçin bir İtalyan modası olduğunu sokakta yürürken bile anlıyoruz. Herkes kadınıyla erkeğiyle ve yaşlısıyla genciyle “şekil, tarz”. Roma, Floransa sokakları bakımlı, şık insanlarla dolu. İtalyanları Londralılardan ayıran İtalyanların standart bir giyim tarzının olmaması; farklı giyim tarzlarını aynı anda görebiliyorsunuz; ama İngiltere’de bir şey moda olduğunda herkesin üzerinde onu görürsünüz; bir örnek, herkes atkısını aynı şekilde bağlar.

İtalyanlardaki Akdeniz sıcaklığı sanırım İtalyanları bu kadar sevmemdeki en büyük etken.

Roma/Rom
Roma’dan başlayalım. 3 milyonluk bir şehir, gençler çok çalışkan, duvarlar güzelim afişlerle ve sloganlarla dolu, çoğunlukla amerikan karşıtı yazılamalar. Metro vagonlarında da spreyle boyanmamış, grafiti yapılmamış yer yok gibi.

Futbol temel mevzuumuz tabi. İtalya futbolun kabesi! Roma’nın iki büyük takımı var, Roma ve Lazio. Lazio faşistlerin takımı, solcular kesinlikle Lazio’yu tutmazmış. Yabancı transferleri arasında Sırp futbolcular çokmuş (Sırpları nasıl da bir cümlede tamamen ırkçı faşist yaptık, 4-5 Sırp arkadaşım var, hiçbirinin de böyle bir haleti ruhiye ile alakası yok, ama futbol diliyle konuşuyoruz, jargon genelleyici ve vulger olmalıJ)) Bir de Kulüp zamanında siyah bir oyuncu transfer etmiş ama taraftar, siyah oyuncunun evini basmış, adamı göndertmişler. Takim kaptanı ise gol attıktan sonra Nazi Selami yapıyor, açıkça ben faşistim diyor, Berlusconi bile adama sahip çıkıyor, faşist olmak kotu bir şey değildir diyor. Burası İtalyaJ Ha bu arada Lazio faşist ırkçı bir kulüp de Roma değil, öyle anlaşılmasın, al birini vur öbürüne!

İtalyanları niçin sevdiğimi anlatacağım bir olayla daha iyi anlayabilirsiniz (bunu da Kerem’den aktarıyorum). Malum İtalyanlar veya İtalya’nın kuzeyinde yaşayanlar (bizde varsıllık doğuya doğru, İtalyanlarda güneye doğru gittikçe azalır) güneylileri adam yerine koymazlarmış. Napoli de bu güney kentlerinden birisi. 102 yıllık İtalyan Ligi’nde güneyden hiçbir takım şampiyon olmamıştı, ta ki Maradona İtalya’ya gelinceye kadar. Maradona İtalya futbol liginde hiçbir başarısı olmayan Napoli’yi 3 kez şampiyon yaptıktan sonra bir Dünya Kupası maçı için Napoli’de oynanan İtalya ve Arjantin maçı öncesinde tribünlere “ne oldu, sizi adam yerine koymazlardı, şimdi maçta kalkıp onları mı destekleyeceksiniz” deyince İtalyan taraftarlar Arjantin’i desteklemişler ve maçı Arjantin kazanmış.

Roma'da nerede kalınır?

Nerede kaldık? Termini (ana tren istasyonu-bizim Haydarpaşa Garı) Tren Garı’nın yakınlarında bir yer. Zaten bu bölge otellerle dolu. Kathy diye bir otel, sanırım sahibi italyanın adından almış adını. Otelin sahibi tipik bir İtalyan, sert görünüşlü ama kesinlikle öyle değil. Çok küçük bir otel. Otel, Via Palestro’da. Bir apartmanın 3. katı. Yüksek tavanlı orijinal bir Roma apartmanı. Çok çok temiz, fiyatı da çok makul. Tabi ki pazarlık yapacaksınız, burası Akdeniz, ticaretin pazarlıkların beşiği!). 3 kişilik odaya 55 euro verdik. Aha da internet adresi: Katty Hotel

Şehrin kuzeyinde güzel bir park var, şehre buradan dalış yapabilirsiniz. İçinde Galeria Burghouse var, turist rehberlerinde adı geçen bir yer ama biz ziyaret etmedik, önünden geçmekle yetindikJ Parkın içinde faytonla tur atılıyor ama çok da gerekli değil. Yürüyüşünüze batıya doğru devam edin. Goethe heykelini göreceksiniz. Goethe bi kaç yıl Roma’da yaşamış, tabii anında heykelini dikmişler. Aklıma Büyükada’ya niçin bir Trotçki heykeli dikmediğimiz geliyor. Heykelin hemen yanında Kadıköy’dekinin aynı bir balon var, Roma’yı tepeden görebilirsiniz bu sayede. Ama kuşbakışı Roma için bu balona gerek yok, Sn Peters’in kulesinden de görebilirsiniz Roma’yı. Belki balonla Roma’nın farklı bölgelerini görebilirsiniz, bilemem, paranıza kıyarsanız deneyin.

Parkın batısında, Pincio’dan güzel bir Roma manzarası ile karşılaşırsınız. Size parkın içinden yürüyün dememdeki amaç Pincio’ya varmanız içindi. Burada, tepede cafede oturup Roma’yı karşınıza alıp kahvenizi yudumlayabilirsiniz. Bu cafenin ordan Piazza Del Popola’ya ineceksiniz. Eski Roma’nın kuzey kapısı da burada. Melekler ve Şeytanlar’daki işaretlerden biri de buradaki kilisede (Santa Maria Del Popolo). Buradan direkt Di Savoia Caddesi’nden ve köprüsünden geçerek Vatikan’a doğru yol alabilirsiniz. Tevere nehri üzerinden geçeceksiniz. Tabi bu nehir Thames gibi abartılmış bir nehir değil, veya Thames’in taşımış olduğu önemi taşımıyor:) sadece bir nehir.

Vatikan’a vardınız. (Bascilica Di San Pietro) Kiliseyi gezdiniz, sonrasında kilisenin sağ tarafından kubbeye çıkın. Kubbeyi Michalengelo tasarlamış ama tamamlanmasını görememiş. Kubbeyi yaparken de Papa’dan dayak yediği söylenir; O da isi bırakmış, Papa özür icin bayağı bir altını gözden çıkarmış:) İlginç giysileriyle Vatikan muhafızlarını göreceksiniz. Bu giysileri de Michalengelo tasarlamış. Vatikan’ın kendi güvenlik teşkilatı/polisi var. Soldaki fotograf Kilise'nin kubbesinden cekilmis; Papanin konusmalarini yaptigi alani goruyorsunuz. Asagidaki fotografta ise Vatikan Muhafizlarini goruyorsunuz, toplam sayilari 83'mus.

Batı da Türk imajının olumsuz gelişimine etki eden unsurlardan birisi de adamların dini liderlerini öldürmeye kalkan birisinin Türk olmasıdır herhalde; en azından duvarda bir tuğla olmuştur. Bu arada ben bu yazıyı yazarken Papa Paul II çok tan öbür dünyaya göç etmişti. Yeni Papa’nın pek de Türk dostu olmadığı söyleniyor.

Panteon

Roma’nın sembollerinden biri. Kubbesi çok meşhur ve mutlaka içeri girip başınızı yukarı kaldırıp görmeniz gerekiyor. Ayasofya ile birlikte anılır (Discovery Channel da rastlarsınız mutlaka). Desteksiz çatısının yüksekliği 43 metre, yarıçapı ise 43,5 metre. 20. yüzyıla kadar yapılmış en büyük beton yapı deniyor. Tepesi açık. Buradan giren yağmur ne oluyor diye düşünürseniz zemine dikkatlice bakın, ilk bakışta fark edilmeyecek 22 delik ile bu yağmur suyu dışarı atılıyormuş. M.Ö. 20’lerde yapılmış. Raphuel’in mezarı içerde. Raphuel’in burada düzenlenmiş cenaze törenine (1520’de) onun modelliğini yapmış ve aynı zamanda sevgilisi olan “fırıncının kızı” La Fornarina alınmamış. Sen basit bir fırıncı kızısın, burada yerin yok denmiş!

Meşhur Cafe Giolotti hemen Pantheon’un yakınında; tiramisulu ve after eight dondurmanın tadına bakmanızı öneririm.

Piazza Navono

Roma’nın en eski meydanlarından biri. Her zaman kalabalık olan cafelerle dolu. Çeşmesi çok meşhur. Melekler ve Şeytanlar’da geçen çeşme bu çeşme. Meydanın etrafı Rönesans yapılarıyla dolu. Acele etmeden meydan etrafında bir tur atmanız iyi olur veya tur atacağınıza bir cafede oturup yapıları uzaktan da olsa incelemek/gözlemlemek de pekala olabilir.

Forum ve Collesium
En eski Roma’yı oluşturan bölüm. Julius Sezar burası dar gelince şehri genişletmiş. Forumun bir tarafında Venezia meydanı diğer tarafında Collesium var. Collesium muhtesem bir eser. 55 bin kişilik. 20 bin işçi 10 yılda tamamlamış burayı. Ve bugün bile bizim stadlarda yaşadığımız eziyeti eski Romalılar yaşamamış. Çok kısa bir sürede dolup boşalabiliyormuş. Roma zenginleri eğlence maksadıyla gladyatörleri çarpıştırırmış, iş çıkışlarında, gün sonlarında düzenleniyormuş gösteriler. 2000’den fazla gladyatörün bu dövüşlerde ölmüş olduğunu parantez içinde aktarayım. Tribünlerinde de toplumdaki hiyerarşiye göre bir oturma planı varmış, zemine en yakın yerde kral, senatörler vs, tribünlerin en üst kısmında ise köleler ve kadınlar otururmuş.

Dünyanın herhangi bir yerinde idam cezası kaldırıldığında Collesium o gün aydınlatılıyormuş, geceleyin ışıkları açılıyormuş. Türkiye’de idam cezası yakın zamanda kaldırıldığında da Collesium bir gün için Türkiye adına aydınlatılmış.

Venezia Meydanı

Emmanuel Caddesinin sonunda. 1870’lerde tamamlanmış Emmanuel’ın adını taşıyan bir yapı var (Victor Emmanuel Monument).Victor Emmanuel II Birleşik İtalya’nın kurucusu olarak addediliyor ve Birleşik İtalya’nın ilk kralı. -[Birleşik İtalya’yı oluşturmanın ne menem bir şey olduğunu siyasetbilimciler bilir, Machiavelli’nin “Amaca ulaşmak için her yol mübahtır” sözü İtalya cumhuriyeti’ni kurmak için söylenmiştir, fakat cümlenin başındaki “Cumhuriyeti kurmak için” kaldırılınca özdeyiş olarak günümüze cümlenin gerisi kalmıştır.]

Bu yapı için mimari açıdan incelikten yoksun ve sanat tarihi açısından bir önemi yok deniyor ama benim gözüme hoş göründü.

Sarayın önündeki Venezia Meydanı meşhur bir meydan. Mussolini’nin karargahı ve sarayı buradaki Palazzo Venezia binası. Kitlelere konuşmalarını bu binanın ortasındaki balkondan yapardı (pek çok film karesinde gördüğümüz balkon, 2. katta, küçük bir balkon) . Bu yapı Rönesansın ilk sivil yapılarından biriymiş.

Venezia’nın güneyi eski Roma’dır. Forum, Collesium… Her yer tarih

Fontana Di Trevi

Meşhur aşk çeşmesi, bir bozukluk atarsanız Roma’ya bir gün geri döneceksinizdir. Biz bozukluk değil kağıt para atmayı düşündük, bu geri dönüş olayını sağlama almak içinJ Yalnız parayı çeşmeye sırtınızı donup başınızın üstünden atacaksınız, bu ayrıntıyı unutmayın!! Fellini’nin La Dolce Vita filmindeki bir sahne ile unune un katmis bu çeşme; ama ben filmi izlemedim. Çeşme geceleyin de güzel. Güzelce aydınlatılmış. Her daim kalabalıktır.

İspanyol Merdivenleri

Buraya da uğramak şart, eskiden sanatçıların mekânıymış bu merdivenler, simdi ise bizim gibi turistlerin ve aşıkların mekanı. Biz aksama doğru varmıştık merdivenlere, bir grup genc şarki soyluyordu, eğleniyordu, ucundan azıcık biz de ortak olduk eğlencelerine. 137 merdiven varmış burada, ben saymadım ama:) Çok güzel çiçeklerle süslenmiş. İspanyol Merdivenleri denmesinin sebebi İspanyol Meydanı (Piazza Di Spagna)’nda yer almasından dolayı. Bu meydana çıkan küçük dar sokaklardan biri de Via Condotti. Tam bir markalar sokağı; bizi fazlasıyla aşan bir sokak. Markaları söyleyince hak vereceksiniz: Armani, Bvlgari, Louis Vuitton, Channel, Versace, Yves Laurent ve benzerleri: Gerçi -Yves Laurent-Paris’te başımdan gecen ilginç bir öykü var ama onu Paris bölümünde anlatacağım. Her neyse, bu sokakta güzelce dolaşabilirsiniz, sadece dolaşabilirsiniz!!!

Floransa/ Firenzi

Ah Floransa, ahh! Ben niye futbolcu olmadım, futbolcu olsam belki buralarda yasama ihtimalim birazcık da olsa olurdu. Fatih Terim’in kulaklarını bin kez çınlattık. İnanılmaz cezbedici bir şehir. Toscana bölgesi, varsılların bölgesi, yani İtalya’nın kuzeyindeyiz. Floransa ronesansa başkentlik yapmış bir şehir. Sanatın, entellektualitenin başkenti. Doyamadık zaten.

Floransa’ya Roma’da Termini’den trenle geldik, 3.5 saat surdu yolculuğumuz. Ama yolculuk güzel, küçük İtalyan kasabalarından geçiyorsunuz, bir de trende tatlı hös insanlar.

Arno ırmağı kenti ikiye bölüyor. Bu ırmak üzerindeki köprü (Ponte Vecchio) çok güzel ve önemli. Akşamleyin de köprüden geçin, ışıklar yanınca da çok güzel görünüyor. İçinde değişik dukanlar, kuyumcular var.

Köprüden meydana geri dönmek için sokaklarda kaybolun, rastgele bir sokaktan dalın, meydana öyle kolay çıkamayacaksınız, dolaşıp durursunuz labirent gibi dar sokaklarda, ama çok ilginç küçük konut/apartmanlar görürsünüz.

Meydandaki yapı bayağı havalidir, bir katedral mi, kilise mi? Bir fotoğraf karesine sığmayacak büyüklükte, en azından onu bu kareye sığdıracak bir konum bulamadım, önündeki alan/meydan çok küçüktür.

Bu arada Michalengelo’nun Davut heykelini de gördük. İdeal erkek ölçülerini temsil ediyor bu heykel:) öyle hatırlıyorum bir gazete haberinden.

Machiavelli’nin mezarı da burada ama ziyaret edip bir hayır duası okumadık!! Hakkında az sınav sorusu cevaplamamışımdır. Mülkiye’den değerli hocalarım Mehmet Ali Agaogullari ve Bülent Daver’e selam olsun!

Floransa’yı yürüyerek dolaşacaksınız, aksam üzeri bu yürüyüşünüz büyük ihtimalle çevrenizde çalan güzel müzikler esliğinde olacak.

Çok güzel mağazalar var ve fiyatlar bize pahalı gelmedi. Özellikle ayakkabılar çok klastı ve kesinlikle Türkiye’den daha ucuzdu.

Kısacası, ask, sanat, siyaset, tarih hepsi bir potada eritilmiş, Floransa’nın üzerine dökülmüş!! Gidip görmezseniz olmaz! Ben ikinci defa bu kente gideceğim, bu kesin!

Pisa

Floransa’dan Pisa’ya trenle gittik, 1 saatlik mesafede. Mimarin yanlış tasarımı sonucu Kule yan yatmış, halen de yatmaya devam ediyormuş zaten. Bu da bu şehri turistik açıdan yoktan var etmiş diyebiliriz. Kule’yi gördük, başka bir yere de gitmedik. Ama istasyondan Kule’ye kadar yürürseniz zaten kenti gezmiş oluyorsunuz. Sessiz küçük bir kent. Tam bir İtalyan kasabası. Sokaklarında yürümek çok güzel. Sokaklardan birinin adi A. Gramsci idi. O sokakta yürümek isterdim ama ters kalıyordu ve trene yetişecektik, mazeretim büyük yani. Yoksa Gramsci ile olan dostluğumuza ihanet etmezdim. Buradan Gramsci’ye, ordan da Louis Althusser’e selam olsun.

Pisa Kulesi’nin etrafından güzel hediyelikler alabilirsiniz.

GÜNCELLEME: 29 Şubat 2012
1-Roma'da iyi pizza ya da iyi makarna yiyeceğim diye uğraşmayın, yok öyle bir şey. Emin olun Türkiye'de aynı paraya çok daha iyilerini yersiniz.
2-Roma tam bir turist tuzağı. Sultanahmet'te Türkler turistlere nasıl davranıyorsa aynısı İtalyanlar yapıyor.
3.Roma pass 30 Avro. Şayet etkili kullanacaksanız alın ama sadece ulaşım için alıyorsanız hiç gerek yok.
4. Katty Hotel'i gene öneriyorum. Türk Büyükelçiliği'nin çaprazında.

Edinburgh

Sat, 21 Jun 2014 12:24:52 GMT

Yıllar önce üniversite okumayı düşünürken, kader kısmet yıllar sonra turisti olduk bu şehrin, iyi ki de olmuşuz, büyük keyif aldık, ama diğer yandan iyi ki de öğrencisi olmamışım, yoksa bu soğukları yıl boyunca çekemezdim.

Londra’ya gidiyorsunuz ve aklınızda kuzeye gitmek de var. Kesinlikle yapın bunu. Sabah erkenden Londra’dan ayrılırsanız York’a bir uğrayın, günü York’ta geçirin, akşama da York’tan Edinburgh’a. Türkiye’ye dönüş de Edinburgh üzerinden yapılabilir. Rotamız kısaca böyleydi. (York’ta tren istasyonu yakınında bir emanetçi var, bavullarınızı oraya bırakabilirsiniz)

Ekim 20’de gittik. Soğuktu, üşüdük. Önerimiz Edinburgh gezinizi bu zamana bırakmamanız. Üşümenizde bir neden de, dışarda, üşüdük bir cafeye bir mekana girip ısınalım diyemezsiniz, oralar da soğuk, üstünüzden montunuzu çıkaramıyorsunuz.

Üşüdük, üşüdük de sıkıldık mı? Hayır. Edinburgh’tan keyif alacağınız kesin. Edinburg size kendinizi farklı bir çağda hissettirecektir. Fantastik sinema-edebiyat hayranları içinse zaten biçilmiş kaftan; Harry Potter burada yazılmış, bkz: Elephant Cafe). Gece Old Town’da dolaşırsanız sessizlik ve kasvet hafif bir ürküntüye yol açabilir, tabii yazın bu şekilde bir sessizlik ve kasvet olacağını sanmıyorum.

Edinburgh gizemine ilişkin son söz 15 ile 18. Yüzyıllar arasında 2.500’e yakın kadın erkek cadı oldukları gerekçesi ile yargılanmış, bunların yüzde 67’si infaz edilmiş. Ortaçağı böyle karanlık geçmiş bir ülke, ki benzeri İngiltere için de söz konusu, bugün % 100 okuma yazma oranı, % 50 üniversite mezunu nüfusu ile geçmişini 300-400 yy değil 300-400 bin yıl geriye göndermiş.

Old Town’da Grassmarket Street’te Grassmarket Hotel’de kaldık, tavsiye ediyoruz. Küçük güzel sürprizlerle donatılmış bir otel. Duvarınızda bir sudoku olacak. Tebeşirle dolduruyorsunuz (şayet doldurabilirseniz), housekeeperlar ertesi gün sudokunu yeniliyor. Alt katında bir pub/bar var. Zaten Grassmarket barların olduğu ve yerel halkın da rağbet ettiği bir bölge. Cuma Cumartesi akşamları publarda İskoçlarla birlikte gayet güzel eğlenebilirsiniz.

Otelin hemen altında Last Drop var, asılacaklar/idama gidecekler son içkileri için buraya getirilirmiş:) Otelden yukarı döndüğünüzde Victoria Street üzerinde The Bow Bar yine uğrayacağınız bir yer olabilir. Daracık bir mekan ama kendi müşteri kitlesi olduğu kesin. Grassmarket ile Lothian Road’u bağlayan W Port üzerindeki Dragonfly da unutmayacağım bir yer. Yeni şehir tarafında Rosa Street’te de publar barlar var ama gitme şansımız olmadı.

Yemek konusunda aman aman aklımızda bir yer kalmadı. Illegal Jack’s Sout West Grill’inde burrito aklımızda kalan nadir şeylerden. Yemek konusunda kendinizi mutsuz hissederseniz Hard Rock Cafe’ye yolunuzu düşürüp mutluluk bataryanızı bir iki bar yukarı çıkarabilirsiniz.

Şehir hakkında kısa bir rota bilgisi vereyim. Sırtınızı tren istasyonuna verdiğinizde sol tarafta kalenin olduğu yer ve arkası Old Town, sağ tarafınız ise Yeni Şehirdir. Old Town’da Royal Mile diye adlandırılan Edinburg Kalesine çıkan yol sağlı sollu yapılarıyla tam bir masal diyarı. Royal Mile birden çok caddeden oluşuyor, kafanız karışmasın. Lawnmarket, High Street Royal Mile’ı oluşturan caddelerden bazıları. Buradan Kale’ye çıkacaksınız. Kale’den güzel bir Edinburg manzarası görürsünüz, ancak Edinburg Kalesi eksik bir Edinburg manzarası, Kız Kulesi eksik bir Boğaz manzarası gibi olur. Kale'de beni en çok etkileyen şeylerden biri kraliyet köpekleri için yapılan mezarlıktı. Her bir köpek için ayrı bir mezar taşı vardı.

Princess Garden üzerindeki Scottish National Gallery ziyaret edilebilir. Müze de iskoç ressam W. Allan’ın Slave Market tablosu ilginizi çekecektir. Resimde İstanbul’da köle pazarından bir yunan kızını satın alan Osmanlı Paşası resmedilmiş.

Kale’ye mutlaka uğrayacaksınızdır tahminen. Yazın çok uzun kuyrukların olacağını sanıyorum. Kalenin içinde pek bir şey yok, crown of the scotland haricinde. Bir de Savaş Müzesi’nde Çanakkale’de şehit olanların isimlerini görünce İskoçya nire Çanakkale nire! dememeniz ve savaşlarda ölen gencecik çocuklara üzülmemeniz içten bile değil.

Kale ile yeni şehir (new town) arasındaki güzelim parkın adı Princess Street Gardens. Güzel havalarda kesinlikle çok güzel vakit geçirilebilir. Princess Street ana caddeleri, New Town’ın Old Town’a bakan yüzü. Kaleyi merkeze alarak şehrin merkezinde bir yürüyüş dairesi çizebilirsiniz. Princess Street’ten kale solunuzda kalıp yürüdüğünüzde Lothian Road’a sola dönün, bu cadde de tiyatro binaları ve restoranları ile işlek bir caddedir. Lothian Road üzerinde yine sola döndüğünüzde Grassmarket’e çıkacaksınızdır. Grassmarket meydanından da yukarı doğru çıktığınızda Royal Mile’a varırsınız.

Diğer bir yürüyüş yolu da Princess Street’e paralel uzanan Quenn Street’tir. Lüks mağazaların olduğu bu caddede de güzel vakit geçirebilirsiniz. Her iki cadde arasındaki George Steet’i es geçmeyin.

Viski meraklıları için the Scotch Whisky Heritage Museum ziyaret edilmeli.

Havaalanı şehre uzak değildir. Airlink otobüsleri ile çok kolay varırsınız (40-45 dak).

Aceleye getirmeyin, araya sıkıştırmayın, en az 2-3 gecenizi mutlaka Edinburgh’a ayırın!

Evinize döndünüz ve içinden edinburghlar geçen bir film izlemek istiyorsanız Ken Loach ustanın The Angels' Share filmi izlenmeli.

Kavala, Thassos

Sun, 27 Apr 2014 09:03:46 GMT

Kalbimiz Komşuda Kaldı!

Rotamız Yunanistan!
Yakın mesafedeki Kavala ve Thassos umduğumuzdan çok daha iyi bir seçim oldu hafta sonu kaçamağı için. Her ne kadar cuma akşamı başlayan yolculuğumuz pazar akşamı dönüşe geçişimizle sonlanmış olsa da biliyorduk ki, bu bizim Kavala’ya son gidişimiz olmayacaktı.

Karayolundan gitmeyi tercih ettik. İstanbul – Tekirdağ – Keşan - İpsala üzerinden Dedeağaç (Alexandrapolis) ve daha sonra Kavala’ya varmış oluyorsunuz. İpsala Gümrük kontrollerine takiben 2 saat sonra Kavala’daydık.

Liman bölgesinde çok iyi ve hizmet kalitesine göre çok da makul olan Air Galaxy’de konakladık. Cuma gecesi vardığımız otelden cumartesi sabahı yola çıkarak arabalı feribotların kalkış noktası Keramoti’ye gittik. (4 yolcu + araç tek yön 36 EUR) Kavala merkezden Keramoti yaklaşık 45 dakika, feribot ile de Thassos’a 40 dakikada geçmiş olduk. Buralarda araçla olmanızda fayda var. Zira gezilecek çok fazla koy ve görülecek çok güzel manzaralar var. Ayrıca toplu taşımanın pek de yaygın olmadığını gördük. Biz de araçla olduğumuz için Thassos adasını çepeçevre turladık, hoşlandığımız koylarda durup yüzdük ve daha sonra tekrar devam ettik. Deniz suyu sıcaklığını bizim Kuzey Ege koyları gibi düşünmeyin, son derece ılık, girerken asla titremiyorsunuz. Deniz pırıl pırıl ve hafif dalgalı.

Plajlardan Potos'u ve Psili Ammos'u yürekten öneriyoruz. Plajı, denizi yemekleri gayet başarılı. Gerçi gurme lezzetler beklemeyin, ancak menüdekileri hakkıyla sunuyorlar.

Dolaşırken muhtelif koylarda yerleşik bir çok tesis görüyoruz, gayet de popüler gözüküyor. Thassos'ta konaklamak da iyi bir fikir olabilir. Feribotu kaçırmamak için fazla oyalanmayıp devam ediyoruz. Kavala’ya son feribot akşam 21.00’de.

Akşam yemeği Kavala’da yenecek.

Gitmeden önce bloglarda sıkça gördüğümüz Panos Zafira‘dayız. Ana yemek değil de ara sıcak ve meze sipariş ederek tamamen doyduk. Ahtapot, kalamar dolma, karışık kızartma tek kelimeyle muhteşemdi. Fiyatlar gayet makul, muamele çok iyi. Yunanlıların tam bir Türk dostu olduğunu düşünmeye başlıyoruz. Esnafın bir çoğu çat pat da olsa Türkçe biliyor, menüler Türkçe geliyor. Kendimizi hiç de yabancı hissetmiyoruz.

Pazar günü Kavala’da ufak bir şehir turu (kale, Kavalalı Mehmet Ali Paşa Konağı vb.) sonrası limana 4-5 km mesafedeki beachlerden (Batis Multiplex) birine gidiyoruz. 1 EUR gibi komik bir giriş ücreti ödeyip akşama kadar burada kah yüzerek kah bir şeyler içerek ve müzik dinleyerek keyifli vakit geçiyoruz. Tesis, geniş bir alana kurulmuş ve her şey düşünülmüş, özellikle çocuklu aileler için de harika bir alternatif olabilir.

Akşam yemeği için gene bloglarda sıkça rastladığımız Orea Mitilini'ye gitmeye karar veriyoruz, ancak son anda çark edip kendimizi gene Panos Zafira‘da buluyoruz. Lezzet yoğun yemek sonrası doygunluğun ve kazıklanmamışlığın getirdiği mutlu bir ruh hali ile İstanbul’a doğru yola koyuluyoruz.

Kavala – Thassos deyince akla ne gelir diye sorarsanız, güzel yemekler, harika koylar ve pırıl pırıl deniz, güleryüzlü Yunan insanı. Bu bölge için iki gün yeterli, ancak gidince dönmek isteyeceğinizi sanmıyorum.

York

Sun, 27 Apr 2014 07:55:24 GMT

New York'a adını vermiş şehirdir York. Tarih acı sosunu göçmenlerin memleket hasretlerinden devşirmektedir herhalde. İngilizlerin yaptığının benzerini 1920'lerde mübadele ile Trabzon, Of'tan göç ettirilen rumlar Yunanistan'da yapmışlar, kasabalarının adını Nea Trapezounta (Yeni Trabzon) koymuşlar. Bugün 450 civarında nüfusu olan bu kasabanın meydanında bir kemençe heykeli vardır.

Londra’dan sonra ne kadar da şirin, ne hoş, ne kadar sıcak ve ne iyi ettik de buraya uğradık hissi hakimken, Edinburgh’tan sonra York mu? “E güzeldi de, biraz turistik gibi sanki” derken bulduk kendimizi. Ama pişman mıyız? Asla! Sadece Edinburgh’un o büyüleyici ve ihtişamlı atmosferinden olsa gerek York gibi şipşirin bir şehrin bıraktığı tüm izler silinmişti bizden. Ama gene de Londra’dan Edinburgh’a karayolu ve/veya demiryolu ile gidilecekse York’a uğranmalı, ara sokaklarında ve parklarında turlanmalı, küçük hediyelik eşya satan dükkanlara girilmeli ve hoş bir tebessümle surlarında yürürken hoş manzara fotoğrafları alınmalı diye düşünüyoruz. Şehri çepeçevre saran surlarda tam tur yapamadık, vaktimiz yetmedi, pek de gerek var gözükmedi.

Biz zaten nadir bulduğumuz güneşe kıyamadık, kah parklarda bahçelerde, kah sokaklarda yürüdük durduk, müzelere girmek istemedik, katedrallerden gına geldiği için katedraline de girmedik (Avrupa'daki her katedral, mübarek dünyanın en büyük katedrali diye anılıyor-bunlarda da bir rekabet, bir kandırmaca gırla gidiyor).

Size çok fazla bir tarif vermeyeceğiz, alacağınız bir şehir haritası size yardımcı olacaktır.

Shambles sokağını belleyin ve bu sokak ve etrafında vaktinizi geçirin, şehrin turistik sokağı burasıdır. Minyatür evler, daracık sokaklar eğer hayal gücünüzü zorlarsanız sizi uzak geçmişe götürecektir. Tüm o mekanlar bugün cafe ve hediyelik eşya mağazalarına döndüğü için tarihlerini hayal etmek biraz da sizin hayal gücünüze kalıyor.

Son olarak, York iyidir, hoştur da benim asıl aklımda kalan ve tüylerimi halen diken diken eden Clifford’s Tower’ın merdivenlerinde fotoğraf çekerken gördüğümüz sırt çantalı, yaşlı ve yalnız bir adamın boynunda asılı taşıdığı tek taş yüzüktür.

Sofya

Thu, 29 Mar 2012 11:01:13 GMT

Sofia kelimesinin Sofistler’den kaynaklandığına dair bir rivayet ile (ki kaynağı ekşi sözlüktür) gitmiştim Sofya’ya. Oysaki şehrin ortasinda Sn. Sofia heykelini görünce Sofia’nin sofistlerle bir alakası olmadığını da öğrenmiş oldum. Felsefe ve siyaset bilimi öğrenmeye ilk başladığımızda Aristo, Platon’dan sonra sofistler ne de fazla ilgimi çekmişti. O hayalle gittiğim şehirde Sn. Sofia’nin heykeliyle karşılaştım.Peki bizim Aya Sofya (Sn Sofia)’nın Bulgaristan’daki Sn. Sofia ile ilgisi var mıydı? Bunu bilemiyorum.

İlk izlenimlerimle hemen başlayayım. Bulgarlar her ne kadar eski sisteme lanet okusalar da eski sistemin onlara bıraktıgı planlı, iyi organize edilmiş şehri hemen fark ediyorsunuz. Geniş yeşillendirilmiş caddeler, birbirine yürüme mesafesinde parklar, eski de olsa geniş toplu taşıma sistemi ilk göze çarpanlar. Binalar halen eski, fakat çok değil bir 5-10 yılda bunların yenileneceği ve Sofya’nın daha da güzelleseceği aşikar.Binaların eskiliğine ragmen (kendi gelir seviyelerine göre)kiralar çok yüksek. 60 m2 eşyali bir evin kirası 400 euro civarında. Üniversite mezunlarının işe giriş ücretlerinin 400 euro civarında olduğunu söylersek mukayese yapma sansimiz olabilir.

İlk kez Türkiye’ye göre fiyatların daha duşuk olduğu bir ülkeye seyahat ettim. Şimdi batılıların ülkemizin tadını nasıl rahatça çıkarttıklarını daha iyi anladım. İstediğiniz kadar yiyin için ödeyeceğiniz hesap İstanbul’dakinin üçte biri oluyor. AB öncesinde Bulgaristan’da turistler ve bulgarlar için ayrı fiyatlar varmış, ama AB sonrası fiyatlar standartlaştırılmıs.

Şehir merkezi tertemiz, ki eskiden çok daha temiz olduğu, deterjanla yıkandığı söylenir.İnsanlar gelir seviyelerine göre iyi giyinmeye çalışıyor, her ne kadar tarzlarından hoşlanmasam da şık giyiniyorlar. Tabii bir kesim var ki ayaklarında beyaz converse’ler ve adidas ürünleri ile Bağdat Caddesi’ni anıştırıyor. Ama bu kesim henüz çok ama çok azınlıkta.

Sofya denince aklıma gelecek bir başka şey de lüks araç sayısındaki fazlalıktı. Caddeler çok pahalı araçlarla dolu idi. İstanbul’dan sonra bu kadar çok sayıda lüks aracı Sofya’da gördüm. İstanbul’u az çok anlayabilirim, 70 milyonluk bir ülkenin ticari başkenti. Peki ama Sofya nedir ki? 8 milyonluk ülkenin 1.5 milyonluk başkenti ve Bulgar ekonomisi ne uretiyor? İllegal işlerin yaygın oldugu, bu lüks araçların biraz da bu illegal işlerin meyvesi olduğu ve sahiplerinin pek de uzun yaşamadığını, yaşam felsefelerinin bari kısa hayatımızı doya doya yaşayalım olduğunu söylüyorlar.

Bunlar ilk izelnimlerim. Peki nerelere gidilmeli? Alexandr Church şehrin en önemli turistik mekanı. Bizim Ayasofya’nın muadili. Ayasofya’nın taşıdığı önemi taşır mı tarihte bilmiyorum. Ayasofya kubbesi ile mimaride çığır açmıs bir mekandır. Alexandr Church hakkında fazla bir bilgim yok. Alexandr Church’un etrafında çok sayıda turistik eşya satıcısı mevcut. Eski sisteme ilişkin ne varsa satılık. Paralar, madalyalar, Sovyet imali fotoğraf makineleri, daktilolar, sikkeler. Hatıra eşya almak için en uygun yer burası.

Alexandr Church’in hemen yakınında rus kilisesi var. Rus kilisesi altın sarısı kubbeleriyle daha süslü, göze daha hoş geliyor. Oturmak icin Onda Caffe çok iyi bir seçim olur. Hemen rus kilisesinin karşısında. Café olarak ikinci önereceğim mekan By The Way’dir. İstiklal’deki Cadde-i Kebir ya da Kaktüs’ün muadili gibidir. Daha bilenlerin gittiği, yol üzeri olmayan bir mekandır. Kitlesi ile aranızda hemen bir yakınlık hissediyorsunuz. Garsonları da aynı sıcaklıkta.

Batı ülkelerinde şehrin veya üniversitelerin en onemli yapılarının kütüphaneler olduğunu söylersek yanılmayız herhalde. Mesela ABD’de Harvard Üniversitesi’nin en önemli övünç kaynağının kütüphanesi olduğunu ve kampüs içerisindeki en gösterişli yapının da kütüphane binası olduğunu hatırlatayım. Sofya’da da kütüphane binası şehrin merkezinde ve devasa.

Sofya Universitesi Bulgaristan’in en önemli üniversitesi ve burda okumak bir gurur kaynagi teskil ediyor.

Bir iki kavşakta bulgar kahramanlarının heykellerini göreceksiniz. Bunlar yeni Bulgar devleti tarafından yapılmış heykeller. Osmanlı’dan bağımsızlıklarını 1900’lerin başında kazanmış bu devletlerin ancak şmdi bağımsızlıklarına kavuşmuş olmaları, yeni yeni bir tarih inşa etmeye çalısmalari insanın ilgincine gidiyor. Fukuyama tarihin sonunu getirmişken Balkan ülkeleri tarihlerini yazmaya yeni başlıyorlar. 21. yy dünyası kafaları iyice karıştırıyor.

Tarih deyince Osmanlı’dan bahsetmemek olmaz. Bulgaristan Yıldırım Bayezit sonrasında Osmanli’nın yönetimine geçmiş ve yaklaşık 500 yıl Osmanlı yönetiminde kalmiş. Ama bugün şehri gezdiğinizde bir cami haricinde Osmanlı’ya ilişkin hiçbir şey göremiyorsunuz. Osmanlının burada hiç bir şey bırakmamış olduğu düşünülemez. Sanırım ya 1900’lern başında ya da 1990’lardaki Bulgarlastırma zamanında Osmanlı yapıları yok edilmiş. Oysa Osmanlı yapıları bugün hiç bir sanatsal değeri olmayan daha çok işlevsel amaçlı Sovyet yapılarından çok daha fazla zenginlik katardı Sofya’nın estetiğine.

Dönüs yolunda yanıma bir kepçe operatörü oturmuştu. Bulgarların türklerden hoşlanmadığını, bunun sebebinin de Yıldırım Bayezit olduğunu, Yıldırım Bayezit ve ordularının Bulgar kızlarına pek de hoş şeyler yapmadıklarını duymuş bulgarlardan. O da Yıldırım Bayezit’in “bu kapasitede biri olmadığını, Fatih Sultan Mehmet gibi biri olduğunu, bu tür şeyler asla yapmayacağını” söylüyormuş Bulgar arkadaşlarına.

İzmirli Mevlut bir Türk inşaat firmasında çalışmak için Bulgaristan’a gelmiş. Henüz 3 aydır Bulgaristan’daymış. Önceki gece 2 yaşındaki kızının sesine dayanamadığını, hemen izin isteyip kızını görmek için yola koyulduğunu anlattı bana. Önce İstanbul, sonra İzmir. Ne de heyecanlı idi. Isı birikip dönmek istediğini ama 3 aydır Şirkette çalışmamasına rağmen 2 aylık maaşının içerdi olduğunu, eğer dönerse 1 aylık maaşını vermeyeceklerini söyledi. Bütün maaşlarını tam alabilmesi için 12 ay burada çalışması gerekiyormuş. Mevlut’a 12 ayin sonunda da inşaat firmasının mutlaka kendisine bir şekilde kazık atacağını, bir kişim maaşını alamayacağını düşündüğümü söylemedim. Şirket maaşını vermezse ne yapabilir, hakkını nasıl arayabilir? Nasıl da gayri insani bir durum. Günde 12-14 saat çalışıyorsunuz ve bunun karşılığında da alacağınız 3 kurusu yalvar yakar alabiliyorsunuz. 21. yüzyılın köleliği de bu olsa gerek. Mevlut’un aylığı 1000 Euro imiş. Ayni şantiyede çalışan Bulgar isçilere ise 600-700 levha, yani 350-400 Euro veriliyormuş.

Fakat Türk isçilerin daha çok çalıştığı, patronların Türkleri tercih ettiğini soyluyor Mevlut. Türk isçiler daha çalışkan ve daha becerikli imiş. Bulgarlar cuma aksamları isi birikip diskoya giderlermiş, keza Cumartesi Pazar da öyle. Oysa Türk isçileri cuma cumartesi de çalışıyormuş. Mevlut uyanmış, “aslında onların yaptığı doğru diyor.””

Mevlut de hayatında diskoya ilk kez Sofya’da gitmiş, diğer pek çok arkadaşı gibi. Ve diğer arkadaşları gibi onun da Bulgar sevgilisi varmış.

Yine ondan aktarıyorum Türkleri Bulgaristan’da en fazla sevenler çingenelermiş. En alttakiler yani. Bulgar sosyetesi dediği Sovyetlerin Bulgaristan’a yerleştirdiği şimdiki Bulgarlar Türkleri aşağı tabaka olarak görüyormuş.

Sofya’da Sovyetlerden kalma çok sayıda heykel var. Bu heykellerin sanatsal değeri yok. Devasa heykeller. Yıkık dökükler. Sofya yönetimi her ne kadar hazzetmese de bu heykelleri korumalı bence, sonuçta bir donemin sembolleri onlar. Bir 50 yıl sonra bugünkü kuşaklar göçtükten sonra Sovyetleri anlatacak tek şey onlar kalmış olacak. Osmanlı eserlerine yaptıklarını Sovyet eserlerine yapmasınlar, tarihten hınç almaya çalışmasınlar. Ben söyleyeyim de onlar ister yapsın ister yapmasın:):)

Yukarıda kepçe operatörünün duygusal seklide savunmak zorunda kaldığı tarihsel olgulardan bahsedelim. Bütün Balkanlarda ayni görüsün hakim olduğunu en bastan söyleyeyim.

Kızın ilk gece hakkı sadece Osmanlı sancaklarına ait bir şey değildir bu Avrupa’da feodalite zamanında derebeyliklerde mevcut olan bir sistemdir. Ayrıca yeniçeri sistemi sebebiyle ailelerden koparılan en sağlıklı ve zeki çocuklar yüzünden de Osmanlıya kızgınlar. Bu kızgınlık pekâlâ anlaşılabilir ama sunu bilmiyorlar: Osmanlı yeniçerilerini mutlaka gayrimüslimlerden devşirmiyordu, yeniçeriler arasında Türk ailelerden devşirme çocuklar da vardı. Ayrıca devşirilen her çocuk da mutlaka yeniçeri yapılmıyordu. Enderun’da yetişen gayrimüslim çocukları Osmanlının yönetiminde yer alıyorlardı. En iyisi bu konuda Mülkiye’den hocam Albert Ortaylı’nın “Tarihimiz ve Biz” kitabinin ‘Osmanlının Balkan Fütuhatı’ ve ‘Balkanlarda Osmanlı Hâkimiyeti’ bölümlerini okumanız. Devşirilen çocuklar ve ilk gece hakki konusunda Boston’da MIT’den bir Bulgarlar bir tarih muhabbeti yapmak zorunda kalemistim. Sosyal bilim okumamışlara “tarihi kendi tarihsel koşulları içinde değerlendirmek gerekir” fikrini anlatmak niçin bu kadar zor? 500 yıl öncesine buğunun değer yargılarıyla ve buğunun maddi koşullarından bakmanın doğru olmayacağını örneklerle açıklamaktan dilimde tüy bitti!

İlber Ortaylı hocamızdan hatırladığım bir aniyi araya sıkıştırayım. Mülkiye’de ya 3 ya da 4. sınıf öğrencisiyiz. İlber Ortaylı’dan Türk İdare Tarihi dersi alıyoruz. Vizede hocanın sorduğu 50 puan değerindeki soru şu: Aşağıdaki şehirleri çizeceğiniz dünya haritası üzerinde gösteriniz? Şehirler hangileri mi? Aklımda kalanlardan bazıları: Varna, Dubrovnik, Yemen, Viyana, Kudüs. Bu şekilde 10 civarında şehir adi vardı. Bu kadar temel düzeyde bir coğrafya ve tarih bilgisine sahip olmayanı bu okuldan mezun etmem demişti.Bu kadar temel duzeyde bir coğrafya ve tarih bilgisine sahip olmayanı bu okuldan mezun etmem demişti.

Bulgaristan’ın niçin kolaylıkla AB üyesi olduğunu veya AB’nin onu nasıl kolaylıkla kabul ettiğini Sofya’ya ayak bastığınız anda rahatlıkla anlıyorsunuz. Evet, fakir görünen bir ülke ama yine de kendinizi Avrupa’da hissediyorsunuz. Ayni şeyi İstanbul sokaklarında dolaşsanız hissedemezsiniz. Sultanbeyli değil kastettiğim; Taksim’de dolaşsanız da ayni. Bundaki en önemli etken Bulgarların eğitim seviyesinin yüksekliği. Hemen HDI Human Development Index’e bakalım. Evet, bu indexte Bulgaristan 53, Türkiye ise 84. sırada. Bulgaristan gelişmiş toplumlar, Türkiye orta gelişmiş toplumlar kategorilerinde bulunuyor.
HDI hakkında kısa bir not verelim. HDI insanlardaki ne kadar uzun sure yasayacaklarına ilişkin beklenti, 15 yas ustu okur yazarlık oranı, okumuş veya okuyan insan sayısı ve kişi başı GSYIH oranlarının bileşiminden oluşan bir index. Bu index 177 ülkeyi 3 ayrı kategoriye ayırıyor. Yüksek, orta az gelişmiş. Toplumların gelişmişliği hakkında en nesnel karşılaştırmayı sağlıyor bu index. Türkiye’yi sıralamada buralara prangamlaysan herkese bin lanet okuduktan sonra yolumuza devam edelim. Index için

Gelişmişlik indexinde aramızdaki 30 ülkeye rağmen benzerliklerimiz hiç de az değil. Düğün konvoyları oluşturup, kornalara basarak hem trafiği kilitlemek hem de gurultu kirliliği yaratmak konusunda indisteki sıralamamız ayni. Pazar günü en az 5-6 düğün konvoyu Sofya’yı allak bullak etti. Hepsinde de gelin arabaları lüks jipslerdi. Gösterişe düşkünlüğümüz de aynı.
Gelinle damat şehrin önemli ve güzel yerlerinde fotoğraf çektiriyorlar. Bu bizde yok mesela. Boston’da Common Park’ta rastlardık benzer şeylere. Bir çiftin fotoğrafını çektim, hemen tiyatro binasının önünde.Gelinle damat şehrin önemli ve güzel yerlerinde fotoğraf çektiriyorlar. Bu bizde yok mesela. Boston’da Common Park’ta rastlardık benzer şeylere. Bir çiftin fotoğrafını çektim, hemen tiyatro binasının önünde..

En güzel caddesi trafiğe kapalı olan Vitosa Street’dir. Eğer hava güzelse bu cadde üzerindeki cafe-barlarda oturup muhabbetinizi yaparken yoldan gelen geçenleri seyredebilirsiniz. Bu cadde ile ayni adi taşıyan dağa çekip Sofya’ya tepeden bakabilirsiniz. Dağın yukarısında 5 yıldızlı bir otel-kayak tesisi var, çok çirkin bir otel ve kanımca ancak 3 yıldız eder. Bu otelden müthiş bir manzara var. Fakat hava soğuk olduğu için bahçe kapılarını kapatmışlar, dışarıya çekip Sofya’nın fotoğraflarını çekemedik. TV verici istasyonuna gidin, ortan fotoğraf çekin dediler. Orda da çok da dostça görünmeyen kopeklerden dolay içeri giremedik.

Sofya ilk Balkan seferim oldu, fazlasıyla memnun kaldım. 2 gün Sofya’yı gezip görmek için yeterli.

Sofya fotograflari icin tiklayiniz:

New Orleans

Tue, 20 Mar 2012 17:34:02 GMT

Ev arkadaşım Rebecca’nın memleketi. Evde New Orleans plakası ve fotoğrafları gördüğümde nedir bu demiştim.. Kendisi Kalifornia doğumlu ama büyükanne ve büyükbabasının memleketini memleket bellemiş. Bana bu kadar uzak olan bir yere gideceğimi tasarlamamıştım. Henüz 10 gün önce Rebecca'nin anne babasına Florida’ya arkadaşıma gideceğimi söyleyince "o zaman New Orleans’a gitmelisin" demişlerdi..

Florida’da, Yaşar’ın, güneyin en platonik adamının ve hayati hala türkülerle yasayan dostumun yanındaydım. New Orleans’ı görme fikri uç verdi aramızda, yola koyulduk, Talahassee’ye 380 mil mesafede New Orleans. Yoldayken telefonda konuştuğum Melih “babacığım” ‘gönlüm New Orleans’ta kaldı deyince görmeye iyice heveslendiğim bir şehir oldu New Orleans.
En başta şunu söylemekte fayda var; N.O. Katrina’dan sonra nüfusunun yarısından fazlasını kaybetmiş bir şehir ve şehirde hala daha kasırganın ve terk edilmişliğin izlerini görmek mümkün. Amerikan hükûmetinin New Orleans için pek de titiz davranmadığı, yaraları sarmak konusunda pek de aceleci olmadığı herkes tarafından kabul edilen bir düşünce. New Orleans’ın (!) şanssızlığı Irak işgali ile ayni donemde kasırgaya maruz kalması. Irak New Orleans’tan daha önemli Bush için. Ve de herkesin paylaştığı başka bir görüş de kasırgaya maruz kalan şehrin New Orleans değil de bir kuzey eyaleti olması durumunda devletin göstereceği ilginin çok daha farklı olabileceği şeklinde. Katrina’nın maliyeti 60 milyar dolar civarında olmuş; 20 milyar dolarını sigorta şirketleri karşılamış, bir 20 milyar doları bağışlardan, geri kalanı da devlet tarafından karşılanmış.

Evet, New Orleans denince akla ilk gelen şey caz. Havaalanınım adi da Lois Armstrong havaalanı zaten. Şehrin en önemli caddesi Canal Street. En önemli oteller bu cadde üzerinde konumlanmış. Yeni New Orleans, is merkezleri Canal Street’in bir tarafında, eski New Orleans yada turistik New Orleans (French Quarter) caddenin diğer tarafında. Caddenin ve French Quarter’in en önemli ve gözde sokağı Bourbon Street. Gece kulüpleri, her türlü eğlence mekanı bu sokak üzerinde kurulmuş. Çok uzun bir sokak. Her yerde olduğu gibi burada da en canlı gece cumartesi geceleri.
New Orleans Boston New York gibi büyük Amerikan şehirleri haricinde sokaklarında gece de insan görebileceğiniz bir yer. Güneyin turistik şehri. Turistlerin ne kadarı Kuzey’den bilemiyorum ama tam bir iç turizm kenti. Coğrafi konumu gereği yabancı turistin pek de çok olmadığı bir şehir.

Ne yenir, nerelere gidilir?

Rebecca’nin tavsiyesine uyduk; Bourbon Street üzerinde Acme Oyster House’ta ilk yemeğimizi yedik. Kapısında her daim kuyruk olan, geçmişi 1900’lerin başına kadar giden bir yer. Ne yedik? Chargrilled Olyster güzel; öneririm ama karninizi doyurmaz o başka. Fiyatlar biraz yüksektir. İstiridyeyi, karidesi, baliği (catfish) yağda kızartıp sandwich yapıyorlar. Tabii, bunlarin ne istiridyeliği kalıyor, ne de karidesliği..kesinlikle önermem. Daha ucuz bir mekan olan Morespo nehre yakın Decatur Street üzerinde. Jambalaya en meşhur güney yemeği; karidesli, sucuklu bir pilav. Benim hoşuma gitti. Hatta domatesli pilava karides ilave edip bir tür Türk jambalayası girişiminde bulunacağım:)

Bu arada, Bourbon üzerinde yolu yarıladıktan sonra sağ tarafta bir ara sokakta Ali Baba dönercisini bulabilirsiniz. Ama dönerin kıyma döner olduğunu, yurtdışında döner yememenizi öneririm. Yani sadece varlığından haberdar olun; acil durumlar için kullanın.

Court of Two Sisters Bourbon Street üzerindeki başka bir meşhur restaurant.

Müzik için Preservation Jazz Hall Rebecca’nin önerdiği diğer bir mekan. Kapısındaki uzun kuyruğu görünce bu hemen anlaşılıyor. Program 20-23 arası. Biz girmedik, dolayısı ile müziği konusunda kendi görüşüm yok. Bourbon üzerinde sol tarafta ustu açık, önünde cazcı heykelleri olan yer caz dinlemek için güzel bir tercih olabilir.

Nehir kıyısına indiğimizde çok da kayda değer bir şey bulamadık. Mississipi olanca bulanıklığı ile akıyor, dolaysı ile nehrin kenarının çok rağbet görmemesi normal. Nehir kıyısında duyacağınız müzik, buhar vapurundan gelmektedir. Vapurun üst kısmına dikkatlice bakarsanız geminin buharı ile caz yapan kadını fark edeceksinizdir.

Nehir kıyısından trene (Riverfront Streetcar) atlayıp bir şehir turu yapalım dedik. Nehir ve Canal Street boyunca çalışıyorlar. Canal Street’ten geçerek City Park’ına kadar vardık. Burası son durak. Oradan geriye kestirmeden Esplanada Ave. üzerinden dönelim dedik. Kestirme olayı her zamanki gibi fiyasko ile sonuçlandı. Büyük İskender’in Pers seferi kadar uzun bir sefer oldu bizimki. Ama o sayede de hiç göremeyeceğimiz yerleri gördük.

Sn. Lois Cemetery ilginç bir yer. New Orleans deniz seviyesinin altında olduğu için ölüleri toprağa gömmüyorlar. Mezarlar yerin üzerinde. Tüm aileyi kat kat mezarlarda üst üste görebiliyorsunuz. Yer tasarrufu acısından da çok mantıklı bence. Bu fikri ithal etmeliyiz. Aşağıdaki fotoğrafta Dante ailesinin mezarını görüyorsunuz. 16 kişilik bir mezar; 11 numaralı sol açık pozisyonunu gözüme kestirdim.

Mezarlıktan Esplanade Ave.’e saptık. Çok güzel bir cadde ve de sanki Katrina buraya hiç uğramamış. Çoğunlukla zengin beyazların oturuyor olması belki bir açıklama olabilir buna. Evler çok güzel, ağaçlar devasa ve caddenin hakimi. Satılık bir evin fiyatı 400 bin dolardı. Gerçi Boston’da bir apartman dairesinin fiyatına denk geliyor ama bir güney şehri için 400 bin dolar epey yüksek bir fiyat.

Yol üzerinde bir evin tadilatında bir Türk girişimcisinin reklamını gördük. Antalyalı vatandaşımız memleket hasretine şirketinin adını Antalya koymuş.

Yol üzerinden otoyola vardık (I-10). Otoyol korusunun altı siyahlar için bir piknik yerine donmuş. N.O’in sıcağından kurtulmak için buraya sığınmaktalar. Herkes arabasını park edip biraları ile demleniyor. Köprünün ayakları resimlerle süslenmiş. Resimler biraz tarih biraz da doğa ağırlıklı. Köprüyü bitirdiğimizde Superdome’a gelmiş olduk. Kapalı spor salonu. Louisiana Superdome olarak adı geçer. Dış mimarisi çok güzel.

Mardi Gras

Mardi Gras Christmas'tan 12 gün sonra başlayan ve dünyaca meşhur bir festival. Bourbon Street üzerinde sağlı sollu evlerin balkonlarından aşağıya sokaktan gecen güzellere atacağınız kolyeler karşılında bu güzellerin üstlerini açmaları bir gelenek. Gördüğümüz kadarıyla Mardi Gras geleneği mart ayı ile sınırlı kalmamış Herkesin keyfi yerinde, alkol de “social lubricate” fonksiyonunu icra edince balkondaki erkek de donunu indirmeye başlar olmuş. Sevgilisinin üstünü açmasını teşvik eden erkekler bir yanda, üst açmak yerine kolye karşılığında öpücük gönderen daha tutucu(!) kadınlar bir yanda. Dediğim gibi herkesin keyfi yerinde.

Çeşitli barların balkonları yani sıra bir de kiralanan balkonlar var. http://www.bourbonstreetbalcony.com/ ‘den bakılabilir buna.

Mardi Gras zamanı şehrin çook çok kalabalık olduğunu, her yerin sidik koktuğunu Yaşar’dan öğreniyorum.

Nihayetinde New Orleans’i çok beğendim. Bu bölgeye gelince gitmemezlik etmeyin.

30 Mayis 2007

Quebec City (Canada)

Mon, 13 Feb 2012 09:52:23 GMT

Kuzey Amerika’daki Fransa!

Amerika’da yaşayıp da Avrupa’ya bu kadar yakın olduğumu hiç düşünmemiştim. Kuzey Amerika’da yasayanlar yılda bir kez Quebec’e ugrayıp Avrupa havası almalı bence, bir kendine gelme, silkinme ve düz amerikan hayatına bir yıl daha katlanma için.

Amaçlanan bir Kanada turu ise önünüzde iki seçenek var, ya güneyden Niagara Falls’tan girip Toronto’ya gider ordan da Montreal veya Quebec yaparsınız; ya da Boston’dan kuzeye doğru direkt Quebec’e varıp, sonra batıya doğru yol alırsınız, Niagara’dan Boston’a donersiniz. Ama sonradan da anlatacağım üzere tatilinizi sadece Quebec Montreal’le de kesebilirsiniz; ötesine geçmeye çok gerek var mı tartışılır. Ama şunu da belirtmekte fayda var: Niagara şelaleleri Kanada tarafından asıl olarak görünüyor, ABD tarafından gördüğünüz hiç bir şey. Yine de bunun için o kadar yol yapmaya değer mi, onu bilmiyorum.

Boston Quebec yolu inanılmaz güzel, dağların arasından göllerin kıyısından geçiyorsunuz. Yaklaşık 380 mil. 6-7 saatte rahatlıkla Quebec’tesiniz. New Hempshire ve Vermouth yol üzerinde geçtiginiz New England eyaletleri. Sakın bu yolu bitirmek için acele etmeyin, keyfini çikarta çikarta gidin. Sınırı geçtiktekn itibaren Amerikan havası yerini Avrupa havasına birakıyor.

Quebec kucuk bir sehir, Quebec eyaletinin baskenti, 700 bin nufuslu bir yermis, 40 bin memur varmis kentte. Bizim ankara gibi diyecegim ama Quebec’e haksizlik olacak. Kentin bir dokusu var, 300-400 yil once kurulmus olmasina ragmen kent bu tarihi dokuyu cok iyi muhafaza etmis. Kanada’nin en varlikli sehri olmasi sebebiyle de tarihi dokunun yaninda kentsel planlamasi, sehir hayati da ust seviyede.

Ana fikri en sona birakmayi burda soyleyeyim ve yoluma oyle devam edeyim. Quebec Paris’in minyaturu sanki. Tabii ki Paris’in tarihsel ve kulturel havasiyla karsilastirilamaz ama yine de size Paris’i animsatacaktir. Sokaktaki cafeleri/restorantlari Boston’a ana avrat kufur etmenize yol acabilir. Bir sehri guzellestiren sokaklara tasmis kafe bar restorantlaridir; sokaga sehre bunlar hayat verir; ama Boston’in 19 yy gelenekleri/ kurallari disarda alkol icilmesine izin vermedigi icin Boston’in hayat damarlarindan biri kesiliyor; iste o kesilen damari Quebec’te, sonrasinda Ottawa ve Montreal’de fazlasiyla buluyorsunuz.

Quebec eyaleti Kanada’dan ayrilmak icin can atan bir bolge; bu ayrilikci tohumu da atan De Gaulle! 1960’larda bir Kanada ziyaretinde meydanda halka karsi yaptigi bir konusmada bunu gundeme getirmis, o gun bugundur Quebec’te bu tartisma gundemde. Adamlar biraz da hakli galiba; vergi olarak verdikleri 10 liraya karsilik kendilerine 1 liralik yol su elektrik geri geliyor!!! Son referandumda ayrilmak isteyenlerin orani yuzde 48’te kalmis. Quebec city, bu Quebec eyaletinin baskenti iste..

Quebec eyaletinde resmi dilin fransizca oldugunu soylemeyi ihmal etmeyelim, sokak tabelalari da fransizca. Nufusun yuzde 95’inin birinci dili fransizca.

Quebec’i gezmeye sanirim ilk olarak Quartier Petit Champlain’den baslayacaksiniz. buradaki kucuk dar sokaklar ve hediyelik esya satan magazalar, kafeler, barlar size Avrupa’yi, Turkiye’yi hatirlatacaktir. Burada bir kac saat gecirmek cok guzel olabilir. Rue du Petit Champlain dar bir sokak ve Quebec’e muhtemelen burden girceksiniz, sokak boyunca dizili evler 17. yydan itibaren bugune gelen bir tarihi yansitiyor; bu sokak Quebec’in en meshur sokagi. (Rue cadde/sokak demek). Caddenin sonunda cok guzel bir duvar resmi var.
caddeden yukariya, ust tarafa dogru bir finikuler var ama topu topu 170 merdiven icin buna bunmeye degmez. Bu 170 merdiven Asagi Quebec’le Yukari Quebec’I birbirine bagliyor. Bu sokkata basinizi kaldirdiginzda goreceginiz ihtisamli yapi Chateau Frontenac. Cok heybetli duruyor ama yanilmayin tarihi cok eski degil; 100 yillik bir tarihi varmis. Ee Anadolu’nun bagrindan kopup geliyorsan 100 yil sana bir sey ifade etmiyor (Benden Selam Soyleyin Anadolu’ya). Ikinci dunya savasinda Kanada krali, Roosewelt, Churchill burada bulusup strateji belirlermis. Sehre hakim bir tepede, ve sehrin en onemli yapisi. Iddiaya gore dunyada fotografi en fazla cekilen otelmis; tabii bu nasil ispatlanir onu bilemiyorum; ama bizde bi bes on fotografini cekmedik degil. Bu arada bu otelde kalmak biraz pahaliya gelebilir, geceligini 450 dolar olarak gormustum... ama madem akilda kalacak bir sey yapcaksiniz, bu otele ilsiskin dealleri iyi kollayin. Butun yollar buraya ciktigi icin sagina soluna onune arkasina zaten ciakcaksiniz. Onunden Sn. Lavrance nehrine dogru bakan bankalrda oturup yorgunluk atabilirsiniz.
Burasi kale surlari icerisinde kalan bolge; kale surlarini gectikten sonra yukariya dogru gittikce yeni Quebec’e, hukumet binalarinin oldugu yere cikiyorsunuz. Burda da ilk olarak saginizda National Assembly of Quebec’i (parlamento binasi) goreceksiniz; bu bolge Parlamento tepesi olarak geciyor zaten. Bu caddenin adi Grand Allee. Bu cadde uzerinde cok guzel restorantlar var; fiyatlar biraz yuksek ama Kanada’da her yerde fiyatlar yuksek. Konsept olarak Bagdat Caddesi veya onun Boston muadili Newbury ayarinda bir cadde burasi ama bu belirttigim iki caddedeki magazalar yok burda tabii.. Tekrardan soyleyeyim: restorantlari guzel. Ayrica sehrin en onemli clubi Dagobert de burada.

Aksam 8-9’dan sonra hayat bitiyor Quebec’te, biz bunu gorduk..evet bunu gorduk derken yolumuz Dagobert’e dustu tesaduf. Herhalde sehrin tum gencleri eksiksiz buradaki clubta toplaniyor ki sokaklarda in cin top oynuyor... Carsamba gecesi idi, ona ragmen club tamamen dolu idi. Ve de bu sehirde hic cirkin kiz yok mu, bu sehirde sadece guzel genc kizlar mi yasiyor sorulari kafanizi karman corman ediyor. Yuzlerce modelvari genckizin doldurdugu bir club dusunun. Tipik bir soylem olacak ama aralarindan rastgele 15-20 tanesini secseniz Turkiye’deki modellerin pabuclarini dama atarlar. Amerikan kizlari ile aralarindaki tarz farkliligi ise Journal of International Affairs’in alanina girer, konuya bilimsel alana tasimak da bu blogun haddini asar!

Quebec City’ye muhtemelen araba ile gideceksinizdir; eger vaktiniz de bol ise Montmorency Falls’a ugrayabilirsiniz. Quebec’in selalesi bu. Sehir merkezine 15-20 dakika mesafede. Niagara ile tabii ki karsilastirilamaz ama yine de guzel. Teleferikle selalenin ustune cikabilirsiniz; biz yapmadik bunu, tabakhaneye onemli bir mal yetistirmemiz gerekiyordu:) teleferikle cikmayip merdivenlerden de tepeye cikabilirsiniz ama bu takriben gidis donus 2 saatinizi alir.
Buraya kadar gitmisken Ile d'Orleans koprusunden karsiya gecip araba ile bir ada turu da yapmak guzel olabilir. Bu tur yaklasik bir saatinizi alabilir. Kanada ciftcilerinin guzelim evlerini gorursunuz. Ama bunlarin hepsi ciftci olamazJ sanirim bizim gorduklerimiz ciftcilerin evleri degildi; bazilarinin onunde son model spor arabalari vardi. Bu ada tarihi boyunca hep izole kalmis oldugu icin tarihsel koruma alani ilan edilmis hukumet tarafindan.

Asagiya adanin yerlilerinden cok tatli bir buzon yavrusunun fotosunu koyuyorum:)

Lafi baglayalim; Quebec’e bir gece 2 gun ayrilmali; kokusu cigerlere iyice cekilmeli. Kanada’nin en guzel yeri oldugu bilinmeli, diger yerleri gormek icin cok da acele edilmemeli.

Hürriyet'te yayınlanmış Quebec City röportajım için tıklayınız.

Toronto

Mon, 13 Feb 2012 09:46:02 GMT

Kanada’nin amerika yuzu!

Toronto, dünyada en fazla turist alan şehirlerden biriymiş, listelere bakarsanız dünyada görulecek 10 şehirden birisi.. Sakın buna kanmayın. Bunun nedeni Niagara Şelaleleri. Yoksa Toronto’nun şehir merkezinin size verecegi herhangi bir şey yok. Niagara Toronto şehir merkezine bir buçuk saat mesafede. Hafta sonları Toronto – Niagara trafigi çok yoğundur, 3-4 saati bile alabilir, aman dikkat diyelim.

Toronto çok kozmopolit bir şehir. Kanada’da 2007 yılında yapılan nüfus sayımına gore nüfusun % 52’si Kanada’da doğmamış. Bu bir fikir verir sanıyorum. Toronto Kanada’nın Istanbul’u diyebiliriz. Ekonominin can damarı. Konuşulan dil Ingilizce ve Montreal, Quebec’in aksine amerikan tarzı bir şehir. Amerika’ya cok yakın olduğunuzu hissedebiliyorsunuz.

Toronto için gidilebilecek tek yer olarak CNTower diyebiliriz. Şehirde turistik anlamda yapacağınız başka hiç bir şey yok. CNTower dunyanın en buyuk kulesiymis zamanında; 550 metre. 350 metreye kadar çıkmanıza izin veriliyor.

Şehrin büyük bir şehir olduğunu, gidilecek clublarının veya guzel restorantlarının olabileceği muhakkak. Kastettiğim turistik anlamda bu şehirde bir şey bulamadığım.

Moskova

Fri, 16 Jul 2010 19:43:44 GMT

Şimalin Yıldızı

Yüzümüz hep Batı’ya dönük olduğu için akla doğuya gitmek hiç gelmiyor. Oysa devasa kültürlerle kapıkomşuyuz ama bu kapıkomşularla muhabbetimiz hiç yok.

Moskova'dayım, bir haftalık uluslar arası bir seminer. Seminer katılımcıları Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ile Azerbaycan ve Ermenistan, yani dağılan SSCB ülkeleri ve Türkiye’den ben. 20’yi aşkın ülke. Hemen şunu söylemeliyim: organizasyonu düzenleyen rus yetkililerin Türkiye’ye verdiği önem diğer hepsine verdiklerinden fazla. Belki diğerlerini hala kendi “şehir-devletleri” olarak addediyorlardır. Verilen önemin yanında, gösterilen sıcaklık da boşver ABD’yi, kur bir Rus Türk ittifakı dedirten cinsten. Ancak rus üst düzey bürokratlardan gördüğüm bu sıcaklığın halk arasında mevcut olan Türklere bakış açısıyla birebir örtüşmediğini söylemeliyim. İlk olarak inşaat sektörümüzün bu ülkeye girmiş olması, ve Türkiye’yi temsilde inşaat işçilerimizin öncü misyonu (!), 90’lı yıllarda işadamlarımızın(!) rus halkına attığı kazıklar (misalen, fındık diyerekten leblebi satılması!) ve bugünkü seks turizmi meyvelerini(!) sokakta veriyor. Türk olduğunuz öğrenilince haffiten bir çekinseme kendini gösteriyor. Avrupa’da uzun bir sürede oluşturduğumuz olumsuz imajı Rusya’da 20 yılda oluşturmayı başardık!

Her zamanki gibi “imaj meselesi” konusuna değindikten sonra şehir hakkındaki izlenimlerimizi anlatmaya geçebiliriz.

Sıcak veya elin tabiriyle “cosy” bir şehir değil!
Çok geniş caddeler, büyük binalar ve meydanlar şehrin içinize bır sıcaklık vermesini engelliyor. Bir meydanı diklemesine geçmeniz 15 dakikanızı alabilir, ama zaten meydanı üstten geçemezsiniz ki, alttan alt geçitlerden dolaşmanız gerekir. Veya bir ana caddenin diğer tarafında yürüyen arkadaşınızı seçme şansınız çok düşük mesela. Böyle olunca çok büyük açık alanlarda küçük insan moduna giriyorsunuz. Ben kainatta bir nokta bile değilmişim hissi Ama diğer yandan bu kadar geniş caddeler ve meydanlar her ne kadar bugün iyi kullanamasalar da ilerde şehir plancılarına büyük kolaylıklar sağlayacaktır. Burada bir not düşmek lazım: Haritaya bakıp kendinize bir rota çiziyorsanız, yolların meydanların genişliğini gözönünde bulundurunuz. "Şurdan şuraya yürümek" öyle hiç de kolay değil.

Güvenli bir şehir, hiç korkmayın!
Gitmeden önce okuduklarım ve bana söylenilenler şehrin hiç de güvenli olmadığı idi. Kesinlike öyle değil. Tabi ki bu sözüm “golden circle” için geçerli. Halkanın dışı için konuşamam. Bu demek değildir ki ihtiyatı elden bırakın. Çok geç saatlerde de otelime yürüyerek döndüm ve etrafta rahatsız eden hiç kimse olmadı. Bununla birlikte gece taksi kullanın, taksiler çok ucuz. 100 rubleye hadi 200 diyelim en fazla, istediğiniz her yere gidersiniz. Ama bunu resmi taksilerle yapamazsınız. Üzerinde taksi şapkası olanların ücreti yüksek olur. Siz yoldan geçen “devrim arabaları”na el edin. Eski model sovyet arabaları. Korsan taksicilik yapıyorlar. Zamanında bunlardan almak için 3-4 yıl sıra bekleniyormuş. Gördüğünüzde el edin. Standart fiyatları 100 rubledir. Bu arada resmi taksilerde de taksimetre olmadığını söyleyeyim. Her şey pazarlık usulu. Havaalanından şehre gitcekseniz sizden 4000 ruble isteyeceklerdir. Siz 1500 ruble deyin ve bir ruble dahi yukarı çıkmayın.

Metroyu kullanın!
Size tavsiyem özellikle yoğun saatlerde taksi ile bir yerlere gitmeye çalışmamanız. Metroyu kullanın, aceleniz yoksa metroda kaybolun. Ama kaybolurken de elinizde bir metro haritası bulundurun. Haritada istasyonların hem kiril hem de latin harfleri ile yazılmış olması işinizi kolaylaştırcaktır.
Moskova metrosunu gördükten sonra bir kez daha kendimize kızdım. 1930’larda inşaatına başlanmış metronun. Biz ise 1993’te metroya ilk kazmayı vurmuşuz. Arada yaklaşık 60 yıllık bir gecikme, 60 yıllık bir uzak görüş eksikliği var.

Metro istasyonları güzel avizelerle ve bazıları ise sanat eserleri ile süslenmiş. Belli başlı gezilecek olanlar Mayakovskaya, Novokuznetskaya, Kropotkinskaya, Novoslobodskaya, Kievskaya.

Metro sistemini anlamanız bi kaç gününüzü alacaktır, panik yapmayın. Bol bol yardım isteyin.

Eğer metroyu anlarsanız ve Yeşil Hatta binecek kadar da ilerlemişseniz havalanı dönüş yolunu metro ile yapabilirsiniz. Yeşil hattıın son istasyonu Rechnoy Vokzal’e varın, trenin gidiş yönünden sağdan çıkın, karşınızda dolmuşları görceksiniz. Dolmuşlar konforlu. THY ile uçuyorsanız ilk havaalanında ineceksiniz. Bu seyahatin Bellaruskaya metro istasyonundan itibaren toplam süresi 1 saat, maliyeti ise 1 dolar. Şayet havaalanına taksi ile gitmek istiyorsanız akşam 6.30 uçağı için taksiye biniş saatinizin 13-13.30 olması öneriliyor. Moskova’ya gidiş yolunda yanımda oturan Türk işadamının tavsiyesi bu. Kendisi yoğun trafikten dolayı 2 kere uçak kaçırmış.
Moskova’nın bu kadar geniş caddelere ve gelişmiş metroya rağmen İstanbul’dan beter trafiğe sahip olması nasıl açıklanır bilmiyorum. Bir görüş şehrin trafiğini yönetmekten bihaber olmaları.

Yemekler/Cafeler
Rus yemeklerini denemedim, ama zaten güzel bir rus mutfağından da bahsedildiğini hiç duymadım. En beğendiğim restorantlar Akademiya (pizzaları çok iyi) ile Kofemania oldu. Akademiya’nın birkaç şubesi var. Tiverskaya üzerinde yürümüniz muhtemel olduğu için her iki restoran da yolunuzun üzerinde olacaktır. Sırtınız Kızıl Meydan’a dönükken Tiverskya üzerinde sağdan 50-100 mt yürüdüğünüzde ilk sağda trafiğe kapalı yoldaki sağdaki ilk restaurant Akademiya’dır. Kofemania ise Tiverskaya’da soldan yukarı doğru yürüdüğünüzde soldan ilk ya da ikinci gireceğiniz bir sokağın ilerisindedir. Tiverskaya üzerinde gitmediğim ama övgüsünü duymuş olduğum bir İtalyan restaurantı var: Mi Piace. Burayı da deneyebilirsiniz.

Görülecek Yerler
Görülecek yerler açısından Moskova çok da zengin değil. Kızıl Meydan ve Kremlin ile Arbat Sokağıni iki günde rahatlıkla gezebilirsiniz.

Kızıl Meydan’daki renkli soğan kubbeli dünyanın en meşhur kilisesi Sn. Basili Rusların Kazan’ı fethi şerefine yapılmış. Lenin mozolesi de (Red Square) Kızıl Meydan’dadır. Pazartesi günleri hariç her gün 10-13 saatleri arasında ziyarete açıktır. Kremlin Sarayı’nın yapımına III. Konstantinopol’u kurma hayali ile başlanmıştır. Kremlin’in içindeki müze ve katedralleri görmek için sıraya girmelisiniz. Ben girmedim ve Kremlinin içini de ziyaret etmemiş oldum. Kızıl Meydan’da yer alan çember şeklindeki yükselti ise zamanında ibret-i alemlik baş kesme törenlerinin yapıldığı yerdir.

Moskova’nın trafiğe kapalı Arbat Sokağı ise Moskova’da göreceğiniz en sıcak sokaktır. Güzel yapılarla süslüdür ve sokak üzerinde pek ressam karikatürist hünerlerini göstermektedir. İstiklal Caddesi’ni anıştırır. Uzunluğu yaklaşık 1 km kadardır. Moscow Hard Rock Cafe de buradadır. Moskova’nın en pahalı apartmanlarının bu sokak üzerinde olduğu söylenir. Pek çok ünlü müzisyen şair bu sokakta yaşamıştır. Burada yaşamış ünlülerden biri de troçki’dir. Arbat’a girişinizde hemen ilk sol sokağa saptığınızda Balşoy Afanavsiyevskiy Pereulok’a gireceksniz. Bu sokak zamanında anarşistlerin “baba”larından Bakunin’in de yaşamış olduğu sokaktır. Zamanında Lenin’in Bakunin’e ettiği küfürlerle ağzı bozulmuş kuşaktansanız bu sokağa dalınız. Sokaktaki kilisenin kilise olarak kullanılmaması için Sovyet rejimi zamanında bayağı uğraşılmış, kilise elektromekanik fabrikasına bile çevrilmiştir.

Gorki Parkı (Park Kultury) rusların dinlenmek ve yürüyüş için kaçtığı Moskova nehri kıyısında içinde oyun parklarının da olduğu, bisiklet kiralayıp gezebileceğiniz bir parktır. Özellikle yazları çok kalabalık olduğu söylenir. Sonbaharda da parkın güzel göründüğünü söylemeliyim. Kışın parkta ren geyiklerinin çektiği kızaklarla gezinti yapıldığını da duydum.

Dünyanın en güzel süpermarketi
Yelisev Yiyecek Pazarı Tiverskaya üzerinde bir market. Dünyada bu kadar güzel bir market başka bir yerde göremezsiniz. Ziyaret etmenizi salık veririm. Çıkışta da kapı komşusu Ecad'da kahve içmeyi unutmayın.

Moskova’yı tepeden görmek için şehrin biraz dışına çıkmanız gerekir. Lenin Tepesi Moskova’ya kuşbakışı bakabileceğiniz bir tepedir.
Fotoğraftaki yeni şehir merkezinin önemli bir kısmının Türk şirketleri tarafından inşa edildiğini söylemek lazım. Moskova Devlet Üniversitesi (Moscow State University) yani 7 kızkardeşten (seven sisters) biri de bu tepededir.

Moskova’da göreceğiniz 7 yüksek bina Stalin’in Seven Sisters’i olarak adlandırılır. Sanırım New York’taki Empire State’e öykünülmüş, bizde de yüksek gökdelenler olsun misali. Zaten Sovyet Blokunun çökmesinin nedeni Batı’yla Batı kurallarına göre giriştikleri rekabet değil miydi? Gökdelenler 1947 ile 1953 tarihleri arasında yapılmış. Şehrin merkezindeki Rusya Dışişleri Bakanlığı bunlardan biri. Bir diğeri ise Lenin Tepesi’ndeki Moskova State Universitesi.